Στην Ευρώπη και στην Αμερική υπάρχουν ήδη σχετικές πανεπιστημιακές έδρες ενώ τηλεκατευθυνόμενες κάμερες χρησιμοποιούνται από δημοσιογράφους, ακτιβιστές, πολίτες και αστυνομία για να καταγράψουν, να παρακολουθήσουν, να αποδείξουν: οτιδήποτε. Πρόσφατα το BBC χρησιμοποίησε ένα drone για να “περιηγηθεί” στο Αουσβιτς.
Η τεχνολογία υψηλής ανάλυσης και οι 3D κάμερες που γίνονται όλο και φθηνότερες, μικρότερες, ελαφρύτερες και οι μικροσυσκευές παγκόσμιας λήψης που υπάρχουν παντού έρχονται να δώσουν κάποιες λύσεις σε δύο βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι: Πρώτον, στη ζήτηση για μοναδικά on line video την ίδια στιγμή που η επένδυση χρημάτων, ακόμα και από μεγάλους οργανισμούς, για δημοσιογραφικές δουλειές μειώνεται συνεχώς και δεύτερον, στο θέμα της φυσικής παρουσίας που είτε λόγω υπερβολικών κινδύνων είτε λόγω απαγορεύσεων δεν είναι δυνατή. Αν και η ιστορία του έχει ξεκινήσει πολύ πριν, μιλάμε για τη χρήση μιάς «εναέριας πλατφόρμας», όπερ: Drone Journalism.
ΜΑΤΙΑ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ
Με αυτόν τίτλο, το 2004, ο αυστριακός καλλιτέχνης ακτιβιστής Konrad Becker χρησιμοποίησε στη Βιέννη και στα πλαίσια του έργου System 77 Civil Counter-Reconnaissance το τηλεκατευθυνόμενο S-77 CCR. Το κεντρικό ζήτημα της παρέμβασης ήταν ότι η εκπαίδευση των πολιτών στη χρήση συσκευών και μέσων επιτήρησης του δημόσιου χώρου κρίνεται αναγκαία προκειμένου να υπάρξει μιά ισορροπία σε σχέση με τις κρατικές δυνατότητες επιτήρησης πολιτών και δημόσιου χώρου. Το έργο S-77 CCR συνεχίστηκε και από τον σλοβάκο Marko Peljhan στην Ανατολική Ευρώπη.
OCCUCOPTER KAI ROBOCOPTER
Μιά τηλεκατευθυνόμενη συσκευή Parrot AR (ονομάστηκε OCCUCOPTER), εξοπλισμένη με μιά κάμερα και ελεγχόμενη μέσω iPhone, έκανε διάσημο το νεαρό ακτιβιστή και δημοσιογράφο Tim Pool. Την ιδέα, του την είχε προτείνει, αρχές του 2011, ο Geoff Shively, ταλαντούχος χάκερ και έφηβος στη δεκαετία του ’90, ο οποίος, στα 21 του, τελικά ίδρυσε μιά εταιρεία ασφαλών λογισμικών. Ο Tim χρησιμοποίησε το OCCUCOPTER στο περίφημο πάρκο Zuccoti όπου είχαν στρατοπεδεύσει για μερικές μέρες, οι διαδηλωτές του κινήματος Occupy Wall Street. Η αστυνομία δεν επέτρεπε σε δημοσιογράφους να μπούν και να καταγράψουν ό,τι συνέβαινε στο πάρκο όπως έκανε και με άλλες διαδηλώσεις του κινήματος δημιουργώντας «απαγορευτικές ζώνες» ή εμποδίζοντας απλώς τη φυσική παρουσία πολιτών και δημοσιογράφων.Για πολλές μέρες το occucopter μετέδιδε ό,τι δεν επέτρεπε η απαγόρευση εισόδου εκ μέρους της αστυνομίας ακόμα και σε διαπιστευμένους δημοσιογράφους.
Ο Tim Pool έχει επανειλημένα δηλώσει στα Μέσα ότι « το drone έχει ως στόχο να δώσει στους απλούς ανθρώπους τα ίδια εργαλεία που έχουν και οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί πολλών εκατομμυρίων. Παρέχει ένα έξυπνο “παραθυράκι” γύρω από ορισμένους περιορισμούς, όπως όταν η αστυνομία απαγορεύει στον Τύπο να τραβήξει πλάνα από κάποιο περιστατικό». Οι χάκερ, φυσικά, έδειξαν έντονο ενδιαφέρον για το θέμα, ειδικά στο Noisebridge, το χώρο συνάντησης των χάκερ στο Σαν Φρανσίσκο. Δεν είναι οι μόνοι. Το 2011 είχαν κυκλοφορήσει και βίντεο καταγεγραμμμένα από μια συσκευή που ονομάζεται RoboKopter και η οποία είχε πετάξει πάνω από συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Πολωνία (Βαρσοβία). Η συσκευή RoboKopter ελεγχόταν από έναν ακτιβιστή στη διαδήλωση. Μέχρι σήμερα, το βίντεο έχει προβληθεί πάνω από 650.000 φορές στο YouTube.
Τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης έσπευσαν να χρησιμοποιήσουν τις εικόνες των πολωνικών διαδηλώσεων.
Ο Matt Waite, δημοσιογράφος και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα, ενδιαφέρεται για τις σχέσεις μεταξύ του « drone activism» και του «drone journalism». Αυτές οι τηλεκατευθυνόμενες συσκευές ανασκευάζονται από φθηνή παλαιά τεχνολογία, λέει ο Matt Waite. «Οι συντάκτες χρησιμοποιούν εδώ και καιρό ελικόπτερα και αεροσκάφη σταθερών πτερυγίων για σημαντικά γεγονότα. Η κατοχή ή η ενοικίαση τους όμως είναι ακριβή». Μια τηλεκατευθυνόμενη ιπτάμενη συσκευή αντιπροσωπεύει «ένα οικονομικά αποδοτικό τρόπο για να δημιουργήσει κανείς ένα μοναδικό και ελκυστικό περιεχόμενο πολυμέσων».
Στην ιστοσελίδα του υπάρχει μιά ανάρτηση με τον τίτλο «Χρησιμοποιώντας drones για να ταξιδέψεις τους ανθρώπους σε μέρη που δεν πρόκειται ποτέ να δουν» και αναφέρεται στην εξαιρετική δουλειά του Ben Kreimer, συνεργάτη στο Drone Lab.
Αυτό που επισημαίνει ο Matt Waite είναι οι νέες δυνατότητες που ανοίγονται στη δημοσιογραφική αφήγηση με τη χρήση των νέων μέσων αφού, ουσιαστικά, το μόνο που λείπει είναι η μυρωδιά για να «ζήσει» ο χρήστης το γεγονός.
Παραμένει ωστόσο το πρόβλημα της νομικής ρύθμισης αλλά, κυρίως, το πρόβλημα της εναέριας κυκλοφορίας. Ηδη, έχουν σημειωθεί ατυχήματα και ουσιαστικά οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο είναι πολλές.
Στο βίντεο που ακολουθεί, ο Ian Shaw εξετάζει μιά άλλη, πολιτική πλευρά των drones.