Αν και το δεκατρία θεωρείται παραδοσιακά γρουσούζικος αριθμός στη Δύση το eudisinfo αποφάσισε επικαιροποιήσει τον κατάλογο με τους σημαντικότερους ρωσικούς μύθους αυξάνοντας τον αριθμό από δώδεκα σε δεκατρία.
Γιατί η διαφορά; Πρώτον, ομαδοποιήθηκαν μερικά από τα αφηγήματα παραπληροφόρησης υπέρ του Κρεμλίνου που είχαν εντοπιστεί προηγουμένως και είχαν ως στόχο την Ουκρανία. Δεύτερον, διαχωρίστηκαν από τη συνολική ομάδα “Η Ουκρανία είναι κακιά/ναζιστική” δύο αφηγήσεις που ισχυρίζονται, αντίστοιχα, ότι η Ουκρανία χάνει τον πόλεμο και ότι δεν υπάρχει. Αν αυτή η φράση δεν βγάζει νόημα, τότε σας καλωσορίζουμε στην παραπληροφόρηση υπέρ του Κρεμλίνου.
Παρακάτω θα δείτε πολλές χρυσές παλιές ιστορίες. Για το Κρεμλίνο, η επανάληψη είναι ένας συνηθισμένος τρόπος λειτουργίας, οπότε μην εκπλαγείτε αν κάποιες από αυτές τις αφηγήσεις και τους μύθους παραπληροφόρησης σας φαίνονται οικείες – πολλές από αυτές έχουν ήδη αποκαλυφθεί.
Ωστόσο, αυτή τη φορά ομαδοποιήθηκαν αυτοί οι 13 μύθοι στις τρεις ευρύτερες μετα-αφηγήσεις της ρωσικής παραπληροφόρησης. Η πρώτη ομάδα, που περιγράφει τους μύθους ένα έως τέσσερα, χαρακτηρίζει την Ουκρανία, τους Ουκρανούς και την ουκρανικότητα ως κακούς και αντιρωσικούς. Η δεύτερη ομάδα, που αποτελείται από τους μύθους πέντε έως εννέα, τοποθετεί τη Δύση ως τον αδυσώπητο, αν και επίσης περίεργα ανίκανο εχθρό της Ρωσίας.
Η τρίτη ομάδα, που περιλαμβάνει τους μύθους 10 έως 13, παρουσιάζει τη Ρωσία ως καλύτερη από τη Δύση και την Ουκρανία μαζί. Σύμφωνα με το Κρεμλίνο, η Ρωσία είναι απλά καλύτερη – ισχυρότερη, πιο νόμιμη και εξοπλισμένη με καλύτερα όπλα. Και οι Ρώσοι εθνικιστές ισχυρίζονται επίσης ότι η Ρωσία είναι ηθικά ανώτερη επειδή η Ευρώπη είναι διεστραμμένη.
Μύθος 1: Η Ουκρανία προσπαθεί εδώ και χρόνια να διαπράξει γενοκτονία κατά των ρωσόφωνων στο Ντονμπάς και η Ρωσία επενέβη μόνο για να προστατεύσει τον λαό της. Η Ουκρανία διεξάγει επίσης επιχειρήσεις με ψεύτικη σημαία και σκηνοθετεί φρικαλεότητες και στη συνέχεια κατηγορεί τη Ρωσία γι’ αυτές.
Για να προστατευτεί από τις κατηγορίες για γενοκτονία, οι προπαγανδιστές του Κρεμλίνου συχνά προβάλλουν τα δικά τους εγκλήματα στα θύματά τους ή απλώς εκτοξεύουν εντελώς αβάσιμες κατηγορίες. Δηλαδή, κατηγορούν την Ουκρανία χωρίς αποδείξεις ότι προσπαθεί να διαπράξει γενοκτονία κατά των ρωσόφωνων στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας συχνά επινοημένες ιστορίες όπως αυτή με το “σταυρωμένο αγόρι που θυμίζει τη μικρή Μαρία του Εβρου. Η αφήγηση περί γενοκτονίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εκστρατείας παραπληροφόρησης υπέρ του Κρεμλίνου με στόχο τη δικαιολόγηση της ρωσικής επιθετικότητας.
Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι οποιοιδήποτε εθνοτικοί υπήκοοι, συμπεριλαμβανομένων των εθνοτικών Ρώσων ή των ρωσόφωνων, αντιμετωπίζουν διώξεις από τις ουκρανικές αρχές στο Ντονμπάς ή αλλού στην Ουκρανία, πόσο μάλλον τον κίνδυνο εξόντωσης για λόγους εθνικότητας, εθνοτικής καταγωγής ή πολιτισμικής ένταξης.
Βουνά αποδεικτικών στοιχείων, ωστόσο, συνδέουν άμεσα τις ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις με εγκλήματα πολέμου στη Μπούτσα, το Ίρπιν, τη Μαριούπολη και άλλα μέρη. Τα Ηνωμένα Έθνη, από την πλευρά τους, έχουν εκδώσει έκθεση, στην οποία περιγράφονται λεπτομερώς στοιχεία για εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τις ρωσικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων βασανιστηρίων, βιασμών και εκτοπισμού παιδιών.
Στην πραγματικότητα, πολλοί ανεξάρτητοι ελεγκτές γεγονότων και μέσα ενημέρωσης έχουν απορρίψει τους ρωσικούς ισχυρισμούς ότι οι ουκρανικές αρχές με κάποιο τρόπο σκηνοθέτησαν τα ρωσικά εγκλήματα πολέμου, ιδιαίτερα στην Μπούχα.
Μύθος 2: Η Ουκρανία χάνει, η ηγεσία της είναι απελπισμένη και η στρατιωτική της κατάρρευση είναι αναπόφευκτη. Επιπλέον, η Ουκρανία είναι τόσο απελπισμένη που επιτίθεται σε μη στρατιωτικές πυρηνικές υποδομές και εργάζεται πάνω σε μια “βρώμικη βόμβα”.
Το 2023 η αντεπίθεση της Ουκρανίας είχε μόνο οριακά κέρδη. Ωστόσο, από την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ουκρανία έχει ανακτήσει περίπου το ήμισυ των εδαφών που είχε αρχικά καταλάβει η Ρωσία τον Φεβρουάριο του 2022. Η τρέχουσα κατάσταση στο πεδίο της μάχης μπορεί να φαίνεται ότι είναι αδιέξοδη, και όμως η Ουκρανία συνεχίζει να σημειώνει εντυπωσιακές νίκες στη Μαύρη Θάλασσα.
Συνολικά, η επιτυχία της Ουκρανίας να συγκρατήσει τη μαζική, παράνομη και απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας παραμένει απλώς εμπνευσμένη. Η χώρα δεν είναι κοντά στην κατάρρευση ούτε πολιτικά ούτε στρατιωτικά, ακόμη και όταν μερικές φορές η διεθνής υποστήριξη προς την Ουκρανία δεν είναι τόσο σκόπιμη όσο θα μπορούσε να είναι.
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν τους ρωσικούς ισχυρισμούς ότι το Κίεβο κινητοποιεί παιδιά, γυναίκες ή ηλικιωμένους για μάχη στην πρώτη γραμμή του μετώπου ή ότι ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στέλνει σκόπιμα τα ουκρανικά στρατεύματα σε σφαγή. Αν μη τι άλλο, τα στοιχεία δείχνουν το αντίθετο: ότι οι Ρώσοι στρατηγοί στέλνουν τα στρατεύματά τους, πολλά στρατολογημένα από τις φυλακές, σε αυτοκτονικές “επιθέσεις με κρέας“.
Ο μύθος για τις ουκρανικές πυρηνικές φιλοδοξίες ή τις “βρώμικες βόμβες” είναι έργο καθαρής φαντασίας και πυρηνικής τρομολαγνείας. Στην πραγματικότητα, η Ουκρανία είναι μια χώρα χωρίς πυρηνικά όπλα από το 1994, όταν υπέγραψε το Μνημόνιο της Βουδαπέστης. Είναι μία από τις λίγες χώρες στον κόσμο που έχει παραιτηθεί από το πυρηνικό της οπλοστάσιο, έχοντας εξαλείψει τα όπλα που κληρονόμησε από τη Σοβιετική Ένωση. Η Ρωσία, από την άλλη πλευρά, έχει αγνοήσει κατάφωρα τη δέσμευση που ανέλαβε όταν υπέγραψε τη συνθήκη επιβεβαιώνοντας ότι θα σεβαστεί την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και τα σύνορα της Ουκρανίας.
Το Κρεμλίνο σπεύδει επίσης να αναπτύξει πυρηνικά αφηγήματα για να αποσείσει την ευθύνη, να εκτοξεύσει ελάχιστα συγκαλυμμένες απειλές ή να καταφύγει σε πυρηνικό εκβιασμό για να υποστηρίξει την επιθετικότητά του. Η δημιουργία της εικόνας ενός στριμωγμένου αλλά πυρηνικά οπλισμένου ζώου λειτουργεί προς όφελος του Κρεμλίνου.
Η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει τις κατηγορίες της ότι η Ουκρανία προσπαθεί να δημιουργήσει μια “βρώμικη βόμβα” ως πρόσχημα για μεγαλύτερη κλιμάκωση. Η Ουκρανία κάλεσε τον ΙΑΕΑ να ερευνήσει τις τοποθεσίες που η Ρωσία έχει δηλώσει ότι χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη βρώμικων βομβών. Ο ΙΑΕΑ δεν βρήκε καμία απόδειξη ότι η Ουκρανία αναπτύσσει πυρηνικά υλικά.
In my call with @RafaelMGrossi I officially invited IAEA to urgently send experts to peaceful facilities in Ukraine which Russia deceitfully claims to be developing a dirty bomb. He agreed. Unlike Russia, Ukraine has always been and remains transparent. We have nothing to hide.
— Dmytro Kuleba (@DmytroKuleba) October 24, 2022
Οι ισχυρισμοί ότι η Ουκρανία καταστρέφει σκόπιμα τις δικές της μη στρατιωτικές πυρηνικές υποδομές είναι εξίσου αβάσιμοι. Στην πραγματικότητα, η Ουκρανία και οι ΗΠΑ έχουν επανειλημμένα προσπαθήσει να εκτονώσουν την ένταση γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια. Η Ρωσία έχει προβεί σε πολλές απερίσκεπτες ενέργειες με στόχο αυτή την εγκατάσταση. Έχει τοποθετήσει στρατιωτικό εξοπλισμό και στρατεύματα εντός των εγκαταστάσεων, έχει χρησιμοποιήσει τον περιβάλλοντα χώρο της ως βάση για επιθέσεις με ρουκέτες και πυραύλους, αναλαμβάνοντας τον ντε φάκτο έλεγχο της εγκατάστασης, και έχει κόψει πολλές φορές τη σύνδεση με την κύρια γραμμή ηλεκτροδότησης. Ο IAEA δεν έχει επιβεβαιώσει ουκρανικούς βομβαρδισμούς ή επιθέσεις εναντίον του σταθμού παραγωγής ενέργειας ούτε πριν ούτε μετά τις σχετικές κατηγορίες του Κρεμλίνου.
Μύθος 3: Η Ουκρανία δεν υπάρχει ως κράτος. Οι λαοί της επέλεξαν να επιστρέψουν στη Ρωσία με δημοψηφίσματα.
Η άρνηση της κρατικής υπόστασης και της κυριαρχίας της Ουκρανίας είναι μια άλλη αφήγηση παραπληροφόρησης που οι ειδήμονες υπέρ του Κρεμλίνου διακινούν εδώ και χρόνια. Ο ίδιος ο πρόεδρος Πούτιν έχει συχνά διαστρεβλώσει το ιστορικό αρχείο για να ισχυριστεί ότι η Ουκρανία δεν υπήρχε μέχρι που τη δημιούργησαν οι Μπολσεβίκοι. Αλλά η Ουκρανία είναι ένα κυρίαρχο κράτος με τη δική του ταυτότητα και μακρά ιστορία.
Στην πραγματικότητα, όπως σημειώσαμε παραπάνω, η Ρωσία αναγνώρισε και δεσμεύτηκε να σεβαστεί το ουκρανικό έδαφος και την κυριαρχία της το 1994, όταν υπέγραψε το Μνημόνιο της Βουδαπέστης. Η ηγεσία του Κρεμλίνου έκτοτε παραβιάζει επιπόλαια το Μνημόνιο, ενώ λέει κυνικά ψέματα για το περιεχόμενο του Μνημονίου και τις υποτιθέμενες ουκρανικές παραβιάσεις του. Η Ρωσία έχει επίσης χρησιμοποιήσει ψεύτικα δημοψηφίσματα στα κατεχόμενα εδάφη για να δικαιολογήσει την απόρριψη του Μνημονίου, κάνοντας παράλληλα παράνομες αρπαγές γης.
Συνοπτικά, το Κρεμλίνο έχει κάνει ό,τι μπορεί για να υπονομεύσει την ουκρανική κρατική υπόσταση. Δεδομένων των συνθηκών, η αποφασιστικότητα των Ουκρανών να κρατήσουν το κράτος και την ταυτότητά τους είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή.
Μύθος 4: Οι “Ουκρανοί” δεν υπάρχουν πραγματικά, επειδή στην πραγματικότητα είναι Ρώσοι. Οι ναζιστές ηγέτες τους και οι δυτικοί σφετεριστές τους έχουν κάνει πλύση εγκεφάλου ώστε να νομίζουν ότι είναι Ουκρανοί.
Οι Ουκρανοί στα χαρακώματα που υπερασπίζονται τη χώρα τους από τις ρωσικές επιθέσεις δεν φαίνεται να έχουν μπερδευτεί για το ποιοι είναι. Ξέρουν ποιος τους επιτίθεται, ποιος τους βοηθάει να αμυνθούν και τι υπερασπίζονται.
Παρ’ όλα αυτά, οι προπαγανδιστές του Κρεμλίνου, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Πούτιν, ξεδιπλώνουν συχνά τον παράξενο ισχυρισμό ότι Ουκρανοί και Ρώσοι είναι ένας λαός που πρέπει να ενωθεί, έστω και υπό το τρυφερό, στοργικό βλέμμα του Πούτιν. Σε αυτή την εναλλακτική πραγματικότητα, οι λεγόμενοι Ουκρανοί υποφέρουν από μια λανθασμένη συνείδηση που τους έχει ενσταλάξει η Δύση και τους έχει διαχωρίσει από τον πραγματικό ρωσικό εαυτό τους. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με αυτή την ανάποδη λογική, η Ρωσία σώζει στην πραγματικότητα την Ουκρανία ενσωματώνοντάς την ξανά στον ρωσικό κόσμο.
Είναι πάντα δύσκολο να πείσεις κάποιον ότι γνωρίζεις τα συμφέροντά του καλύτερα από εκείνον. Είναι ακόμη πιο δύσκολο να τους πείσεις ότι βομβαρδίζοντάς τους, προσπαθείς να τους σώσεις. Φυσικά, Ουκρανοί και Ρώσοι μοιράζονται πολλή ιστορία και πολιτισμό. Η μεγάλη ειρωνεία είναι ότι, ξεκινώντας την παράνομη εισβολή του, ο Πούτιν ανάγκασε τους Ουκρανούς σε έναν πόλεμο για την ανεξαρτησία τους που αναπόφευκτα θα οξύνει τη μοναδική ουκρανική τους ταυτότητα, αντί να την αποδυναμώσει.
Μύθος 5: Η Δύση, ιδίως οι ΗΠΑ, ξεκίνησαν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Μόσχα δεν είχε άλλη επιλογή από το να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Τώρα πολεμά τη συγκεντρωμένη δύναμη της “συλλογικής Δύσης” που ελπίζει να χρησιμοποιήσει τον πόλεμο για να αποδυναμώσει ή να καταστρέψει τη Ρωσία. Η δυτική στρατιωτική βοήθεια απλώς παρατείνει τα δεινά της Ουκρανίας.
Ο σημερινός, πλήρους κλίμακας πόλεμος ξεκίνησε όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ο ψευδής ισχυρισμός ότι η Δύση, ενεργώντας μέσω της Ουκρανίας, είναι ο επιτιθέμενος είναι μια κλασική τακτική παραπληροφόρησης για να παρουσιάσει τη Ρωσία ως το θύμα του δικού της πολέμου, της επιλογής της. Ενώ αυτή η αφήγηση είναι διαφανώς παράλογη, για το όλο και πιο απομονωμένο περιβάλλον πληροφόρησης στη Ρωσία χρησιμεύει ως κραυγή συσπείρωσης για την κινητοποίηση της δημόσιας υποστήριξης προς τις αυταρχικές πολιτικές του Κρεμλίνου.
Ούτε η Ρωσία πολεμά τη “συλλογική Δύση”. Οι ειδήμονες υπέρ του Κρεμλίνου αναπτύσσουν αυτό το αφήγημα κάθε φορά που η Ουκρανία λαμβάνει στρατιωτική υποστήριξη από τους δυτικούς εταίρους της ή όταν η Ρωσία χάνει την κυριαρχία της στα προσωρινά κατεχόμενα εδάφη στην Ουκρανία. Η ΕΕ, οι ΗΠΑ και πολλά κράτη μέλη του ΝΑΤΟ έχουν παράσχει στην Ουκρανία στρατιωτική βοήθεια για να βοηθήσουν την Ουκρανία να αποκρούσει την απρόκλητη επιθετικότητα της Ρωσίας, αλλά δεν εμπλέκονται σε καμία μάχη. Η Δύση δεν θέλει να καταστρέψει τη Ρωσία. Θέλει η Ρωσία να σταματήσει να προσπαθεί να καταστρέψει την Ουκρανία.
Μύθος 6: Οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν μυστικά προγράμματα ανάπτυξης βιολογικών όπλων που λειτουργούν σε εργαστήρια στην Ουκρανία και αλλού.
Οι κατασκευασμένες ιστορίες για “μυστικά βιολογικά εργαστήρια των ΗΠΑ” είναι μια κλασική περίπτωση θεωρίας συνωμοσίας που συναντά μια τακτική τρομοκράτησης, η οποία συχνά χρησιμοποιείται από το Κρεμλίνο για να αποσπάσει την προσοχή και να προκαλέσει σύγχυση. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να εμποδίσει την αμερικανο-ουκρανική συνεργασία για τη μείωση των βιολογικών απειλών, το οικοσύστημα παραπληροφόρησης υπέρ του Κρεμλίνου επαναχρησιμοποίησε μια παλιά εκστρατεία παραπληροφόρησης για να δικαιολογήσει την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η παραπληροφόρηση υπέρ του Κρεμλίνου επιδιώκει να θολώσει τη γραμμή μεταξύ βιολογικών όπλων και βιολογικής έρευνας, ενσταλάζοντας φόβο και απαξιώνοντας παράλληλα την Ουκρανία. Έγκυρες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της Ύπατης Εκπροσώπου του ΟΗΕ για θέματα αφοπλισμού Izumi Nakamitsu, έχουν επανειλημμένα καταρρίψει τους ισχυρισμούς ότι τα βιολογικά εργαστήρια στην Ουκρανία που χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς.
Μύθος 7: Οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας είναι παράνομες, αποσταθεροποιούν την παγκόσμια οικονομία και ανεβάζουν το κόστος ζωής για τους απλούς πολίτες σε όλο τον κόσμο. Οι κυρώσεις ενισχύουν τη Ρωσία, ενώ γυρίζουν μπούμερανγκ εναντίον των ευρωπαϊκών οικονομιών. Οι πολίτες της ΕΕ διαμαρτύρονται κατά των κυρώσεων και των ηγετών που τις ενέκριναν.
Η παραπληροφόρηση υπέρ του Κρεμλίνου σχετικά με την ΕΕ και τις δυτικές κυρώσεις είναι μια δέσμη αντιφάσεων. Κατά κάποιο τρόπο οι κυρώσεις είναι μια παράνομη, αποσταθεροποιητική μορφή καταναγκασμού, αλλά επίσης δεν λειτουργούν και μάλιστα ενισχύουν τη Ρωσία. Αυτή η αφήγηση παραπληροφόρησης υποβαθμίζει τον αντίκτυπο των κυρώσεων για το εγχώριο ακροατήριο στη Ρωσία και δημιουργεί την ψευδή εντύπωση ότι η ΕΕ καταρρέει. Σε διεθνές επίπεδο, το Κρεμλίνο θέλει να υποδαυλίσει ανυπόστατους φόβους ότι οι δυτικές ενέργειες κατά της Ρωσίας έχουν αρνητικές παγκόσμιες συνέπειες.
Όλες οι κυρώσεις της ΕΕ συμμορφώνονται πλήρως με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο. Οι κυρώσεις μειώνουν τα μέσα της Ρωσίας για τη χρηματοδότηση του πολέμου και την απόκτηση βασικών εξαρτημάτων για το στρατιωτικο-βιομηχανικό της σύμπλεγμα.
Στις αρχές του 2024, η ρωσική Ομοσπονδιακή Κρατική Στατιστική Υπηρεσία, Rosstat, ανέφερε ότι η ρωσική οικονομία αναπτύχθηκε πάνω από 3% το 2023. Ωστόσο, πολλοί οικονομολόγοι πιστεύουν ότι τα οικονομικά στοιχεία της Ρωσίας στερούνται διαφάνειας και αξιοπιστίας, ενώ ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα στατιστικά στοιχεία είναι παραποιημένα.
Ακόμη και αν κάποιος πάρει τα στοιχεία της Ρωσίας τοις μετρητοίς, τα φαινομενικά θετικά μακροοικονομικά στοιχεία της χώρας είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της στροφής της σε μια οικονομία πολεμικού τύπου. Αυτή η μετάβαση εστιάζεται κυρίως στην εστίαση στη βιομηχανική παραγωγή στρατιωτικού εξοπλισμού για την εισβολή στην Ουκρανία, μεγάλο μέρος του οποίου καταστρέφεται ή καταναλώνεται αργότερα στο πεδίο της μάχης, οδηγώντας στην παραμέληση άλλων οικονομικών τομέων. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις έχουν πέσει σε μηδαμινή κλίμακα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναλύθηκαν από το Ινστιτούτο Αναδυόμενων Οικονομιών της Bank of Finland, η εξάρτηση της ανάκαμψης της Ρωσίας από κλάδους που σχετίζονται με τον πόλεμο καθιστά όλο και πιο δύσκολο για τη Ρωσία να διατηρήσει τον τρέχοντα ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ της. Οι συνεχείς αυξήσεις των δημόσιων δαπανών δεν είναι βιώσιμες και η στρατιωτική βιομηχανία φέρεται ήδη να αντιμετωπίζει περιορισμούς στη χωρητικότητα. Η τρέχουσα εστίαση στη στρατιωτική παραγωγή έχει εκτρέψει πόρους από τις μη στρατιωτικές βιομηχανίες της Ρωσίας, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη τη στήριξη σε κλάδους που συνήθως αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των προηγμένων οικονομιών για την παροχή μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Επιπλέον, οι ρωσικές στρατιωτικές δαπάνες είναι πολύ υψηλές. Για παράδειγμα, μια μαζική πυραυλική επίθεση στην Ουκρανία στις 2 Ιανουαρίου 2024 κόστισε στη Ρωσία περίπου 620 εκατομμύρια δολάρια.
Ταυτόχρονα, το ρούβλι έχει υποστεί σημαντική υποτίμηση. Ο πληθωρισμός είναι στα ύψη και υπάρχουν ενδείξεις οικονομικής “υπερθέρμανσης”. Κατά συνέπεια, ένας αυξανόμενος αριθμός Ρώσων πολιτών έχει νιώσει την οικονομική πίεση του πολέμου στην καθημερινή του ζωή.
Μύθος 8: Η Ευρώπη είναι αδύναμη και διχασμένη. Η ΕΕ και οι ηγέτες της είναι μαριονέτες των ΗΠΑ. Οι κυρώσεις της ΕΕ προκάλεσαν παγκόσμια έλλειψη τροφίμων με την απαγόρευση των ρωσικών γεωργικών προϊόντων και ενεργειακή κρίση με την απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Τα φιλοκρεμλινικά μέσα παρουσιάζουν τακτικά τα ευρωπαϊκά κράτη ως κράτη-μαριονέτες ή υποτελείς των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, προκειμένου να τα μειώσουν. Δείτε την ανάλυση σχετικά με τους ισχυρισμούς του Κρεμλίνου για την απώλεια της κυριαρχίας της ΕΕ. Τον Φεβρουάριο του 2024, ωστόσο, η υποτιθέμενα αδύναμη και διχασμένη ΕΕ συγκέντρωσε την πολιτική βούληση να εγκρίνει μια διευκόλυνση για την Ουκρανία ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για την παροχή χρηματοδότησης για την ανάκαμψη της Ουκρανίας.
Η ΕΕ δεν είναι ο εχθρός της Ρωσίας. Αλλά οι διμερείς σχέσεις επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την απρόκλητη και αδικαιολόγητη πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε 12 δέσμες κυρώσεων κατά της Ρωσίας και της Λευκορωσίας. Οι περιορισμοί αυτοί αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της ικανότητας της Ρωσίας να χρηματοδοτεί τον πόλεμο και στοχεύουν συγκεκριμένα στην πολιτική, στρατιωτική και οικονομική ελίτ που είναι υπεύθυνη για την εισβολή. Επιβάλλοντας κυρώσεις στη Ρωσία, η ΕΕ στοχεύει να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα αποφασιστικότητας και ενότητας στο Κρεμλίνο και να υποβαθμίσει την ικανότητα της Ρωσίας να διεξάγει πόλεμο.
Όσον αφορά τον διεθνή αντίκτυπο των κυρώσεων, οι κυρώσεις της ΕΕ έχουν σημαντικές εξαιρέσεις. Εξαιρούν ρητά τις προμήθειες τροφίμων και τα λιπάσματα. Πρωταρχική πηγή της αύξησης των τιμών της ενέργειας δεν ήταν οι κυρώσεις, αλλά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Μύθος 9: Τα ευρωπαϊκά κράτη χρειάζονται απεγνωσμένα το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο και τελικά θα καταρρεύσουν χωρίς αυτά.
Το Κρεμλίνο έχει μακρά παράδοση στην οπλοποίηση της ενέργειας στις εξωτερικές του σχέσεις και η ανάπτυξη παραπληροφόρησης αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής της τακτικής. Μόνο που αυτή τη φορά, το κόλπο της Ρωσίας να εκφοβίσει την ΕΕ σταματώντας τις ροές φυσικού αερίου έσκασε θεαματικά στα μούτρα του Κρεμλίνου, όταν η Ευρώπη δεν κατάφερε να παγώσει το χειμώνα. Όταν η Ρωσία απαίτησε από την Ευρώπη να επιλέξει μεταξύ της Ουκρανίας και της ρωσικής ενέργειας, η ευρωπαϊκή απάντηση ήταν ξεκάθαρη: Ουκρανία.
Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έσπευσαν να λάβουν πολλαπλά αντίμετρα προκειμένου να αυξήσουν την ενεργειακή ασφάλεια, όπως το σχέδιο REPowerEU και το σχέδιο “Εξοικονόμηση φυσικού αερίου για έναν ασφαλή χειμώνα“, το οποίο συνίσταται στην εθελοντική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15%. Τα υπόγεια αποθέματα φυσικού αερίου της ΕΕ έχουν γεμίσει και, από τον Φεβρουάριο του 2024, είναι γεμάτα σε ποσοστό άνω του 80%. Η Ευρώπη διαφοροποίησε επίσης τις εισαγωγές φυσικού αερίου και απέφυγε τον ενεργειακό εκβιασμό της Ρωσίας.
Η παραπληροφόρηση υπέρ του Κρεμλίνου προσπαθεί επίσης να μπει σφήνα στη διατλαντική ενότητα, ζωγραφίζοντας μια ψευδή εικόνα της χαμένης κυριαρχίας της ΕΕ. Συγκεκριμένα, τα μέσα ενημέρωσης ισχυρίζονται ότι οι ΗΠΑ έχουν υποτάξει την ΕΕ και επωφελούνται από την αναταραχή στις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές. Ωστόσο, η διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ. Συμβάλλει στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας αποτρέποντας τη μονοπώληση και εισάγοντας περισσότερο ανταγωνισμό στην αγορά ενέργειας.
Μύθος 10: Η νίκη της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας είναι αναπόφευκτη. Η Ουκρανία και η Δύση θα πρέπει να το αποδεχτούν αυτό και να σταματήσουν να αρνούνται τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Ο κόσμος υποστηρίζει τη Ρωσία περισσότερο από ό,τι υποστηρίζει τη Δύση ή την Ουκρανία.
Από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε τον “τριήμερο πόλεμο” της, η Ουκρανία έχει ανακόψει με επιτυχία την προέλαση των εισβολέων, έχει αντιστρέψει την κατάσταση και έχει απελευθερώσει σημαντικά εδάφη από τον προσωρινό ρωσικό στρατιωτικό έλεγχο. Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν επίσης διαβρώσει σοβαρά ρωσικά στρατιωτικά μέσα.
Η επιμονή της Ουκρανίας απέναντι στην ακατανίκητη επιθετικότητα, μας έδειξε την πραγματική έννοια της πυγμής. Η δυτική στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία κάνει καθημερινά τη διαφορά στο πεδίο της μάχης, βοηθώντας την Ουκρανία να διατηρήσει το δικαίωμά της στην αυτοάμυνα, το οποίο κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Οι ρωσικές προτάσεις για κατάπαυση του πυρός ή ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις δεν είναι ειλικρινείς, αλλά απλώς κόλπα δημοσίων σχέσεων. Όταν αναλύονται προσεκτικά, αποκαλύπτουν ιμπεριαλιστικές ρωσικές απαιτήσεις για την Ουκρανία να παραδοθεί και να παραδώσει μεγαλύτερο μέρος του εδάφους και της κυριαρχίας της.
Ο αληθινός δρόμος προς την ειρήνη είναι η πλήρης αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων πέρα από τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα της Ουκρανίας και η πλήρης εγκατάλειψη της επιθετικής πολιτικής της. Η Ρωσία ξεκίνησε έναν απρόκλητο πόλεμο στην Ευρώπη αγνοώντας κατάφωρα το διεθνές δίκαιο, ιδίως τον Χάρτη του ΟΗΕ. Η ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί αφήνοντας μια άοπλη Ουκρανία να αντιμετωπίσει μια άκρως στρατιωτικοποιημένη Ρωσία που αρνείται την κυριαρχία της και δεν κρύβει λαϊκές εκκλήσεις για γενοκτονία.
Όσον αφορά την παγκόσμια υποστήριξη, σημειώνουμε ότι περίπου 40 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων δυτικών κρατών, συνεχίζουν να παρέχουν στρατιωτική, ανθρωπιστική και οικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας. Αρκετές διεθνείς ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της Human Rights Watch, δημοσίευσαν πρόσφατα μια έκθεση που καλεί τον Πούτιν και άλλους ανώτερους Ρώσους αξιωματούχους να διερευνηθούν για εγκλήματα πολέμου σε σχέση με την επίθεση της Ρωσίας στην ουκρανική πόλη Μαριούπολη. Και η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ απαίτησε με συντριπτική πλειοψηφία να αποσύρει η Ρωσία όλες τις στρατιωτικές της δυνάμεις από το έδαφος της Ουκρανίας.
Η Ρωσία, αντίθετα, έχει τους εξής σταθερούς συμμάχους: Λευκορωσία, Λαϊκή Δημοκρατία της Βόρειας Κορέας, Ερυθραία και Συρία.
Μύθος 11: Η Ρωσία διεξάγει ιερό πόλεμο εναντίον της άθεης Ουκρανίας για να προστατεύσει τις παραδοσιακές αξίες. Η Ρωσία είναι ο πραγματικός προστάτης του Χριστιανισμού και μάλιστα κάθε πίστης. Η Ουκρανία, που σφετερίστηκε από τους άθεους ειδωλολάτρες του καθεστώτος του Κιέβου, είναι θεμελιωδώς κακή.
Η Ρωσία έχει συχνά αναφερθεί σε έναν ιερό αγώνα εναντίον του ίδιου του Σατανά για να δικαιολογήσει τον πόλεμό της εναντίον της Ουκρανίας. Τις πρώτες εβδομάδες και μήνες του πολέμου, το Κρεμλίνο χρησιμοποίησε ισχυρισμούς για την ανίερη συμμαχία της Ουκρανίας με τις δυνάμεις του Άδη για να εξηγήσει την έλλειψη ρωσικής προόδου στο πεδίο της μάχης.
Συχνά, ειδήμονες παραπληροφόρησης υπέρ του Κρεμλίνου, ιδιαίτερα ο Βλαντιμίρ Σολοβιόφ, αναπτύσσουν αυτό το αφήγημα παραπληροφόρησης σε συνδυασμό με αβάσιμες κατηγορίες κατά της Ουκρανίας και της Δύσης για δήθεν προσπάθεια καταστροφής της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτή η τακτική χειραγώγησης πήρε φόρα το 2019, όταν η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας έλαβε το καθεστώς ανεξάρτητης εκκλησίας, και ξανά τον Νοέμβριο του 2022, όταν η ουκρανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα καταρτίσει νόμο που θα απαγορεύει τις εκκλησίες που συνδέονται με τη Ρωσία.
Η δαιμονοποίηση της Ουκρανίας και των δυτικών υποστηρικτών της ως άθεων ειδωλολατρών συμβαδίζει με την παραπληροφόρηση υπέρ του Κρεμλίνου ότι η Δύση θέλει να καταστρέψει τις “παραδοσιακές αξίες”, ενώ η Ρωσία τις προστατεύει. Αυτό το αφήγημα παραπληροφόρησης για την προστασία των απειλούμενων αξιών είναι διαποτισμένο με παραπληροφόρηση για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+, η οποία συχνά ξεπερνά ακόμη και τα όρια της ρητορικής μίσους.
Μύθος 12: Στην Ουκρανία, η Ρωσία μάχεται κατά του δυτικού ιμπεριαλισμού και της νεοαποικιοκρατίας και για μια πολυπολική παγκόσμια τάξη όπου οι χώρες δεν παρεμβαίνουν η μία στις εσωτερικές υποθέσεις της άλλης.
Το καθεστώς του Κρεμλίνου επιδιώκει εδώ και καιρό να αυτοσυστήνεται δημοσίως ως αντιιμπεριαλιστικό και αντιαποικιοκρατικό. Ωστόσο, ο βίαιος επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας αποκάλυψε τις αυτοκρατορικές και αποικιοκρατικές φιλοδοξίες της Ρωσίας απέναντι στους γείτονές της στην Ευρώπη, τον Καύκασο και την Ασία.
Ξεκινώντας έναν πόλεμο στην Ανατολική Ουκρανία το 2014, προσαρτώντας παράνομα την Κριμαία το ίδιο έτος και ξεκινώντας μια πλήρους κλίμακας εισβολή το 2022, η Ρωσία παραβίασε κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, απειλώντας την παγκόσμια ειρήνη, την παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα.
Στις 2 Μαρτίου 2022, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, με συντριπτική πλειοψηφία, υιοθέτησε ψήφισμα με το οποίο απορρίπτει τη βίαιη εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία και απαιτεί από τη Ρωσία να αποσύρει αμέσως τις δυνάμεις της και να τηρήσει το διεθνές δίκαιο.
Τον Οκτώβριο του 2022, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ψήφισε με συντριπτική πλειοψηφία την καταδίκη των προσπαθειών της Ρωσίας να προσαρτήσει τέσσερις προσωρινά κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας, μετά από εικονικά δημοψηφίσματα.
Η παγκόσμια καταδίκη της στρατιωτικής επίθεσης της Ρωσίας εναντίον ενός ειρηνικού γείτονα δείχνει ότι η Ρωσία είναι μόνη και απομονωμένη.
Μύθος 13: Η Ουκρανία είναι ένα κακό ναζιστικό κράτος που διοικείται από ναζιστές ηγέτες. Ως εκ τούτου, η ίδια η ύπαρξή της απειλεί τη Ρωσία. Η Ρωσία αγωνίζεται για τη διατήρηση της ιστορίας. Όλη η Ευρώπη υποστήριξε την εισβολή της ναζιστικής Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση, όπως ακριβώς η Ευρώπη υποστηρίζει τώρα τη ναζιστική Ουκρανία. Η Ρωσία συνεχίζει τον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο στην Ουκρανία για να απαλλάξει τον κόσμο από τους Ναζί.
Ίσως ο θεμελιώδης μύθος της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας είναι η κατηγορία ότι η Ουκρανία, οι Ουκρανοί και η Ουκρανικότητα είναι κατά κάποιο τρόπο ναζιστικές. Η κατηγορία ήταν πάντα παράλογη και θα ήταν γελοία αν η πρόθεση του Κρεμλίνου να ενεργήσει βάσει της κατηγορίας δεν ήταν δολοφονική. Χωρίς αυτή τη συκοφαντία, οι Ρώσοι ηγέτες δεν θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την επιθετικότητά τους εναντίον της Ουκρανίας. Έτσι το επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά και ξανά.
Αλλά αυτός ο μύθος δεν δικαιολογεί μόνο την παράνομη εισβολή της Ρωσίας. Χρησιμεύει επίσης ως βάση για την επίδοξη γενοκτονία της Ρωσίας κατά της ουκρανικής γλώσσας, του πολιτισμού, του κράτους και ακόμη και του ουκρανικού λαού, όπως έχουμε σημειώσει στο παρελθόν. Στη φαντασία των ριζοσπαστικών Ρώσων εθνικιστών, η Ουκρανία είναι μια “αντι-Ρωσία” που αντιτίθεται στη Ρωσία, όπως η αντιύλη στην ύλη, και η απλή ύπαρξή της αποτελεί θανάσιμη απειλή. Το Κρεμλίνο καταλήγει να χαρακτηρίζει ναζιστή όποιον αντιστέκεται στην επιθετικότητά του προς την Ουκρανία – συμπεριλαμβανομένου, για παράδειγμα, του Καναδά.
Παρακολουθούμε στενά τη χρήση του αφηγήματος του “ναζιστικού φάσματος” από το Κρεμλίνο εδώ και χρόνια. Το Κρεμλίνο έχει χρησιμοποιήσει σταθερά αυτό το βολικό τροπάριο παραπληροφόρησης καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου για να εξευτελίσει και να συκοφαντήσει τους Ουκρανούς. Η απεικόνιση της Ρωσίας από τον Πούτιν ως ο σύγχρονος δαμαστής του ναζισμού είναι ένα κλασικό παράδειγμα προβολής – ένας τρόπος για το Κρεμλίνο να μετατοπίσει την ευθύνη από τις δικές του καταστροφικές ενέργειες.
Οι κατηγορίες ότι ολόκληρη η Ευρώπη υποστήριξε την εισβολή της ναζιστικής Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση είναι πέρα για πέρα παράξενες. Αναποδογυρίζουν την ιστορία. Στην πραγματικότητα, μέχρι το 1942, ο αντιχιτλερικός συνασπισμός περιελάμβανε 26 κράτη, καθώς και τις εξόριστες κυβερνήσεις των κατεχόμενων ευρωπαϊκών χωρών. Η επίκληση από τη Ρωσία της καταπολέμησης του ναζισμού για να προκαλέσει μια ισχυρή ψυχολογική ή συναισθηματική αντίδραση δεν είναι μόνο χειριστική, είναι εντελώς γελοία, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς τη στροφή του Κρεμλίνου σε μια ανοιχτά αντισημιτική ρητορική.
