Πού τέμνονται ο θεμιτός έλεγχος του περιεχομένου μιας δημοσίευσης και η λογοκρισία -έστω κι αν πρόκειται για ακούσια- και πότε η πολιτική ορθότητα μετατρέπεται σε έναν γενικό “κόφτη” όχι μόνον της ελεύθερης έκφρασης αλλά και της διάδοσης της γνώσης; Πόσο “κοντόφθαλμη” και εν τέλει αναξιόπιστη μπορεί να είναι η ουδέτερη μηχανική ευφυΐα σ’ έναν κόσμο που κυριαρχείται όλο και περισσότερο από αυτήν, όπως βεβαίως και από ιδεολογική πόλωση;
Σίγουρα είναι πολλά τα ερωτήματα που γεννά η τελευταία απίστευτη είδηση: Οι αλγόριθμοι του Fecebook “αποφάνθηκαν” ότι αποσπάσματα της Αμερικανικής Διακήρυξης Ανεξαρτησίας συνιστούν “κήρυγμα μίσους” και ως εκ τούτου οι αναρτήσεις που τα περιείχαν “κατέβηκαν” αυτομάτως από την πλατφόρμα!
Η όλη ιστορία ξεκίνησε πριν από μερικές ημέρες από σειρά αναρτήσεων στο προφίλ μιας μικρής τοπικής εφημερίδα του Τέξας, της Liberty County Vindicator που εκδίδεται στην κομητεία του Λίμπερτι.
Με την ευκαιρία της αμερικανικής εθνικής επετείου της 4ης Ιουλίου, η εφημερίδα ανέβαζε καθημερινά στον λογαριασμό της στο Facebook μικρά αποσπάσματα από τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, το ιστορικό ντοκουμέντο ίδρυσης των Ηνωμένων Πολιτειών που υιοθετήθηκε την 4η Ιουλίου 1776 από το Κογκρέσο των 13 βρετανικών αποικιών της Αμερικής κατά τη δεύτερη συνεδρίασή του στη Φιλαδέλφεια. Σκοπός των αναρτήσεων ήταν ο εμπλουτισμός των ιστορικών γνώσεων των αναγνωστών της εφημερίδας.
Οι εννέα πρώτες αναρτήσεις με αποσπάσματα της Διακήρυξης δημοσιεύθηκαν κανονικά, χωρίς προβλήματα. Ωστόσο, η δέκατη δεν εμφανίστηκε ποτέ στο χρονολόγιο της εφημερίδας. Όχι μόνον δεν εμφανίστηκε, αλλά η συντακτική ομάδα της δέχθηκε αυτοματοποιημένο μήνυμα από το Facebook που τους ενημέρωνε πως η συγκεκριμένη ανάρτηση “έρχεται σε αντίθεση με τους κανόνες μας για τα κηρύγματα μίσους”!
Το επίμαχο post περιελάμβανε τις παραγράφους 27 ως 31 της Διακήρυξης, δηλαδή το τμήμα εκείνο όπου οι Βρετανοί άποικοι της Αμερικής εξηγούσαν λεπτομερώς τις αγεφύρωτες διαφορές τους με τον βασιλιά Γεώργιο Γ’.
Αλγόριθμος-κόφτης
Ο διευθυντής της Vindicator Κέισι Στίνετ δεν είναι σίγουρος για το ποιο ακριβώς σημείο του κειμένου έθεσε σε λειτουργία τον αλγόριθμo ελέγχου, εικάζει ωστόσο ότι είναι η παράγραφος 31, στην οποία κατηγορείται ο Γεώργιος Γ’ ότι υποκίνησε εξεγέρσεις μεταξύ των αποίκων και ότι “προσπάθησε να φέρει στα σύνορά μας τους ανηλεείς, άγριους Ινδιάνους”.
Με τον φόβο ότι, αν συνέχιζε τις αναρτήσεις θα κινδύνευε με διαγραφή της σελίδας της από το Facebook -ένα πολύτιμο εργαλείο προβολής για μια μικρή τοπική εφημερίδα- η συντακτική ομάδα της Vindicator αποφάσισε να σταματήσει τα μαθήματα αμερικανικής ιστορίας…
AP US History Study Guide: Period 6 – 1865 to 1898 from The Gilder Lehrman Institute on Vimeo.
Αναγνωρίζοντας πως ο κύριος συντάκτης του κειμένου της Διακήρυξης Τόμας Τζέφερσον, εκ των θεωρούμενων πατέρων του αμερικανικού έθνους, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι Βρετανοί αποικιοκράτες της εποχής δεν έτρεφαν τα φιλικότερα των συναισθημάτων για τους αυτόχθονες Αμερικανούς, ο Στίνετ έστειλε με τη σειρά του μήνυμα στη διαχειριστική ομάδα του Facebook, η οποία παραδέχθηκε τον “υπερβάλλοντα ζήλο” του αλγόριθμου. “Φαίνεται ότι κάναμε ένα λάθος και αφαιρέσαμε κάτι που δημοσιεύσατε στο Facebook. Θέλουμε να σας ζητήσουμε συγγνώμη και να σας ενημερώσουμε ότι έχουμε αποκαταστήσει το περιεχόμενό σας, ενώ έχουμε αναιρέσει οποιονδήποτε περιορισμό στον λογαριασμό σας που σχετίζεται με αυτήν την εσφαλμένη ενέργεια”, ήταν η επίσημη απάντηση του FB.
Πάντως, με αφορμή το γεγονός και ειδικά την επίμαχη φράση που ενεργοποίησε τον αλγόριθμο-“κόφτη”, Αμερικανοί σχολιαστές βρήκαν την ευκαιρία να υπενθυμίσουν την αντιφατική κληρονομιά της Αμερικανικής Επανάστασης η οποία άνοιξε τον δρόμο για την παραχώρηση κρίσιμης σημασίας ελευθεριών σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του πληθυσμού, συνεχίζοντας ωστόσο να αρνείται τις ίδιες αυτές ελευθερίες στους αυτόχθονες Αμερικανούς και φυσικά στους Αφρικανούς σκλάβους.
