Το Bellingcat έχει εντοπίσει μια τάση ανακύκλωσης και λανθασμένης απόδοσης υλικού και εικόνων από τον μακροχρόνιο εμφύλιο πόλεμο της Συρίας στην σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς. Το φαινόμενο αυτό έχει αναφερθεί και από άλλα μέσα, συμπεριλαμβανομένων των New York Times.  Συγκεκριμένα, ορισμένες “εξέχουσες” προσωπικότητες που έχουν ιστορικό άρνησης των επιθέσεων της συριακής κυβέρνησης με χημικά όπλα έχουν αναδημοσιεύσει εικόνες από τον συριακό εμφύλιο πόλεμο, ισχυριζόμενες ότι δείχνουν το Ισραήλ και τη Γάζα.

Ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ έχει ηγηθεί ενός 12ετούς εμφυλίου πολέμου κατά τη διάρκεια του οποίου οι πιστές σ’ αυτόν δυνάμεις έχουν κατηγορηθεί για μαζικές δολοφονίες και βασανιστήρια αμάχων. Η χρήση χημικών όπλων από το καθεστώς του Άσαντ εναντίον αμάχων έχει τεκμηριωθεί επαρκώς. Υπάρχουν άφθονες αποδείξεις για τις πράξεις αυτές, από μαρτυρίες μαρτύρων μέχρι υλικό ανοικτών πηγών. Το 2022, ένα γερμανικό δικαστήριο καταδίκασε αξιωματούχο του καθεστώτος Άσαντ για “εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας”.

Καθώς εξελίσσεται η τελευταία σύγκρουση μεταξύ της Χαμάς και των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων,  φιλοπαλαιστινιακοί και φιλοϊσραηλινοί λογαριασμοί μοιράστηκαν παραποιημένα πλάνα, κατακλύζοντας τις πλατφόρμες και αποσπώντας την προσοχή από τις πρόσφατες θηριωδίες.

Αυτή η επαναχρησιμοποίηση υλικού από τις συριακές συγκρούσεις σημαίνει ότι συντελείται μια διπλή διαγραφή. Η χρήση υλικού από έναν άλλο πόλεμο, αντί για τα στοιχεία της Γάζας σήμερα, συσκοτίζει τη δυσχερή θέση των θυμάτων και των δύο συγκρούσεων.

Ρώσοι και Σύριοι υποστηρικτές του καθεστώτος συμμετέχουν στο θέμα της Γάζας

Οι επιθέσεις του καθεστώτος Άσαντ εναντίον αμάχων σε όλη τη Συρία έχουν τεκμηριωθεί καλά, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης χημικών όπλων. Στις 15 Νοεμβρίου 2023, οι γαλλικές αρχές εξέδωσαν ένταλμα σύλληψης κατά του Άσαντ για τη χρήση χημικών όπλων από τις ένοπλες δυνάμεις του. Στο τέλος Νοεμβρίου 2023, μια νέα πρωτοβουλία ξεκίνησε στη Χάγη από δώδεκα συριακές ομάδες δικαιωμάτων και νομικούς εμπειρογνώμονες σε μια προσπάθεια να προσαχθούν στη δικαιοσύνη οι υπεύθυνοι για τη χρήση χημικών όπλων.

Ωστόσο, μια μικρή αλλά ηχηρή ομάδα παραγόντων επιρροής, ορισμένοι από τους οποίους υποστηρίζουν το ρωσικό και το συριακό καθεστώς, αρνούνται δυνατά οποιαδήποτε χρήση χημικών όπλων από το καθεστώς Άσαντ. Ορισμένοι από αυτούς τους αρνητές έχουν μιλήσει έντονα για τη σύγκρουση Ισραήλ-Γάζας και, σε πολλές περιπτώσεις, το Bellingcat διαπίστωσε ότι αναδιαμοίρασαν περιεχόμενο από τη Συρία ισχυριζόμενοι ότι έδειχνε την, μετά την 7η Οκτωβρίου 2023,  σύγκρουση Ισραήλ-Γάζας.

Παρόλο που τα παρακάτω παραδείγματα δεν δείχνουν χρήση χημικών όπλων, θα μπορούσαν να αποδοθούν σε επιθέσεις του καθεστώτος Άσαντ εναντίον αμάχων με συμβατικά όπλα – κάτι που οι εν λόγω επηρεαστές (influencers) επίσης είτε υποβάθμισαν είτε αρνήθηκαν ευθέως.

Ο ακροδεξιός Αμερικανός influencer Jackson Hinkle αναδείχθηκε γρήγορα σε έναν από τους πιο δημοφιλείς χρήστες στο X (πρώην twitter) κατά τη διάρκεια του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς. Ο Hinkle έχει ιστορικό διάδοσης θεωριών συνωμοσίας και παραπληροφόρησης. Τα πρόσφατα γεγονότα δεν αποτέλεσαν εξαίρεση.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του Οκτωβρίου 2023, ο Hinkle μοιράστηκε αρκετές αναρτήσεις στο X υποδεικνύοντας όχι μόνο την υποστήριξή του στον Άσαντ, αλλά και την άρνηση ότι η συριακή κυβέρνηση χρησιμοποίησε χημικά όπλα στον ίδιο της το λαό, κάτι που έχει τεκμηριωθεί καλά από πολλές πηγές. Στις 10 Οκτωβρίου, ο Hinkle ισχυρίστηκε ότι “ο Άσαντ δεν χρησιμοποίησε αέριο ενάντια στον ίδιο του τον λαό”. Στις 21 Οκτωβρίου, μοιράστηκε επίσης μια φωτογραφία του Άσαντ με μια λεζάντα που τον αποκαλούσε “ήρωα”. Ο Hinkle απέρριψε περαιτέρω τη χρήση χημικών όπλων από τον Άσαντ σε μια ανάρτηση στις 22 Οκτωβρίου 2023.

Εν τω μεταξύ, ορισμένες από τις εικόνες που ο Hinkle ισχυρίστηκε ότι δείχνουν την Παλαιστίνη τραβήχτηκαν στην πραγματικότητα στη Συρία. Για παράδειγμα, στις 12 Νοεμβρίου 2023 κυκλοφόρησε εικόνα μιας γυναίκας που κρατά ένα αυτοκινητάκι με παιχνίδια και κατεβαίνει σκάλες με εκτεθειμένους τοίχους και κατεστραμμένες υποδομές. Έγραψε στη λεζάντα αυτής της εικόνας: “ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕΙΣ το παλαιστινιακό πνεύμα”.

Ωστόσο, η φωτογραφία αυτή παρουσιάστηκε στον διεθνή διαγωνισμό φωτογραφίας της Σιένα το 2020. Τραβήχτηκε από τον Ιρανό φωτογράφο Hassan Ghaedi, ο οποίος κέρδισε βραβείο για την εικόνα στην κατηγορία ντοκιμαντέρ και φωτορεπορτάζ του διαγωνισμού. Σύμφωνα με το Fact Check του AFP, το οποίο επικαλείται τους λογαριασμούς του Ghaedi στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η εικόνα τραβήχτηκε το 2016 και δείχνει μια γυναίκα να επιστρέφει σε ένα κατεστραμμένο κτίριο στη Χομς της Συρίας. Ο Hinkle δεν έχει ακόμη διαγράψει αυτή την ανάρτηση, η οποία έχει αρχειοθετηθεί εδώ.

Την 1η Νοεμβρίου, η Όλγα Ρόμπινσον του BBC Verify ανέφερε ότι ο Hinkle είχε μοιραστεί ένα βίντεο που ισχυριζόταν ότι ήταν πλάνα από το νοσοκομείο Al-Sadaqa της Γάζας που βομβαρδίζεται από το Ισραήλ. Το βίντεο αυτό απεικόνιζε αμάχους σε νοσοκομείο και έναν επακόλουθο βομβαρδισμό και μοιράστηκε επίσης ευρέως στο X.

This is not a hospital in Gaza being bombed.

This is old footage from Syria and completely unrelated to the current conflict. pic.twitter.com/GCCtyyy3sz

— Olga Robinson (@O_Rob1nson) November 1, 2023

Το Bellingcat βρήκε μια αρχειοθετημένη έκδοση της αρχικής ανάρτησης του Hinkle στο X, την οποία είχε δει ο δημοσιογράφος μας, αν και η επισυναπτόμενη μικρογραφία δεν εμφανίζεται σε αυτή την έκδοση.

Το απόσπασμα που μοιράστηκε ο Hinkle, στην πραγματικότητα, είναι απόσπασμα από ένα βίντεο που δείχνει τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου Omar Bin Abdul Aziz στο Χαλέπι της Συρίας από την οπτική γωνία όσων βρίσκονταν μέσα. Όπως ανέφερε τότε ο Guardian, η επίθεση αυτή έγινε κατά τη διάρκεια ενός κύματος βομβαρδισμών το 2016 από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος και τους Ρώσους συμμάχους τους. Η επίθεση στο νοσοκομείο καταδικάστηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Το βίντεο πιστώνεται στο Aleppo Media Center (AMC), μια ανεξάρτητη εταιρεία παραγωγής ντοκιμαντέρ της Μέσης Ανατολής. Είναι ένα από τα εκατοντάδες στο κανάλι του AMC στο YouTube που καταγράφει επιθέσεις στη Συρία από τις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις. Τη σχετική σκηνή στο νοσοκομείο μπορείτε να τη δείτε από τη χρονοσφραγίδα 00:40.

Στην πρόσφατη viral έκδοση του βίντεο που μοιράστηκε ο Hinkle, το λογότυπο της AMC είχε περικοπεί.

 

Αυτές οι έντονες και συχνά συναισθηματικά φορτισμένες αναρτήσεις με τις ανάλογες εικόνες δημιουργούν μεγάλη διάδραση για τον Hinkle και του επιτρέπουν να αυξάνει την ήδη σημαντική βάση θαυμαστών του. Από την έναρξη της τελευταίας σύγκρουσης στη Γάζα, ο Χίνκελ έχει κάνει αρκετές αναρτήσεις που διαφημίζουν την παρουσία του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως η ανάρτηση στο Χ για το πώς οι χρήστες πρέπει να πληρώσουν για μια συνδρομή στο περιεχόμενό του για να “εκθέσουν τα σιωνιστικά ψέματα”.

Μια από τις αναρτήσεις του στο X περιλάμβανε ακόμη και μια ψηφιακά επεξεργασμένη φωτογραφία του ίδιου και του ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν με τον ισχυρισμό ότι και οι δύο “στέκονται στο πλευρό της Παλαιστίνης”. Πρόσφατα προσπάθησε να κερδίσει έδαφος με αναρτήσεις σχετικά με την πολυαναμενόμενη κυκλοφορία του βιντεοπαιχνιδιού Grand Theft Auto 6, το οποίο ισχυρίστηκε αβασάνιστα ότι ήταν “σιωνιστική προπαγάνδα”.

Κατά τη στιγμή της δημοσίευσης, αρκετές από τις προαναφερθείσες αναρτήσεις του Hinkle μπορούν ακόμη να βρεθούν στο διαδίκτυο.

“Όταν ο Hinkle χρησιμοποίησε πλάνα από νοσοκομεία της Συρίας, τόσοι πολλοί άνθρωποι του το επισήμαναν και το άφησε για πολύ καιρό μετά”, δήλωσε σε συνέντευξή του ο Muhammad Idrees Ahmad, διευθυντής Δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Essex, ο οποίος γράφει ένα βιβλίο για τις αφηγήσεις πολέμου στη Συρία για το Columbia University Press. “Ήταν πολύ σαφές τι έκανε και από πού προέρχεται ο κυνισμός. Αυτές ήταν οι ίδιες φρικαλεότητες που αρνιόταν στη Συρία και παρόλα αυτά είναι απόλυτα ευχαριστημένος να τις χρησιμοποιεί για να τις καταδικάσει αποδίδοντάς τες σε κάποιον άλλο δράστη”.

Η θεωρητικός συνωμοσίας και YouTuber Maram Susli έχει μακρά ιστορία ανάρτησης περιεχομένου υπέρ του Άσαντ στο διαδίκτυο. Το όνομα χρήστη της στο X είναι @Partisangirl- χρησιμοποιεί επίσης το όνομα Syrian Girl. Για χρόνια, η/ο Susli αρνείται τις επιθέσεις με χημικά όπλα από τις ένοπλες δυνάμεις του Άσαντ, διαδίδει παραπληροφόρηση και προωθεί προπαγάνδα υπέρ του καθεστώτος.

Η Susli φαίνεται να έχει διαγράψει τις περισσότερες από τις παλαιότερες αναρτήσεις της στο λογαριασμό της στο X.

Από την έναρξη του τελευταίου πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, η/ο Susli δημοσιεύει και αναδιανέμει παραπλανητικό περιεχόμενο που προέρχεται από τη Συρία, ισχυριζόμενη ότι αντιπροσωπεύει τη Γάζα.

Ακριβώς όπως και o Hinkle, η Susli μοιράστηκε τη φωτογραφία του Ghaedi του 2016 με τη γυναίκα να κατεβαίνει τις σκάλες στη Χομς και υπονόησε ότι τραβήχτηκε στη Γάζα. Πρόσθεσε τον συναισθηματικά έντονο αλλά αναληθή ισχυρισμό ότι η γυναίκα αυτή έψαχνε για αντικείμενα που θα της θύμιζαν το νεκρό παιδί της. Η Susli διέγραψε αργότερα αυτή την ανάρτηση, αλλά είναι αρχειοθετημένη εδώ.

Ο Βρετανός πολιτικός και ραδιοτηλεοπτικός Τζορτζ Γκάλογουεϊ ήταν μέλος της Βουλής των Κοινοτήτων από το 1987 έως το 2015 και σήμερα ηγείται του μικρού Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας.

Ο Galloway έχει μιλήσει θετικά για τον Άσαντ τα προηγούμενα χρόνια (εδώ και εδώ). Ισχυρίστηκε το 2013, μετά την επίθεση με χημικά όπλα που σημειώθηκε στη Συρία, ότι “αν υπήρξε χρήση νευροπαραλυτικών αερίων, είναι οι αντάρτες που τα χρησιμοποίησαν”. Σε μια ανάρτηση στο Χ τον Μάιο 2023, ο Galloway εξέφρασε την ικανοποίησή του για την επιστροφή της Συρίας υπό την ηγεσία του Άσαντ στον Αραβικό Σύνδεσμο, αφού η χώρα είχε αποκλειστεί από το μπλοκ το 2011 λόγω της καταστολής διαδηλώσεων. Παρά τη σταθερή υποστήριξή του στο συριακό καθεστώς, ο Galloway αμφισβητεί τον χαρακτηρισμό του ως “απολογητή του Άσαντ”.

By the way I am not an “Assad apologist”, far from it. I support the secular Syrian Arab Republic, and oppose the grisly hordes of Islamist terrorists sent to destroy it by the empire and their Gulf stooges. That’s it. That’s the tweet. #Syria

— George Galloway (@georgegalloway) December 1, 2020

Στις 9 Νοεμβρίου, ο Galloway παρέθεσε μια ανάρτηση στο X στην οποία πρόσθεσε τις λέξεις “Έχεις καρδιά;”. Το βίντεο απεικόνιζε ένα νεαρό αγόρι να κλαίει, κρατώντας αγκαλιά τον πρόσφατα αποθανόντα πατέρα του. Η αρχική ανάρτηση περιελάμβανε μια παλαιστινιακή σημαία, υποδηλώνοντας ότι το παιδί είναι Παλαιστίνιο αγόρι.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Shayan Sardarizadeh, δημοσιογράφος του BBC Verify, το βίντεο αυτό κοινοποιήθηκε για πρώτη φορά στο YouTube από το Al Jazeera τον Ιούνιο του 2016. Στην πραγματικότητα δείχνει τα επακόλουθα μιας επίθεσης από την κυβέρνηση Άσαντ. Επιβεβαιώσαμε περαιτέρω ότι αυτό συμβαίνει χρησιμοποιώντας μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας και αναζητώντας το όνομα ενός από τα θύματα της επίθεσης, όπως αναφέρεται στο βίντεο του Al Jazeera. Και οι δύο μέθοδοι μας οδήγησαν σε μια φωτογραφία που τραβήχτηκε από τον φωτορεπόρτερ του AFP Thaer Mohammed.

Σύμφωνα με τη λεζάντα της φωτογραφίας, ο άνδρας που θρηνούσε η οικογένειά του ήταν ο Fawzy Barghout. Ήταν μέλος των Λευκών Κράνων, των εθελοντών της ανθρωπιστικής βοήθειας ή αλλιώς της Πολιτικής Άμυνας της Συρίας. Ο Barghout, συνεχίζει η περιγραφή, σκοτώθηκε από αεροπορική επιδρομή της συριακής κυβέρνησης στο al-Sakhour του ανατολικού Χαλεπιού τον Ιούνιο του 2016. Τόσο στο βίντεο του Al Jazeera όσο και στις εικόνες του AFP (με την άδεια της Getty), το νεαρό αγόρι που πενθεί τον πατέρα του φοράει ένα πράσινο πουκάμισο με λευκό τελείωμα και ο Barghout ένα μαύρο και κόκκινο ριγέ πουκάμισο. Ο Galloway δεν έχει ακόμη διαγράψει την ανάρτησή του, η οποία έχει αρχειοθετηθεί εδώ.

Παιδιά της Συρίας

Ακόμα και πέρα από τους λογαριασμούς υπέρ του Άσαντ, η κατάχρηση πολεμικού υλικού από τη Συρία συνεχίζεται σε όλο το Χ από τότε που ξέσπασε η τελευταία σύγκρουση Χαμάς-Ισραήλ στις αρχές Οκτωβρίου 2023. Συγκεκριμένα, έχουν διαμοιραστεί στο X αρκετά βίντεο και εικόνες που καταχράστηκαν τον πόνο των παιδιών της Συρίας για τη διάδοση της παραπληροφόρησης.

Για παράδειγμα, στις 11 Οκτωβρίου αναρτήθηκε στο X ένα βίντεο με ένα νεαρό αγόρι καλυμμένο με αιθάλη να κλαίει για τον θάνατο της οικογένειάς του. συγκέντρωσε δεκάδες χιλιάδες retweets και likes και εκατομμύρια προβολές. Οι λογαριασμοί υποστήριζαν ότι ήταν ένα παιδί από την Παλαιστίνη, του οποίου οι αδελφές σκοτώθηκαν από το Ισραήλ.

Ωστόσο, αυτό το βίντεο ήταν στην πραγματικότητα από ένα αγόρι στο Χαλέπι της Συρίας. Όπως και το βίντεο του νοσοκομείου που μοιράστηκε παραπλανητικά ο Hinkle, αυτό το βίντεο προήλθε από τη σελίδα του Aleppo Media Center στο YouTube, όπου μοιράστηκε στις 11 Απριλίου 2014. Το αγόρι φαίνεται από τη χρονοσφραγίδα 01:40.

Στην viral εκδοχή του βίντεο στο X, το λογότυπο AMC στην επάνω αριστερή γωνία είχε περικοπεί. Το βίντεο είχε περικοπεί σε μήκος και οι χρωματικοί τόνοι του είχαν προσαρμοστεί, γεγονός που συνέβαλε στην απόκρυψη της αρχικής πηγής. Αυτό διαψεύστηκε επίσης σε μια ανάρτηση στο X στις 12 Οκτωβρίου από τον Sardarizadeh, τον δημοσιογράφο του BBC Verify.

Ένα κραυγαλέο παράδειγμα κατάχρησης εικόνων παιδιών από τη Συρία προήλθε από τον Sulaiman Ahmed, δημοσιογράφο και influencer με πάνω από 270.000 followers στο X. Στις 14 Οκτωβρίου 2023, ο Ahmed δημοσίευσε την ανάρτηση “ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ, 614 Παλαιστίνια παιδιά δολοφονήθηκαν από τις Ισραηλινές Δυνάμεις IOF” μαζί με μια φωτογραφία πολλών νεκρών παιδιών τυλιγμένων σε λευκό ύφασμα, στο έδαφος, με τα πρόσωπά τους ορατά.

Ωστόσο, αυτή η φρικιαστική εικόνα δεν είναι από τη Γάζα, αλλά από τη Δαμασκό. Η φωτογραφία τραβήχτηκε τον Αύγουστο του 2013 και δείχνει τα στοιχεία των επιθέσεων με χημικά όπλα από τις δυνάμεις που υποστηρίζουν τον Άσαντ, όπως επιβεβαιώνεται από πολλές πηγές (εδώ και εδώ). Σε πολλά άρθρα, η φωτογραφία αυτή αποδίδεται στα επακόλουθα μιας επίθεσης με χημικά στη Συρία.

Μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης αυτού του άρθρου, είχε προστεθεί μια διόρθωση από την Κοινότητα Χ κάτω από την ανάρτηση του Ahmed. Ωστόσο, ο Ahmed δεν έχει ακόμη αφαιρέσει αυτή την παραπλανητική ανάρτηση, η οποία έχει αρχειοθετηθεί εδώ. Η ίδια φωτογραφία χρησιμοποιήθηκε ως επικεφαλίδα σε ιστορίες για τα χημικά όπλα της Συρίας από το National Geographic και το United Press International (UPI) το 2013. Ενώ το UPI αναγνωρίζει τον Diaa El Din ως δημιουργό της φωτογραφίας, το National Geographic αναγνωρίζει την Erbin News μέσω της ιστοσελίδας Demotix, που έχει πλέον καταργηθεί. Η ίδια φωτογραφία μπορεί τώρα να βρεθεί μαζί με άλλες εικόνες παιδικών πτωμάτων στα αρχεία του Shutterstock, το οποίο αναφέρει ότι αυτές τραβήχτηκαν στο προάστιο της Δαμασκού Ghouta το 2013.

Ο Sulaiman Ahmed μοιράστηκε επίσης ένα βίντεο στις 13 Οκτωβρίου 2023 που απεικονίζει παιδιά να ψάχνουν για φαγητό ανάμεσα σε χαλάσματα και καμένα κτίρια. Στην ανάρτηση στο Χ, ισχυρίστηκε ότι πρόκειται για παιδιά στη Γάζα μετά από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή.

Ωστόσο, η αρχική πηγή του βίντεο δείχνει το αντίθετο. Το TikTok handle του αρχικού δημιουργού φαίνεται στο βίντεο που ανέβασε ο Ahmed. Χάρη σε αυτό μπορούμε να δούμε ότι το βίντεο αναρτήθηκε εκεί στις 21 Ιουνίου, πολύ πριν από την έναρξη του πρόσφατου πολέμου.

Επιπλέον, μια λεζάντα στην αραβική γλώσσα σε αυτό το βίντεο του TikTok αναφέρει: “Από τη φωτιά στον καταυλισμό Hanin Al-Minya #Συρία #Λίβανος #φωτιά #καταυλισμός #επείγουσα #ανακούφιση”. Αυτός ο χρήστης του TikTok δημοσίευσε την ίδια ημέρα πολλά διαφορετικά βίντεο από την ίδια περιοχή, συμπεριλαμβανομένου ενός βίντεο που δείχνει προμήθειες νερού και τροφίμων έκτακτης ανάγκης. Στις συσκευασίες με τα τρόφιμα και το νερό διακρίνεται μια ετικέτα με τη σημαία του Λιβάνου και τις λέξεις “Emergency Response” στα αγγλικά. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Al-Monitor ανέφερε την ίδια ημέρα ότι πυρκαγιά κατέστρεψε έναν καταυλισμό Σύρων προσφύγων στον Βόρειο Λίβανο. Μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης, ο Ahmed δεν έχει διαγράψει αυτή την παραπλανητική ανάρτηση στο Χ, που έχει αρχειοθετηθεί εδώ.

Ένα τίμημα για τον Τύπο

Καθ’ όλη τη διάρκεια της  σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς μετά τις επιθέσεις της τελευταίας στις 7 Οκτωβρίου 2023, οι δημοσιογράφοι έχουν πληρώσει βαρύ φόρο αίματος. Σύμφωνα με την Committee to Protect Journalists, από τις 27 Νοεμβρίου 2023, τουλάχιστον 63 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης έχουν σκοτωθεί στον τελευταίο πόλεμο Ισραήλ-Γάζας από τις 7 Οκτωβρίου.

Στις 19 Νοεμβρίου, υπήρξαν ειδήσεις για το θάνατο δύο Παλαιστίνιων δημοσιογράφων στη Γάζα, της Hassouna Sleem και της Sari Mansour.

Λίγο αργότερα, εμφανίστηκε στο διαδίκτυο παραπληροφόρηση σχετικά με τους δολοφονημένους δημοσιογράφους. Ένα βίντεο διαδόθηκε στο Χ που έδειχνε δύο άνδρες που φορούσαν αλεξίσφαιρα γιλέκα με την ένδειξη “Τύπος”. Το βίντεο αρχίζει με πλάνα από ρουκέτες που εκτοξεύονται πίσω από τους άνδρες, πριν περάσει στο βίντεο με τους ίδιους άνδρες να αποκαλύπτουν ρουκέτες στο πίσω μέρος ενός φορτηγού. Οι χρήστες ισχυρίστηκαν ότι πρόκειται για τους δύο δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν στη Γάζα και ότι ήταν τρομοκράτες που παρίσταναν τους δημοσιογράφους.

Μεταξύ των χρηστών που μοιράστηκαν αυτόν τον ισχυρισμό είναι η Bree A. Dail, ανταποκρίτρια του αμερικανικού συντηρητικού ειδησεογραφικού ιστότοπου Daily Wire, ένας χρήστης που ισχυρίζεται ότι είναι ανεξάρτητος δημοσιογράφος-πολίτης και ένας λογαριασμός που προσποιείται ότι είναι επίσημος λογαριασμός της Χαμάς.

Ωστόσο, αυτό το βίντεο γυρίστηκε στη Συρία και δημοσιεύτηκε αρχικά στις 7 Οκτωβρίου 2023. Ο άνδρας στα δεξιά του βίντεο φαίνεται να είναι ο Jamil Al-Hassan, ένας δημοσιογράφος που κάνει ρεπορτάζ από τη Συρία εδώ και μήνες.

Ο Al-Hassan δημοσίευσε βίντεο και εικόνες του ίδιου περιεχομένου στους λογαριασμούς του X και Instagram. Ο Al-Hassan, ο οποίος περιγράφει τον εαυτό του ως “ακτιβιστή των μέσων μαζικής ενημέρωσης στη συριακή επανάσταση” στο κανάλι του στο YouTube, έχει πρόσφατα αναφερθεί σε αντίποινα βομβαρδισμών από τη συριακή κυβέρνηση στις αρχές Οκτωβρίου, τα οποία κάλυψε το Bellingcat εδώ.

Ο Al-Hassan εξακολουθεί να δημοσιεύει περιεχόμενο και δεν υπάρχουν αναφορές για τον θάνατό του.

Εν τω μεταξύ, πραγματικά στοιχεία από ανοικτές πηγές έχουν παίξει ρόλο στη διερεύνηση των δολοφονιών δημοσιογράφων που καλύπτουν τη σύγκρουση, όπως στην περίπτωση του δημοσιογράφου του Reuters Issam Abdallah, ο οποίος φέρεται να σκοτώθηκε από πυρά ισραηλινών αρμάτων μάχης στο νότιο Λίβανο.

Κίνδυνος και ανταμοιβή

Όπως έχει αναφέρει το Bellingcat, υπάρχουν άφθονα γνήσια, επαληθεύσιμα στοιχεία ανοικτής πηγής που δείχνουν τη μεγάλη κλίμακα της ταλαιπωρίας των αμάχων που προκλήθηκε από τις επιθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα.

“Ο κίνδυνος σε όλα αυτά είναι ότι αυτοί οι κυνικοί παράγοντες μοιράζουν ένα δώρο στο πλήθος της Hasbara”, δήλωσε σε συνέντευξή του ο Muhammad Idrees Ahmad, διευθυντής δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Essex, ο οποίος γράφει ένα βιβλίο για τις αφηγήσεις πολέμου στη Συρία για το Columbia University Press. Η Hasbara είναι ένας όρος στην εβραϊκή γλώσσα που αναφέρεται στη “δημόσια διπλωματία” του Ισραήλ ή στις φιλοϊσραηλινές εκστρατείες δημοσίων σχέσεων. “Το γεγονός ότι δημοσιεύουν αυτό το εκτός πλαισίου υλικό χρησιμοποιείται για να υποδηλώσουν ότι όλο το υλικό στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων των εικόνων από πραγματικές φρικαλεότητες στη Γάζα, είναι κατά κάποιο τρόπο αμφίβολο”.

Πράγματι, υπάρχει το προηγούμενο της θεωρίας συνωμοσίας “Pallywood”, που υπάρχει εδώ και δεκαετίες και η οποία ισχυρίζεται ότι οι Παλαιστίνιοι σκηνοθετούν τακτικά εικόνες από τον πόνο των αμάχων. Το περιοδικό Rolling Stone αναφέρει ότι η κατηγορία “Pallywood” έχει ήδη χρησιμοποιηθεί από φιλοϊσραηλινούς παράγοντες τις τελευταίες εβδομάδες για να απορρίψουν στοιχεία για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις ισραηλινές δυνάμεις. Εν τω μεταξύ, η ισραηλινή εφημερίδα The Jerusalem Post απέσυρε πρόσφατα μια ιστορία στην οποία ισχυριζόταν ψευδώς ότι ένα νεκρό παλαιστινιακό μωρό ήταν μια κούκλα.

Ο Ahmad είπε ότι υπάρχουν δύο είδη ανθρώπων που καταλήγουν να μοιράζονται συριακά πλάνα “απογυμνωμένα” από το πλαίσιο.

“Είναι ένας γρήγορος τρόπος για να κυνηγήσεις την επιρροή”, είπε, για το πρώτο είδος. “Υπάρχει πολύς δικαιολογημένος θυμός και ενδιαφέρον γύρω από τη Γάζα και υπάρχουν άνθρωποι που είναι πολύ ξεκάθαρα αρκετά κυνικοί για να το εκμεταλλευτούν αυτό – ακόμα και αφού τους επισημανθεί, συνεχίζουν να μοιράζονται πλάνα χωρίς πλαίσιο και συνεχίζουν να το κάνουν επειδή θέλουν να τραβήξουν την προσοχή”.

“Το πιο ενδιαφέρον ερώτημα για μένα είναι γιατί τόσοι πολλοί άλλοι μοιράζονται αυτές τις αναρτήσεις”, πρόσθεσε. “Οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι συμβαίνουν φρικαλεότητες στη Γάζα και έτσι αν κάποιος δει πλάνα που φαίνονται αξιόπιστα, όπου υπάρχουν άνθρωποι που σκοτώνονται ή ανασύρονται από τα ερείπια, γι’ αυτούς φαίνεται αληθοφανές. Δεν υπάρχει κακή πρόθεση και, στην πραγματικότητα, το ένα τροφοδοτεί το άλλο εκμεταλλευόμενο την πραγματική ανησυχία και τον θυμό”.

πηγή