Η παρακολούθηση των ειδήσεων για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι δύσκολη, ειδικά αν δεν είστε ήδη εξαιρετικά ενημερωμένοι για την κατάσταση. Η αναζήτηση στο Twitter μπορεί να είναι η αυτόματη αντίδραση, αλλά μπορεί να μην είναι τελικά τόσο χρήσιμη: Το “μη- χρονολογικό- από- προεπιλογή” (by default) χρονολόγιο σημαίνει ότι οι ειδήσεις παρουσιάζονται ανακατεμένες χρονολογικά (εδώ μπορείτε να το διορθώσετε αυτό, αν θέλετε). Οι απόψεις είναι πολύ περισσότερες από τους ανθρώπους που βρίσκονται επί τόπου και ενημερώνουν. Την Τετάρτη, πολλοί χρήστες του Twitter που δημοσίευσαν βίντεο από την Ουκρανία -συμπεριλαμβανομένων μεγάλων λογαριασμών όπως το @Conflicts– βρήκαν τους λογαριασμούς τους μπλοκαρισμένους για κάποιες μέρες ή κλειδωμένους, μια κίνηση που το Twitter αναφέρει ότι ήταν λάθος.
Σε στιγμές όπως αυτή, “η δύναμη του Twitter ως πλατφόρμα ενίσχυσης και συνιστώμενης πηγής ειδήσεων χάνεται”, δήλωσε ο Jeremy Littau, αναπληρωτής καθηγητής δημοσιογραφίας και επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Lehigh. “Δεν είναι ότι η ειδησεογραφική κάλυψη δεν υπάρχει, είναι ότι η δυνατότητα να την βρεις είναι πιο δύσκολη. Έχω μπροστά μου έναν ορυμαγδό εμπειρογνωμοσύνης και καυτών τοποθετήσεων από ξαφνικούς εμπειρογνώμονες και ανθρώπους που δημοσιεύουν με την ουκρανική σημαία. Είναι πολλά, και σε αυτές τις στιγμές νομίζω ότι δυσκολευόμαστε να κοσκινίσουμε αυτόν τον όγκο πληροφοριών”.
Το Kyiv Independent, ένας αγγλόφωνος ουκρανικός ειδησεογραφικός ιστότοπος τριών μηνών που ξεκίνησε από πρώην δημοσιογράφους της Kyiv Post μετά το κλείσιμο του εν λόγω πρακτορείου, χρησιμοποιεί το emoji κεραυνός για να βοηθήσει τους αναγνώστες να διακρίνουν γρήγορα τα tweets με έκτακτες ειδήσεις από άλλα tweets:
Συγκεντρώσαμε μερικές πηγές για να σας βοηθήσουμε να παίρνετε αξιόπιστες πληροφορίες για το τι συμβαίνει. Αυτός ο κατάλογος θα ενημερώνεται συνεχώς.
Λίστες Twitter
Μερικοί άνθρωποι έχουν καταρτίσει λίστες στο Twitter με άτομα που πρέπει να ακολουθήσετε. Παρόλα αυτά, μια προειδοποίηση: “Μην εμπιστεύεστε απαραίτητα αυτούς που ενημερώνουν διαδικτυακά. Μερικοί άνθρωποι κινούνται γρήγορα και ίσως δεν ελέγχουν τόσο καλά”, έγραψε στο Twitter η Kate Starbird, αναπληρώτρια καθηγήτρια ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού και μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον. “Συμβαίνουν λάθη. Μην αφήσετε το δικό τους λάθος να γίνει δικό σας λάθος και να διαδοθεί στο δίκτυό σας”. (Για παράδειγμα)
Από την Jane Lytvynenko, ανώτερη ερευνήτρια στο Technology and Social Change Project στο Shorenstein Center της Σχολής Κένεντι του Χάρβαρντ, η οποία κατάγεται από την Ουκρανία:
Re-upping this ever-growing list for Ukraine monitoring. Some Tweets may need Google translate for those who don’t speak Ukrainian and Russian. https://t.co/sk5bOS6ZWb
— Jane Lytvynenko (@JaneLytv) February 18, 2022
Από τον δημοσιογράφο του CNN Daniel Dale:
Here’s a partial list of reporters on the ground and others who know what they’re talking about. https://t.co/jcixvK2O13
— Daniel Dale (@ddale8) February 24, 2022
Από τον Josh Marshall, συντάκτη και εκδότη του Talking Points Memo:
If you’re interested, I’ve created this list of journalists, diplomats, heads of state and commentators to follow developments in the Ukraine crisis. https://t.co/ByuyGFTpkz
— Josh Marshall (@joshtpm) February 23, 2022
Από την Rebecca Shabad, πολιτική ρεπόρτερ του NBC News:
I made a list of sources — journalists, officials, experts — on Ukraine and Russia to follow the latest. You can follow here: https://t.co/Sg518W7juN
— Rebecca Shabad (@RebeccaShabad) February 22, 2022
Livestreams
Η Lytvynenko έγραψε για το The Atlantic σχετικά με την παρακολούθηση μιας ζωντανής μετάδοσης του Reuters από την πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου:
“Το ρεύμα του Μαϊντάν είναι διαφορετικό από όλο το “θόρυβο”. Τίποτα δεν είναι ψεύτικο εδώ, δεν υπάρχει αλγόριθμος και μόλις κρύψω τη ζωντανή συνομιλία, δεν υπάρχει καν συζήτηση για να αναλύσω. Δεν είναι μια οθόνη μπροστά στην οποία οι ειδήμονες της τηλεόρασης συζητούν την επόμενη κίνηση της Ρωσίας. Η ζωντανή ροή δεν προσπαθεί να με πείσει για τίποτα- απλώς μου δείχνει τα πράγματα όπως είναι”.
Έλεγχος γεγονότων και διάψευση
Η διεθνής ομάδα ερευνητικής δημοσιογραφίας Bellingcat διατηρεί ένα φύλλο ελέγχου των γεγονότων με αμφίβολους ή/και διαψευσμένους ισχυρισμούς από τα μέτωπα της Ουκρανίας, σημειώνοντας: “Πολλοί από τους πιο δραματικούς ισχυρισμούς που μεταδόθηκαν από τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ή τα φιλοαποσχιστικά κανάλια περί ουκρανικής επίθεσης τις τελευταίες ημέρες, φαίνεται να έχουν ελάχιστη αλήθεια. Αντιθέτως, ορισμένα βίντεο φαίνεται να είναι κατάφωρες προσπάθειες παραπληροφόρησης”.
A lot of journalists are sharing warnings to take care when sharing information regarding the Russian invasion of Ukraine. I’m going to thread some examples of what this looks like concretely. Also, these steps are applicable to other topics around which there’s a lot of disinfo.
— Geoff Hing (@geoffhing) February 24, 2022
Η Kayleen Devlin και η Olga Robinson από την ομάδα παρακολούθησης της παραπληροφόρησης του BBC εξέτασαν ορισμένες από τις τεχνικές που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να προσπαθήσει να διαδώσει αφηγήσεις υπέρ του Κρεμλίνου στα μέσα ενημέρωσης- για παράδειγμα:
Τις τελευταίες εβδομάδες, ορισμένα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης παρουσίασαν παραπλανητικούς τίτλους σχετικά με τη διεθνή υποστήριξη προς την Ουκρανία που βασίζονται αποκλειστικά σε σχόλια χρηστών σε ιστότοπους δυτικών μέσων ενημέρωσης.
Ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων RIA Novosti στα τέλη Ιανουαρίου ισχυρίστηκε ότι “Βρετανοί” αναγνώστες της Daily Express υποστήριζαν την άποψη ότι η Ουκρανία δεν πρέπει να τύχει υπεράσπισης επειδή η Ρωσία έχει ισχυρότερη στρατιωτική παρουσία στην περιοχή από ό,τι το ΝΑΤΟ.
Ένα άλλο δημοσίευμα ανέφερε ότι οι αναγνώστες γελούσαν με το στρατιωτικό δυναμικό της Ουκρανίας.
Υπήρξαν επίσης ανησυχίες ότι τα φιλοκρεμλινικά τρολ, χρησιμοποιώντας ψεύτικους λογαριασμούς, έχουν στοχεύσει βρετανικούς και άλλους ξένους ιστότοπους μέσων ενημέρωσης, για να προωθήσουν τα ρωσικά συμφέροντα.
Έρευνα του Ινστιτούτου Ερευνών για το Έγκλημα και την Ασφάλεια του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ από το περασμένο έτος διαπίστωσε ότι τα τμήματα σχολίων 32 διακεκριμένων ιστοσελίδων μέσων ενημέρωσης σε 16 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Daily Express, είχαν γίνει στόχος φιλοκρεμλινικών τρολ.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αντιδυτικά και φιλορωσικά σχόλιά τους χρησιμοποιούνταν στη συνέχεια ως βάση για ειδήσεις στα ρωσόφωνα μέσα ενημέρωσης.
Sadly, the first example (and several more in the thread below), are from news media organizations with considerable reach online and off-. https://t.co/CnHBZkbcPE
— Rasmus Kleis Nielsen (@rasmus_kleis) February 24, 2022
🚨 tiktok live warning 🚨 lots of livestreams might seem to be in Ukraine but are actually in Russia, randomly Kazakhstan in one, or somewhere else – some aren’t actively pretending but users are so eager for content they just sit and watch, not understanding the language 1/
— SophiA Smith Galer (@sophiasgaler) February 24, 2022
Here is a list of Telegram channels spreading Russia propaganda right now. Don’t believe anything they say. Telegram also has a “report” button. https://t.co/2yeJBCL7Zd
— Jane Lytvynenko (@JaneLytv) February 24, 2022
Χάρτες
Η Lisa Charlotte Muth του Datawrapper έχει μια σειρά από χάρτες που δημιούργησαν δημοσιογράφοι γραφικών απεικονίσεων.
1️⃣ New York Times: https://t.co/FgN13mH8co
2️⃣ Le Monde: https://t.co/mpaRWTaUQo
3️⃣ ZEIT Online: https://t.co/cXkxkRYeXx
4️⃣ Wall Street Journal: https://t.co/HhT0d8wFP1 pic.twitter.com/9iiNRdWTiZ— Lisa Charlotte Muth (@lisacmuth) February 24, 2022
Liveblogs, παρεχόμενα δωρεάν για την περίσταση paywalls, μεταφράσεις
Οι Financial Times αφαίρεσαν το paywall για την κάλυψη του πολέμου.
Οι New York Times μεταφράζουν ορισμένα από τα ρεπορτάζ τους για τη Ρωσία και την Ουκρανία στα ισπανικά.
Hola. Mis colegas de The New York Times están reportando desde el terreno en Ucrania y cubriendo la crisis. Acá hay un hilo con algunas lecturas 🧵👇en español para comprender qué pasó, qué está pasando y qué sigue ahora.
— Elda Cantú (@eldacantu) February 24, 2022
Η Laura Hazard Owen είναι συντάκτρια του Nieman Journalism Lab.
To jaj.gr συνεργάζεται με δύο τμήματα του Ιδρύματος Nieman του Χάρβαρντ: Nieman Journalism Lab και Nieman Reports. Χάρη σε αυτή τη συνεργασία μπορείτε να βρίσκετε μόνο στο jaj τα σημαντικότερα κείμενα και έρευνες του Nieman σε ελληνική μεταφορά και απόδοση. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το πρωτότυπο άρθρο στα αγγλικά : Some resources for following the war in Ukraine