Ήταν αναμενόμενο. Ο όρος «fake news» (ψευδείς ειδήσεις) είναι η «Λέξη της Χρονιάς 2017» σύμφωνα με το λεξικό collins, το οποίο έδωσε στη δημοσιότητα τη σχετική λίστα που καταρτίζει ετησίως, σημειώνοντας ότι θα συμπεριλάβει τον όρο στην επόμενη έντυπη έκδοση του.
Δείτε τον ευρηματικό και χιουμοριστικό τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός Collins ανακοίνωσε τη λέξη της χρονιάς για το 2017 #CollinsWOTY.
Στον ορισμό που δίνει το λεξικό, fake news είναι: «ψευδείς, συχνά εντυπωσιακές, πληροφορίες που διαδίδονται υπό το πρόσχημα της είδησης». Σύμφωνα με τους λεξικογράφους του Collins, η χρήση του όρου αυξήθηκε κατά 365% από το 2016.
Οι ψεύτικες ειδήσεις είναι παντού, τα trolls πλέον συνεργάζονται, τα media παρουσιάζουν μια σχεδόν παρτιζάνικη συμπεριφορά απέναντι στην “αλήθεια”, κανείς δεν μπαίνει στον κόπο να επιβεβαιώσει και να επαληθεύσει όσα μεταδίδονται, ο γραπτός τύπος καταβάλλει μια στοιχειώδη προσπάθεια αλλά ο προϋπολογισμός που απαιτείται για το fact checking είναι τεράστιος. Η Δημοκρατία όπως την ξέραμε δεν υπάρχει πια. Ο Βασιλιάς είναι πλέον η προπαγάνδα.
Oι λεξικογράφοι του Collins Dictionary επιβλέπουν ένα σώμα 4.5 δισεκατομμυρίων λέξεων. Δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας φυσικά, ότι ο όρος Fake news είναι ιδιαιτέρως προσφιλής στον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει επιδοθεί στο γνωστό κυνήγι των media που διαφωνούν μαζί του, ισοπεδώνοντας τους πάντες ως Fake News. Μόλις πριν λίγες μέρες ο Τραμπ τουίταρε τη φράση: “the Fake News is working overtime”, αναφερόμενος στην έρευνα που είναι σε εξέλιξη για την εμπλοκή των Ρώσων στις αμερικανικές εκλογές. Δεν δίστασε μάλιστα ο Τραμπ να υποστηρίξει προ εβδομάδος ότι είναι ο άνθρωπος που εφηύρε τον όρο! Το λεξικό Collins αμφισβήτησε, φυσικά, ότι ο όρος αυτός είναι δημιούργημα του Προέδρου των ΗΠΑ και μας θυμίζει ότι χρησιμοποιείται ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 από αμερικανικές σατιρικές εκπομπές, όπως το The Daily Show.
Οι λεξικογράφοι εντόπισαν όμως και άλλες λέξεις που σχετίζονται με την πολιτική πραγματικότητα και παρουσίασαν αύξηση στη χρήση τους, τους τελευταίους 12 μήνες.
‘Ενας από αυτούς τους όρους είναι η λέξη Unicorn, δηλαδή Μονόκερως. Εκτός από το γνωστό μας πλάσμα της μυθολογίας, το άγριο άλογο με το κέρας στο μέτωπο, που όλοι ξέρουν ότι υπάρχει αλλά είναι αδύνατο να πιαστεί (μια χίμαιρα δηλαδή), η λέξη Unicorn έλαβε το τελευταίο διάστημα και μια ακόμα ερμηνεία: η προσφάτως ιδρυθείσα εταιρία η αξία της οποίας ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο δολάρια.
Η λίστα με τις λέξεις της χρονιάς συμπληρώνεται από όρους με βαρύ πολιτικό φορτίο. Ενας από αυτούς είναι η λέξη «antifa» (αντιφασίστες) αλλά και ο όρος «echo chamber».
Eco Chamber είναι η αντήχηση, ο αντίλαλος, η επανάληψη του ήχου. Ο όρος αυτός όμως λαμβάνει άλλη διάσταση ως όρος των media σε σχέση με τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Στη γλώσσα αυτή λοιπόν ο όρος Eco Chamber περιγράφει ανθρώπους που μοιράζονται τις απόψεις τους σε περιβάλλοντα, ιδιαίτερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου εκείνοι που ακούν ή διαβάζουν είναι των ίδιων απόψεων. Περιγράφει δηλαδή με δύο λέξεις την τάση που δημιουργείται με τη βοήθεια των αλγόριθμων και των cookies, να κινούμαστε σε χώρους όπου ακούμε τον αντίλαλο της σκέψης μας, να συγχρωτιζόμαστε μόνο με ανθρώπους με τους οποίους συμφωνούμε.
Ερευνητές, κυρίως αγγλοσαξονικών πανεπιστημίων, περιγράφουν και χαρακτηρίζουν ως δραματική την ενίσχυση του «φαινομένου eco chamber» όπως αυτό συμβαίνει μέσω των ΜΜΕ στην εποχή του Διαδικτύου. Μια πηγή ειδήσεων θα δημοσιεύσει κάτι το οποίο θα επαναληφθεί χιλιάδες φορές στα social media από ανθρώπους που μοιράζονται τις ίδιες πεποιθήσεις. Συχνά σε μια υπερβολική ή παραποιημένη εκδοχή, μέχρι που περισσότεροι άνθρωποι θα συμπεράνουν ότι κάποια ακραία εκδοχή της ιστορίας είναι αληθινή.
Ενας ακόμη όρος που, σύμφωνα με τους λεξικογράφους του Collins παρουσίασε σημαντική αύξηση στη χρήση είναι η φράση GIG Economy. Ηδη από τα τέλη του 2016 είχε εντοπιστεί το φαινόμενο της αυξανόμενης χρήσης του όρου.
GIG economy είναι η οικονομία στην οποία είναι λίγες οι σταθερές θέσεις απασχόλησης και οι περισσότερες υπηρεσίες ανατίθενται σε προσωρινούς εργαζόμενους ή freelancers με ευέλικτες μορφές εργασίας. Ανάλογα με τη θεώρηση που έχει κάποιος για την οικονομία και τα εργασιακά, αυτής της μορφής οι σχέσεις είτε “οδηγούν σε ευελιξία των εργασιακό τοπίο συμβάλλοντας στην ανάπτυξη”, είτε “προωθούν τους νόμους της ζούγκλας στις εργασιακές σχέσεις”.
Ο όρος «Corbynmania», που περιγράφει τον ένθερμο ενθουσιασμό για τον ηγέτη του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας, Τζέρεμι Κόρμπιν, επίσης κατέγραψε τεράστια αύξηση, εξαιτίας των φετινών βουλευτικών εκλογών.
