Ένα άρθρο της Jerusalem Post στις 28 Ιανουαρίου έγινε σχεδόν viral. Ο τίτλος του: «Θεραπεία για τον καρκίνο; Ισραηλινοί επιστήμονες λένε πως πιστεύουν ότι ίσως την έχουν». Ο υπότιτλος: “πιστεύουμε ότι μέσα σε έναν χρόνο θα έχουμε μια συνολική θεραπεία για τον καρκίνο”.
Οι έχοντες έστω και στοιχειώδη επαφή με την έρευνα για τον καρκίνο μάλλον χαμογελάσαμε πικρά, και απορρίψαμε την είδηση ως ψευδή χωρίς πολλή σκέψη. Γιατί όμως; Γιατί ενώ εγώ θεωρώ την είδηση αυτή κατά 99% ψευδή, πολλοί άλλοι – πολίτες αλλά και δημοσιογράφοι – την θεώρησαν άξια αναπαραγωγής;
1. Όταν έναν άρθρο μιλά στον τίτλο απλά για “τον καρκίνο” δεν αξίζει να διαβάσει κανείς παρακάτω. Εάν μάθαμε κάτι τα τελευταία τριάντα χρόνια, είναι ότι ο καρκίνος είναι στην πραγματικότητα μια μεγάλη ομάδα ετερόκλητων ασθενειών με πολύ διαφορετική πρόγνωση, αιτιολογία, γεννετική βάση, και επομένως θεραπεία.
2. Όταν ο τίτλος έχει ερωτηματικό, “ίσως” και “πιστεύω” σημαίνει “μάλλον δεν είναι έτσι αλλά αν το γράψουμε έτσι θα μας διαβάσουν αλλά δεν θα μας κάνουν μήνυση”.
3. Όταν μετά από λίγες γραμμές διαβάζεις ότι κάποιος κέρδισε το Νομπέλ για κάτι που έχει ελάχιστη σχέση με το θέμα, έχεις πλέον σιγουρευτεί ότι σε δουλεύουν.
4. Όταν γίνεται σύγκριση με το AIDS – που είναι μόλυνση από έναν ιό, και δεν έχει γεννετική βάση – αισθάνεσαι ότι το δούλεμα έχει πάει μακριά.
5. Και τέλος όταν διαβάζεις ότι τα πειράματα έχουν γίνει απλά σε ποντίκια και δεν έχουν καν δημοσιευθεί, σε πιάνει απελπισία.
Ειλικρινά, αυτή είναι η στιγμή που θυμάμαι ότι ο Καβάφης δεν έγραψε «είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία” όπως είχε εμφανισθεί κάποτε σε λεωφορεία, αλλά έγραψε “να μη βιαζόμεθα· είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία” και εννούσε την βιασύνη. Μήπως τελικά η βία (μπούφλες) είναι τελικά μια αποδεκτή αντίδραση προς τους υπεύθυνους της εταιρίας για την βια (βιασύνη) που έδειξαν; Μήπως είναι αδίστακτοι ανάξιοι ελπιδέμποροι και η βία (μπούφλες) είναι “μια κάποια λύσις”.
Μπα, όχι. Γενικά καταδικάζω την έμπρακτη βία. Αλλά δεν είμαι εναντίον της λεκτικής βίας: πρέπει να κυνηγάμε αλύπητα αυτόν τον ανήθικο συρφετό πλεγματικών ψευδο- επιστημόνων και ψευδο-δημοσιογράφων! Είναι ένα μικρό ποσοστό των επιστημόνων και των δημοσιογράφων, αλλά κάνει τεράστια ζημιά.
Για να μιλήσω λίγο και για την ημεδαπή δημοσιογραφία. Δεν πίστευα ότι θα το πω ποτέ αυτό, αλλά ο ΣΚΑΙ το αναμετάδωσε σωστά! «Ισραηλινοί επιστήμονες ισχυρίζονται ότι βρήκαν το φάρμακο για τον καρκίνο”. Αυτό το «ισχυρίζονται» το σώζει. Στον αντίποδα ο τίτλος του News24 και άλλων «Αισιοδοξία επιστημόνων: Υπόσχονται καθολική θεραπεία του καρκίνου από το 2020» μια και υπονοεί οτι η αισιοδοξία είναι διάχυτη στον επιστημονικό κόσμο, και ότι είναι υπόσχεση και όχι ισχυρισμός.
Πριν κλείσω μια σημείωση: όταν ένα επίδοξο φάρμακο δειχθεί ότι δουλεύει σε ένα μοντέλο ασθένειας στα ποντίκια (κάτι αρκετά δύσκολο, αλλά που συμβαίνει σχετικά συχνά), το επόμενο στάδιο είναι να δείξουμε ότι δουλεύει σε άλλα δυο-τρία μοντέλα της ίδιας ασθένεια σε ποντίκια. Μετά από αυτό, το φάρμακο μπαίνει σε κλινικές δοκιμές. Μόνον ένα στα είκοσι (1/20, 5%) των φαρμάκων που δούλεψαν στα ποντίκια θα φτάσει στους ασθενείς, και αυτό παίρνει 5-8 χρόνια. Στην παραπάνω είδηση η θεραπεία δεν έχει μπει ακόμα σε κλινικές δοκιμές – και δεν ειναι καν σαφές εάν έχει δοκιμαστεί σε παραπάνω από ένα μοντέλα σε πειραματόζωα, μια και τίποτε δεν έχει δημοσιευτεί.
Κλείνοντας, που βρισκόμαστε στο θέμα του καρκίνου; Θα παραθέσω λίγες επιλεγμένες φράσεις από τους στόχους ενός απο τα πιό αισιόδοξα ερευνητικά προγράμματα για τον καρκίνο, του Oncode Institute, στο οποίο έχω την τιμή να συμμετέχω:
«Η συλλογή ασθενειών που ονομάζουμε καρκίνο προσβάλλει έναν ανησυχητικό αριθμό ανθρώπων, καθιστώντας την πρωτοπόρο αιτία θανάτου παγκοσμίως. Υπάρχει μια τεράστια ανάγκη να αναπτυχθούν νέες γνώσεις και μέθοδοι για να ξεπεραστούν αυτές οι ασθένειες.»
«… ξεκινώντας από μια βαθύτερη κατανόηση των βασικών στοιχείων του καρκίνου, εργαζόμαστε για να βρούμε καλύτερες θεραπείες και βελτιωμένη διάγνωση. Αυτό θα πάρει χρόνο. Μόνο μια συντονισμένη και σταθερή προσπάθεια θα μας φέρει πιο κοντά στον στόχο μας: να βοηθήσουμε περισσότερους ασθενείς να επιβιώσουν, να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους, και να θεραπεύσουμε τελικά τον καρκίνο»
«Η αποτελεσματική έρευνα για τον καρκίνο είναι αδιανόητη χωρίς συνεργασία. Το πεδίο είναι τεράστιο και νέες εξελίξεις συμβαίνουν συνεχώς, έτσι οι εταιρικές σχέσεις είναι καίριες – εσωτερικές, εξωτερικές ή διεπιστημονικές»
«Η παροχή σε κάθε ασθενή της καλύτερης δυνατής φροντίδας απαιτεί μια θεμελιώδη κατανόηση του καρκίνου. Η πραγματική καινοτομία στις θεραπείες βασίζεται σε μια νέα διορατικότητα στους βασικούς μηχανισμούς της ανάπτυξης του καρκίνου.»
«Εάν η θεμελιώδης έρευνα είναι μία πλευρά του νομίσματος, η κλινική έρευνα είναι η άλλη. Η χρηματοδότηση και τα εργαλεία για τη μεταφορά τεχνολογιών, επιτρέποντάς τους να φτάσουν στην αγορά αποτελεσματικά και οικονομικά είναι κλειδί»
Με άλλα λόγια πολλοί εργάζονται σκληρά για θεραπείες για όλες τις μορφές καρκίνου. Ακόμα και αν πράγαμτι (παραφράζοντας τον Άρθουρ Κλαρκ) «οποιαδήποτε αρκετά αναπτυγμένη τεχνολογία μοιάζει με μαγεία» οι λύσεις για τον καρκίνο δεν θα είναι μαγικές. Θα είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, συνεργασίας, και προσεκτικής προσέγγισης του τεράστιου αυτού προβήματος της σύγχρονης κοινωνίας.
κεντρική φωτογραφία: Το μικρ μόριο Imatinib γνωστό εμπορικά και ως Gleevec για την χρόνια μυελογενή λευχαιμία δεμένο πάνω στον στόχο του, το ενεργό κέντρο της κινάσης Abl. γραφικά: QuteMol.
