Όταν το Facebook λανσάρισε τα Instant Articles το Μάιο του 2015, έδωσε μια λύση στους αργούς χρόνους φόρτωσης των ειδήσεων στις κινητές συσκευές, όπου οι χρήστες όλο και περισσότερο προτιμούν να διαβάζουν τα νέα. Αντί να περιμένει έως και 10 δευτερόλεπτα για να “ανέβει” η εξωτερική ιστοσελίδα, το Facebook φιλοξενεί τις ιστορίες των ειδησεογραφικών οργανισμών μέσα στη δική του εφαρμογή, στη γνωστή, τυποποιημένη μορφή, που φορτώνει σχεδόν αμέσως και δεν αποτυγχάνει σχεδόν ποτέ.
Αυτό χαροποίησε και τους αναγνώστες και τους εκδοτικούς οργανισμούς, αφού τώρα περισσότεροι χρήστες με ένα κλικ επέλεγαν εύκολα να διαβάσουν τις ιστορίες που ήθελαν, και εκείνες φορτώνονταν αμέσως – αν και με περιορισμούς στη δομή του περιεχομένου και στις διαφημίσεις. Από οικονομικής άποψης, οι εκδότες “έβγαζαν” λιγότερα ανά “μονάδα” εμφάνισης μιας δημοσίευσης, αλλά κέρδιζαν σε αριθμό εμφανίσεων, άρα όλοι ήταν γενικά ευχαριστημένοι.
Από την άλλη, στην συγκεκριμένη εφαρμογή η αρχική δημοσίευση εμφανίζεται κάπως “αποστειρωμένη”. Αν και τα Instant Articles επιχειρούν να διαφοροποιούν την παρουσίαση των άρθρων ανάλογα με την αισθητική και το ύφος κάθε εκδότη (για παράδειγμα με τις γραμματοσειρές των New York Times και του BuzzFeed ή με το κίτρινο περίγραμμα του National Geographic) και μπορούν να ενσωματώνουν tweets και βίντεο, καθώς και ευέλικτο περιεχόμενο, όπως διαδραστικά infographics, τα άρθρα που φιλοξενούνται στο Facebook φαίνονται σε μεγάλο βαθμό παρόμοια, από οποιαδήποτε πηγή κι αν προέρχονται. Η αισθητική, το ύφος, το συνολικό πλαίσιο, η οπτική και η πρόθεση του συντάκτη “κανονικοποιούνται” – και οι ιστοσελίδες χάνουν την προσωπικότητά τους.
Αυτό αφενός χειροτερεύει τη σχέση μεταξύ του συντάκτη και του αναγνώστη, αλλά αφετέρου απειλεί και να μετατρέψει τους δημιουργούς περιεχομένου σε απλούς εναλλάξιμους ghostwriters. Με την πάροδο του χρόνου, μια τέτοια “συνήθεια” των χρηστών θα μπορούσε να τους εκπαιδεύσει να αναζητούν και να διαβάζουν μόνον ό,τι τυχαία και αδιαφοροποίητα προκύπτει στις ειδήσεις του Feed τους, αντί να αναζητούν συγκεκριμένες ιστοσελίδες ή εκδότες ή πρόσωπα, ή ακόμα και να πληρώνουν για τις συνδρομές τους και να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις.
Τα “πακέτα ιστοριών” στα Instant Articles μπορούν να είναι πολύ χρήσιμα για τους αναγνώστες, αφού μπορούν να ανοίγουν ένα coverstory και μετά να επιλέγουν από αρκετές άλλες συναφείς ιστορίες που εμφανίζονται ομαδοποιημένες, ή μπορούν να διαβάσουν μια σύνοψη των κυριότερων ειδήσεων της ημέρας. Η λειτουργικότητα των “πακέτων άμεσων ιστοριών”, καθώς και η δυνατότητα που θα δίνεται στους χρήστες να έχουν ένα freetrial της συνδρομής τους στην υπηρεσία, δοκιμάζεται από τον Ιανουάριο 2017 με την The Washington Post, αλλά και το Fox News, την El Pais, την Hindustan Times και άλλες εφημερίδες.
Οι εφημερίδες κρίνουν πως αυτή η υπηρεσία θα είναι χρήσιμη για τους χρήστες, οι οποίοι συνήθως είναι πολύ απασχολημένοι, και θέλουν να ενημερώνονται γρήγορα, με έναν εύληπτο και εύπεπτο τρόπο, με εικόνες και συνοπτικούς τίτλους, και με πολλές δυνατότητες περιήγησης και ανάγνωσης, αλλά και με βίντεο τα οποία “παίζουν” αμέσως, μέσα από το FB, χωρίς να περιμένουν να “σηκωθούν” από το YouTube.
Εφαρμογές όπως το Instant Articles, αν και δεν φτιάχνουν απλώς μια αρχιτεκτονική των ειδήσεων που φτάνουν στην οθόνη μας (όπως έκανε το βραχύβιο Paper), αλλά αναδιατάσσουν λειτουργικά το περιεχόμενο, με βάση κριτήρια όπως οι προτιμήσεις των αναγνωστών, ωστόσο δεν επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι χρήστες αλληλεπιδρούν με το ίδιο το μέσο (όπως για παράδειγμα γινόταν με το Notify, το οποίο λειτούργησε για 7 μήνες και με το οποίο οι χρήστες ομαδοποιούσαν μόνοι τους τις πηγές περιεχομένου τις οποίες ήθελαν να βλέπουν με προτεραιότητα, ή όπως γίνεται με το Signal, το οποίο χρησιμοποιούν οι δημοσιογράφοι για να “ξετρυπώσουν” κείμενα, φωτογραφίες, βίντεο και μηνύματα από το Facebook και το Instagram για να τα χρησιμοποιούσουνσε δικό τους περιεχόμενο).
Οι χρήστες απλώς διαβάζουν, εύκολα και γρήγορα, ό,τι κατεβαίνει στο newsfeed τους. Στόχος του Facebook είναι η βελτίωση της αναγνωστικής εμπειρίας, ώστε οι αναγνώστες να μένουν περισσότερο χρόνο στο περιβάλλον του (όπου οι εκδότες θα διατηρούν τον έλεγχο των διαφημίσεων που επιλέγουν να δείξουν) χωρίς όμως να ζητά αποκλειστικότητα στη συνεργασία του με τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς, οι οποίοι μπορούν να δημοσιεύουν όσα Άμεσα Άρθρα θέλουν, και αν θέλουν, ή και να προωθούν αυτά τα ίδια άρθρα και αλλού. Εξάλλου το Facebook τους προσφέρει εργαλεία με τα οποία οι εκδότες διατηρούν τον έλεγχο του περιεχομένου τους και καθυσηχάζει τους φόβους τους ότι θα κρατήσει όλα τα δεδομένα, ανακοινώνοντας στατιστικά στοιχεία και κάνοντας το Instant Articles συμβατό με εργαλεία μέτρησης της εμπλοκής του αναγνωστικού κοινού, όπως το comScore, Omniture, και το Google Analytics
Όμως, με εφαρμογές σαν το Instant Articles πλατφόρμες όπως το Facebook γίνονται ο προορισμός παρά η πύλη προς την πληροφορία, μεσολαβώντας και επισκιάζοντας τη σχέση μεταξύ του συντάκτη και του αναγνώστη και αφαιρώντας εντελώς το στοιχείο της δομής των πληροφοριών στην αρχική ιστοσελίδα, με τον τρόπο που ο δημιουργός έχει επιλέξει. Φυσικά, οι εκδότες θα συνεργαστούν, για να μην μείνουν πίσω, για να συνεχίσουν να υπάρχουν. Το κίνητρο της επιβίωσης είναι αρκετά ισχυρό ώστε οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί να ξεπεράσουν τις ανησυχίες τους ότι το Facebook, μια ιδιαίτερα δημοφιλής διαδικτυακή πλατφόρμα και εισηγμένη εταιρεία, η οποία έχει αποδείξει ότι είναι ικανή να επιφέρει γρήγορες και βαθιές αλλαγές, έχει ίδιο συμφέρον για την δική της ανάπτυξη. Είναι αρκετά ισχυρό ώστε να αγνοούν τις φωνές που λένε ότι τέτοιες πλατφόρμες αναπτύσσονται με στόχο τη δική τους μεγέθυνση, ώστε να παραβλέψουν την μακρά ιστορία στην βιομηχανία ανάπτυξης λογισμικού και web εφαρμογών, όπου, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, σπανίως παρατηρείται παρέκκλιση από την κλασική στρατηγική: αγκαλιάζω, επεκτείνω, εξαφανίζω.
Τείνουμε να συνηθίσουμε την ελεύθερη αναδρομολόγηση περιεχομένου μέσω του Facebook – αλλά δεν παύουμε να αναρωτιόμαστε: Πότε άραγε το Facebook θα θελήσει να κρατήσει τελικά αυτή την κυκλοφορία για τον εαυτό του;
Αν οι χρήστες “εκπαιδευτούν” να μην μπαίνουν στις ιστοσελίδες των εκδοτών, και συνεχίζουν να θέλουν να διαβάζουν τις ειδήσεις στα ευπαρουσίαστα, εύπλαστα, γρήγορα και προσαρμόσιμα newsfeed τους, και εφόσον το Facebook ξέρει τι λειτουργεί καλά, γιατί να συνεχίζει να εμπλέκει και άλλους σε αυτήν την ιστορία;
Πηγές
Facebook previews journalism features like digests and subscription trials
The Washington Post partners with Facebook to test new storytelling format in Instant Articles
Twitter And Facebook Are Turning Publishers Into Ghost Writers
