Aυτή τη φορά δεν θα περιμένουμε να δούμε τί θα βγει από το «αυγό του φιδιού». Θα το σπάσουμε, επιχειρώντας να διαπιστώσουμε τί βρίσκεται εκεί μέσα…
Για να μην ανατρέχουμε σε προηγούμενους αιώνες, όπου ίσχυαν διαφορετικοί συσχετισμοί και δεδομένα που δεν συνδυάζονται εύκολα με την εποχή μας, θα ξεκινήσουμε από το σωτήριο έτος 1947. Τη χρονιά εκείνη στις ΗΠΑ είδε το φως της δημοσιότητας μια σειρά αμφιλεγόμενων φωτογραφιών, που είχαν ως θέμα κάποιους ατυχήσαντες «εξωγήινους». Υποτίθεται ότι το διαστημόπλοιό τους είχε πέσει στην έρημο της Νevada και οι σωροί τους εξετάστηκαν εξονυχιστικά από τους επιστήμονες. Την ίδια εποχή αναπτύχθηκαν και οι θεωρίες για «το τρίγωνο των Βερμούδων», που δεν βρισκόταν και πολύ μακριά από το σημείο της συντριβής. Γρήγορα ξεκίνησε και η συνομωσιολογία, σε μια χώρα που είχε εύκολα αυτιά για να την ακούσει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν πάντα μια παράξενη γη, με πολυάριθμες αιρέσεις και παραθρησκείες, γεγονός που βοήθησε τους ανορθόδοξα ομιλούντες να βρουν ευάλωτους ακροατές. Κατόπιν ακολούθησε η μακροημέρευση μιας γενιάς «συγγραφέων», από τους οποίους αρκετοί έγιναν διάσημοι για το «ερευνητικό» τους έργο. Παρά ταύτα, τα αποτελέσματα σε μαζική απήχηση παρέμεναν ισχνά. Το πολύ-πολύ να διάβαζες πως οι αστροναύτες δεν πήγαν στο Φεγγάρι και μέχρι εκεί. Η εποχή δεν ευνοούσε τα σκοτεινά παραμύθια, χρειαζόταν να γίνει κάτι ακόμη για να φουντώσουν τα πράγματα και να πάει η υπόθεση παρακάτω. Τελικά έγινε κι αυτό, κάτι δεκαετίες αργότερα…
Οι “ψεκασμένοι” σηκώνουν κεφάλι
Η παγκόσμια οικονομική κρίση, που ξεκίνησε το 2008 από τις ΗΠΑ και σε μερικές χώρες καλά κρατεί ακόμη, έβγαλε ξανά τους «ψεκασμένους» ή, αν θέλετε τους συνωμοσιολόγους στην επιφάνεια. Τα κάθε λογής απιθανολογήματα διασκορπίστηκαν παντού στον πλανήτη, μέσω των social media. Για το γεγονός αυτό δεν πρέπει να κατηγορούμε αποκλειστικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όσο κι αν μας αρέσει να τα δαιμονοποιούμε (για παράδειγμα, όταν με τη συνδρομή του facebook και του twitter επικοινωνήθηκαν οι διαδηλώσεις της αιγυπτιακής άνοιξης, οι δημοκρατικές κινητοποιήσεις στο Χονγκ Κονγκ, αλλά και εκείνες στην Κωνσταντινούπολη ενάντια στην ανέγερση του παλατιού του «σουλτάνου» τα social ήταν «καλά». Έπειτα όμως, όταν άρχισαν να τα χειρίζονται αποτελεσματικά οι ψεκασμένοι, έγιναν «κακά»).
Με την εκλογή του Donald Trump στην προεδρία των ΗΠΑ, τον Νοέμβριο του 2016, τα πράγματα άρχισαν να ξεφεύγουν. Σκοτεινές συνωμοσίες με σκοπό την υποδούλωση της ανθρωπότητας, κινητοποιήσεις ενάντια στην τεχνολογία 5G, o Βill Gates που θέλει να μας «τσιπάρει» τον εγκέφαλο, αντιεμβολιαστικά ρεύματα, η κλιματική αλλαγή που είναι ψέμματα, η Γη που δεν είναι σφαιρική αλλά επίπεδη και πολλά ακόμη ευτράπελα που έχουν πάρει διαζύγιο από τη λογική, είδαν το φως της δημοσιότητας.
Στην εποχή του κορονοϊού πια, έχουμε «απογειωθεί»: Πρόκειται για παγκόσμια συνομωσία, που έχει σκοπό την μείωση του πληθυσμού, για να μη καταρρεύσουν εντελώς τα συνταξιοδοτικά προγράμματα και να έχουμε όσοι απομείνουμε ένα πιάτο φαΐ. Σε πολλές περιπτώσεις η κατάσταση θυμίζει μεταμφιεσμένο Μεσαίωνα, ενώ αποκτήσαμε μέχρι και ψεκασμένους αρχηγούς κρατών, με τρανό παράδειγμα τον Jair Bolsonaro. Και, όπως φαίνεται, ακόμη δεν τα έχουμε δει όλα…
Τυπικά προσόντα
Τι χρειάζεται να διαθέτει κάποιος για να χαρακτηριστεί «ψεκασμένος»; Πρώτα από όλα, να είναι περιορισμένης ή ανύπαρκτης μόρφωσης (ωστόσο, έχουν καταγραφεί και περιπτώσεις μορφωμένων ατόμων με προβληματικές συμπεριφορές και χαμηλή αίσθηση κοινωνικότητας). Ακολούθως, πρέπει να πιστεύει αξιωματικά ό,τι του λένε, χωρίς έρευνα, αρνούμενος ακόμη και τις αυταπόδεικτες αλήθειες. Επίσης, βαθιά μέσα του πρέπει να κυριαρχείται από τα δύο πιο ευτελέστερα ανθρώπινα συναισθήματα (μίσος, φθόνος). Στη συνέχεια, αν επιχειρήσεις να δεις σε έναν μεγάλο αριθμό από αυτούς τι υπάρχει κάτω από όλα αυτά (φτάνοντας στο κέντρο του «αυγού», κατά μία έννοια) θα ανακαλύψεις και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία: Φυλετικές διακρίσεις, αντιπάθεια για την κοινοβουλευτική δημοκρατία, θρησκοληψία, εχθρότητα σε πρόσφυγες και λοιπούς κατατρεγμένους, υποτίμηση του γυναικείου φίλου, απαξίωση της τέχνης και των γραμμάτων, αγοραίες εκφράσεις, αντίθεση στις σεξουαλικές ελευθερίες. Όλα τα προαναφερθέντα όμως, είναι τα απαραίτητα συστατικά του φασισμού.
Έχεις μπροστά σου ένα φασίστα, ο οποίος περιμένει κάποιον να τον εργαλειοποιήσει, για να μετατραπεί από γραφική καρικατούρα σε επικίνδυνη απειλή. Κι όταν βρεθεί αυτός ο «κάποιος», μεταμορφώνεται σε αυτό που κατηγορεί τους άλλους: Σε πρόβατο που ακολουθεί αμέριμνα τον κύρη του, αγνοώντας πως πλησιάζει το Πάσχα (δεν έχει «σανό» στο τέλος του δρόμου, αλλά μαχαίρι που μαζί με τους αθώους θα σφάξει και τον ίδιο, αφού πρώτα εκτελέσει με ακρίβεια το ρόλο του «χρήσιμου ηλίθιου»). Άραγε, υπάρχει τέτοιος «βοσκός» στις ημέρες μας;
Μπορούν οι ψεκασμένοι να αναδείξουν τον δικό τους Χίτλερ;
Παρά τη ρήση του Γερμανού φιλόσοφου Karl Jaspers για τον ναζισμό «ήταν δυνατόν να γίνουν όλα αυτά και πάντα θα είναι δυνατόν», δεν φαίνεται να υπάρχει τέτοιος κίνδυνος στο άμεσο ή στο εγγύς μέλλον. «Υποψήφιους» για μια μοντέρνα και πιο soft εκδοχή του διαβόητου αρχιναζί έχουμε, αλλά μόνο σε θεωρητικό επίπεδο.
Ας πούμε πως ένας από αυτούς είναι ο Donald Trump, που καλύπτει μόνο την πρώτη από τις δύο αναγκαίες προϋποθέσεις (στρατιωτική υπεροπλία-δικτατορικό καθεστώς). Ως προσωπικότητα είναι πολύ κατώτερος του Hitler, ενώ παράλληλα υστερεί αισθητά έναντι εκείνου σε εξυπνάδα και πολιτικό ένστικτο. Επιπλέον, μπορεί να κατηγορούμε για κάθε είδους αμαρτία τις ΗΠΑ και να έχουμε δίκιο, αλλά η αλήθεια είναι πως οι σφιχτοδεμένοι συνταγματικοί της θεσμοί αποκλείουν την εγκαθίδρυση δικτατορίας στην επικράτειά της. Ένας πιο μελλοντικός κίνδυνος, πάντα όμως σε θεωρητικό επίπεδο και μέχρι εκεί, είναι ο, ακροδεξιών αντιλήψεων, ιδιοκτήτης της Tesla και της Space-X Ellon Musk. Σε ανύποπτο χρόνο είχε δηλώσει πως κάποια ημέρα θα διεκδικήσει την προεδρία των ΗΠΑ. Σε αντίθεση με τον «λίγο» και ασυνάρτητο Trump είναι αυτοδημιούργητος, ευφυής, κάτοχος τεχνολογιών αιχμής, επικοινωνιακά χαρισματικός και νέος (είναι μόλις 49 ετών).
Πιο μπροστά από όλους σε αυτή την ιδιότυπη «κούρσα», είναι ο επί της ουσίας δικτάτορας της Τουρκίας Tajip Erdogan. Έχει ξεκάθαρες κατακτητικές βλέψεις για την απόκτηση ζωτικού χώρου (Lebensraum το ονόμαζε ο ηγέτης των Nazi,«Γαλάζια Πατρίδα» εκείνος), ενώ είναι ο μοναδικός από τους «υποψηφίους» που προσπαθεί συνειδητά να εργαλειοποιήσει το μίσος.
Δεν πρέπει να υποτιμάται το υποδεέστερο των ανθρωπίνων συναισθημάτων ως πολιτικό όπλο (η Ιστορία απέδειξε πως όσοι το έκαναν, πέθαναν). O Adolf Hitler ήταν ο πρώτος που κατάλαβε πως κινητήρια δύναμη για την αποδοχή και την υιοθέτηση της φασιστικής πρακτικής από τις μάζες είναι το μίσος.
Είναι ο μόνος μέχρι τώρα που κατάφερε να το αξιοποιήσει πλήρως, με τα γνωστά φρικιαστικά αποτελέσματα (αν κάτι είναι διατυπωμένο με ακρίβεια στο παραληρηματικό και γεμάτο ασυνέχειες «Mein Kampf», είναι η καλλιέργεια και η χειραγώγηση του μίσους). Παρά ταύτα, ο Erdogan έχει σοβαρές αδυναμίες. Αν και καλός ρήτορας, περισσότερο θρασύς και αναιδής από τον Hitler, δεν έχει στις τάξεις του έναν Joseph Goebbels. Τα ενεργούμενα που δουλεύουν ως «δημοσιογράφοι» στα Μέσα που ελέγχει εντός Τουρκίας, παρά τον σημαντικό αριθμό τους, είναι πολύ λίγα μπροστά στον πιο αποτελεσματικό προπαγανδιστή του 20ου αιώνα. Επιπλέον, δεν έχει καταφέρει να διεισδύσει όσο θα έπρεπε στα δυτικά παράλια της Τουρκίας (πρέπει να φυλακίσει κι άλλους). Τέλος, η στρατιωτική ισχύς για την οποία συνεχώς κομπορρημονεί, είναι υπερτιμημένη. Όσο για την τεχνογνωσία, απαραίτητη όταν έχεις τέτοιες φιλοδοξίες, είναι όλη παραχωρημένη κατόπιν αδείας από ξένες εταιρείες και όχι δική του.
Αντί επιλόγου…
Προς το παρόν, το κοπάδι των «ψεκασμένων» περιφέρεται ασύντακτα στο λιβάδι, βελάζοντας ασυναρτησίες και μασώντας τον σανό του. Οι καιροί που θα έρθουν, θα δείξουν αν θα το αποψιλώσει εντελώς και στη συνέχεια πεθάνει από την πείνα ή αν θα βρει επιτέλους τον «βοσκό» που θα το εργαλειοποιήσει. Ίδωμεν…
