Η νεαρή κοπέλα ταξίδεψε μαζί με δύο φίλες έως το Δημοτικό Γήπεδο Πετρούπολης Γρηγορίου. Υποθέτουμε με την ελπίδα να της δοθεί η ευκαιρία να εκστομίσει μια συγκεκριμένη, κομβική φράση: «Γεια σου, μικρέ μου πρωταθλητή».

Είναι μια φράση που μάλλον είχε  πολλές φορές προβάρει μέσα της, πιθανότατα μαζί με άλλες, μάλλον μεταξύ άλλων, κατά τη διάρκεια της διαδρομής μέχρι το Ποικίλο Όρος, το οποίο εκτείνεται μεταξύ του Όρους Αιγάλεω (χωρίζονται απ’ τη Λεωφόρο Αθηνών) και της Πάρνηθας, και αποτελεί το φυσικό όριο ανάμεσα στο Λεκανοπέδιο Αθηνών και το Θριάσιο Πεδίο. Κάποτε η περιοχή ήταν πλούσια σε αμπέλια και ελιές. Η οριστική υποβάθμισή της ήρθε με τα διυλιστήρια Ασπροπύργου -λειτουργούν από το 1958- που βρίσκονται στους πρόποδες τού, 446 μέτρων ύψους, βουνού από την πλευρά του Θριάσιου Πεδίου. Το βουνό σκάφτηκε για να γίνει το γήπεδο με πλαστικό χλοοτάπητα που γεμίζει με τρίμματα καουτσούκ αφότου ξεκίνησαν να κατασκευάζονται τέτοια γήπεδα μετά το 2004, πανελληνίως.

«Γειά σου, μικρέ μου πρωταθλητή!». Η φράση της κοπέλας ακούστηκε στο πρόσφατο παιχνίδι ανάμεσα στον Χαλκηδονιακό και τα Ιλίσια 2004 στις 23 Φεβρουαρίου, αγώνα στον οποίο, κατά τα άλλα, επαναλήφθηκαν με ακρίβεια οι διαμαρτυρίες, οι προπηλακισμοί, οι κραυγές απόγνωσης που συνοδεύουν όλα τα παιχνίδια της ερασιτεχνικής κατηγορίας με τους λιγοστούς θεατές, τα οποία παρακολουθούμε ανελλιπώς κάθε Σάββατο ή Κυριακή από την αρχή της περιόδου.

Τα Ιλίσια 2004 διεκδικούν την άνοδο στην δεύτερη κατηγορία. Πριν τον αγώνα ήταν στην τρίτη θέση της βαθμολογίας με 29 βαθμούς, ενώ ο Χαλκηδονικός στην πέμπτη με 21 βαθμούς στον 2ο όμιλο που αριθμεί 11 ομάδες.

Οι περισσότεροι από τους θεατές, δεν ξεπερνούσαν τους τριάντα και, ως επί το πλείστον αυτών, δεν έχουν ιδέα περί βαθμολογιών και του πολύπλοκου συστήματος ανόδου, που περιλαμβάνει αγώνες μπαράζ, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Αυτό όμως ουδόλως τους απαγορεύει από τα να εξωτερικεύουν την έντονη συναισθηματική τους φόρτιση, όχι μαζικά όπως στις οργανωμένες «θύρες» των επαγγελματικών ομάδων, αλλά πάντως με γνήσιο αυθορμητισμό αλλά και αγωνία. Εξάλλου, οι περισσότεροι από τους θεατές είναι είτε συγγενείς είτε φίλοι και γνωστοί των παικτών…

Για την ιστορία, τα Ιλίσια 2004 νίκησαν με 3-1 τον Χαλκηδονικό. Το παιχνίδι κρίθηκε σε δύο πέναλτι που κέρδισαν τα Ιλίσσια 2004, αμφισβητούμενα και τα δύο. Η υπόθεση των πέναλτι, πώς κερδίζονται και πώς δίνονται στην Ελλάδα, υποδηλώνει μια νοοτροπία η οποία διαχέεται από τα τοπικά πρωταθλήματα έως την ελίτ της Σούπερ Λιγκ.

Σε μία συνέντευξή του στο betarades.gr με τίτλο «Η επιστροφή στην Ελλάδα, η μεγαλύτερη βλακεία» ο Βασίλης Μπορμπόκης, πρώην επαγγελματίας παίκτης σε ομάδες της Α’ εθνικής (σημερινής Σούπερ Λιγκ), κυρίως στην ΑΕΚ αλλά και στον ΠΑΟΚ, καθώς και στην αγγλική Ντέρμπι Κάουντι, επισημαίνει με κάθε ειλικρίνεια ότι ήξερε καλά να ξεγελάει του διαιτητές κερδίζοντας την εσχάτη των ποινών. Το είχε μάθει εξ απαλών ονύχων. Δεν θυμόταν από ποιους αλλά όλοι συνέτειναν στην ίδια επιδίωξη εξαπάτησης.

Ώσπου βρέθηκε στην Αγγλία και σε ένα από τα πρώτα του παιχνίδια στην πρώτη κατηγορία της χώρας κέρδισε πέναλτι κατά τον προσφιλή του τρόπο. Το γκολ μπήκε αλλά οι Άγγλοι συμπαίκτες του μετά το τέλος του παιχνιδιού όχι μόνο δεν τον συνεχάρησαν για το «δώρο» του αλλά του έκοψαν κάθε διάθεση για επανάληψη της ίδιας κακής συμπεριφοράς. «Εδώ εμείς παίζουμε όρθιοι», του ξεκαθάρισαν.

Το κατάλαβε και δεν το ξαναέκανε. Εις το εξής έπαιζε όρθιος μέχρι που έσπασε το σαγόνι του, σε μία διεκδίκηση με αντίπαλο παίκτη. Όπως το έθεσε ο ίδιος στη συγκεκριμένη συνέντευξη, «όταν παίζεις όρθιος αισθάνεσαι καλύτερα με τον εαυτό σου».

       Εδώ, στην Ελλάδα, εμείς παίζουμε για να αρπάξουμε τη νίκη, πιστοί σε έναν εαυτό που έλκει την καταγωγή από τον μεγάλο αρχετυπικό μας ήρωα, τον πολυμήχανο (και δεινό ψεύτη) Οδυσσέα. Στο πλαίσιο αυτής της νοοτροπίας, από την πρώτη κατηγορία έως το ερασιτεχνικό, οι παίκτες έχουν, κατά κανόνα, μάθει να εκβιάζουν τα σφυρίγματα των διαιτητών, απειλώντας ή παρακαλώντας.

Οι δε θεατές επιτίθενται ομαδικά και όχι απλώς οπαδικά κατά των εγγυητών της εύρυθμης λειτουργίας του αγώνα. Οι προπονητές, ως πνευματικοί πατέρες προσπαθούν για την επίτευξη ισορροπιών προς το συμφέρον της ομάδας, και όχι του παιχνιδιού. Στα τοπικά πρωταθλήματα είναι ο κανόνας όλοι να βάλλουν κατά των διαιτητών και κυρίως κατά του επόπτη της γραμμής που εφάπτεται των κερκίδων.

Στην συντριπτική τους πλειονότητα, τα δημοτικά “πλαστικά” γήπεδα έχουν μόνο στη μια πλευρά τους κερκίδα θεατών. Ένας σιωπηρός κανόνας επιβάλλει την καλή συμπεριφορά απέναντι στους παίκτες, κυρίως διότι, όπως ήδη είπαμε, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να βρίσκεται ανάμεσα στους θεατές κάποιος γονέας. Ως γνωστόν, στην Ελλάδα, η οικογένεια είναι ιερή ως σταθερή οντότητα εντός του χρόνου.

Οι κανόνες και οι εγγυητές τους ισοδυναμούν με κάτι σαν αναγκαίο κακό, μία μεταβλητή παράμετρος που, έστω και σε ένα ασυνείδητο επίπεδο, μας υπενθυμίζει τη θνητότητά μας ως τυχαίες ιστορικά υπάρξεις. Επομένως, αποδομώντας τους θεσμούς, έχουμε την ψευδαίσθηση ότι διατηρούμε την αιωνιότητά μας.

Εξάλλου, πιθανώς, μπορεί το παιχνίδι εν είδει τελετουργίας, να υπηρετεί την ενότητα της κοινότητας, ως ιδεατής πραγματικότητας υπάρξεως. Όπως -κατ’αναλογίαν- συμβαίνει και στις αγαπημένες ελληνικές ταινίες που, ό,τι και να προηγείται, στο τέλος θα γίνει ο γάμος. Το happy end.

«Γειά σου μικρέ μου πρωταθλητή». Η φράση, δυνάμει, απευθύνεται σε άπαντες τους παρευρισκομένους ποδοσφαιριστές της τρίτης και τελευταίας κατηγορίας του Ερασιτεχνικού Πρωταθλήματος Σωματείων Αθηνών, ευρύτερα γνωστό ως τοπικό πρωτάθλημα, αφού δεν έχει εθνικό χαρακτήρα.

Ο θαυμασμός προς τον μαχητή, τον διεκδικητή της νίκης παραμένει εσαεί αυθεντικό αφροδισιακό, μαγνήτης έλξης προς αυτόν που θα ριχτεί με πάθος στην μάχη. «Γειά σου μικρέ μου πρωταθλητή», σημαίνει ότι είμαι εδώ και χαιρετίζω με θέρμη την αποφασιστικότητα σου να παλέψεις για μένα. Ναι, φυσικά, ο αγώνας δεν είναι ατομικός. Φοράς μία φανέλα που εκπροσωπεί μία ομάδα, μία γειτονιά ή, σε ειδικές περιπτώσεις, μία ιδεολογία, όμως εγώ απαιτώ από εσένα να χαρίσεις σε μένα την προσπάθεια σου.

Αυτή η προσωπική σχέση ποδοσφαιριστή – θεατή, κυρίως από τη μεριά του δεύτερου, καθιστά συγκλονιστικό ένα άθλημα που φυσικά ηγείται παγκοσμίως στις καρδιές των ανθρώπων. Η συγκίνηση που προσφέρει σε θεατές και αγωνιζομένους βασίζεται κυρίως στην αμοιβαιότητα των αισθημάτων που προκαλεί η σχέση θεατή-παίκτη και όχι απλώς και μόνον η ατομική επίδοση ή ένα προσωρινό κέρδος, υλικό ή ψυχικό. Στο βιβλίο του “Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή” (Εκδόσεις Μαλλιάρης-Παιδεία Α.Ε. 1985), ο Ουμπέρτο Έκο εξηγεί τις έντονες αντιδράσεις των θεατών ως ένα απεγνωσμένο ξέσπασμα ανθρώπων που δεν μπορούν να συμμετέχουν στον οργασμό ενεργείας και δράσης που πραγματοποιείται μπροστά στα μάτια τους και εκείνοι αναγκάζονται να μένουν σχεδόν καθηλωμένοι στις θέσεις τους.

Αρχικώς, μία τέτοια ερμηνεία φαίνεται λογική και πλούσια, κυρίως για έναν Ιταλό καθολικό που είναι επιρρεπής σε ένα συστηματικό και λειτουργικά πειθαρχημένο τρόπο ζωής. Ομως, η τρυφερότητα που αγκαλιάζει ο χαιρετισμός προς τον “μικρό πρωταθλητή” – ένα αθώο υποκατάστατο του λογοτεχνικού “μικρού πρίγκιπα” – αναλαμβάνει μία σημασία επέκεινα της αντανακλαστικής εξηγήσεως του σπουδαίου δοκιμιογράφου.

Επί του παρόντος, τα Ιλίσια 2004 προηγούνται στη βαθμολογία. Η αγωνιστική ημέρα θα ολοκληρωθεί την ερχόμενη Κυριακή. Εξάλλου, λόγω του μονού αριθμού των ομάδων του ομίλου, υπολείπονται παιχνίδια. Για την άνοδο της δεύτερης ομάδας, μάλλον όλα θα κριθούν σε μπαράζ. Θα επανέλθουμε λοιπόν. Η συνέχεια επί του πλαστικού χλοοτάπητα…