Σε μία κίνηση υψηλού συμβολισμού και τέσσερις μόνο μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές του 2018, ο Βλαντίμιρ Πούτιν, συνοδευόμενος από τον Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών Κύριλλο, εγκαινίασε το μνημείο των θυμάτων των μαζικών διώξεων. Στην τελετή ήταν παρών και ο δήμαρχος της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν, που φέρεται ως ένας από τους επικρατέστερους διαδόχους του σημερινού ένοικου του Κρεμλίνου, όταν εκείνος αποφασίσει να εγκαταλείψει την πολιτική.

Ο Β. Β. Πούτιν, έφτασε στον τόπο της εκδήλωσης, στην αρχή της λεωφόρου «Αντρέι Σάχαροφ» (τοποθεσία με υψηλό επίσης συμβολισμό), μαζί με τα μέλη του Συμβουλίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα της ρωσικής προεδρίας, επιβαίνοντες σε ένα μικρό λεωφορείο. Νωρίτερα, τα μέλη του Συμβουλίου, του είχαν παραδώσει Έκθεση με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο Πούτιν δήλωσε πως «οι πολιτικές διώξεις ήταν ένα χτύπημα κατά του λαού, το οποίο είναι αισθητό μέχρι σήμερα» και πως δεν μπορεί να υπάρξει καμία δικαιολογία για αυτό. «Η ίδια η μνήμη, η ακρίβεια και η απόλυτη στάση απέναντι σε αυτά τα σκοτεινά γεγονότα είναι μία ισχυρή αποτροπή της επανάληψης τους», δήλωσε ο Πούτιν.

«Για όλους εμάς, για τις μελλοντικές γενιές, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε και να θυμόμαστε αυτήν την τραγική περίοδο της ιστορίας μας, όταν ολόκληρα κοινωνικά στρώματα, ολόκληροι λαοί, υπέστησαν σκληρές διώξεις: εργάτες και αγρότες, μηχανικοί και στρατηλάτες, ιερείς και δημόσιοι υπάλληλοι, επιστήμονες και καλλιτέχνες», σημείωσε στην ομιλία του ο Β. Πούτιν.

Συνεχίζοντας ανέφερε πως «οι πολιτικές διώξεις ήταν μία τραγωδία για το λαό μας, για ολόκληρη την κοινωνία, ένα σκληρό χτύπημα για το λαό, για τις ρίζες του, για τον πολιτισμό, για την αυτοσυνείδησή του, τα αποτελέσματα του οποίου είναι αισθητά μέχρι σήμερα».

Τέλος, σε έναν άκρως ενδιαφέροντα από ιδεολογικής και επικοινωνιακής πλευράς, συσχετισμό, ο Β. Πούτιν, κατά την ομιλία του σημείωσε: «Τα εγκαίνια του μνημείου είναι ιδιαίτερα επίκαιρα τη χρονιά της εκατονταετηρίδας της επανάστασης. Θεωρώ πως η ημερομηνία αυτή θα εκληφθεί από την κοινωνία μας ως ένα τέλος των δραματικών εκείνων γεγονότων που δίχασαν τη χώρα και το λαό, θα γίνει σύμβολο υπέρβασης αυτού του διχασμού, σύμβολο αμοιβαίας συγχώρεσης και αποδοχής της εθνικής μας ιστορίας, έτσι όπως είναι με τις ένδοξες νίκες της και τις τραγικές της σελίδες».

Το μνημείο «Τοίχος του θρήνου», είναι έργο του γλύπτη Γκεόργκι Φρανγκουλιάν, το οποίο επιλέχθηκε ανάμεσα σε 300 διαφορετικές προτάσεις άλλων καλλιτεχνών. Το μνημείο είναι ένα τεράστιο ορειχάλκινο ανάγλυφο, όπου απεικονίζονται ανθρώπινες φιγούρες που συμβολίζουν τους επιζώντες αλλά και τους νεκρούς. Στην επιφάνεια του ανάγλυφου είναι γραμμένη η λέξη «Θυμήσου» σε διάφορες γλώσσες.

Αξίζει να σημειωθεί πως το εν λόγω μνημείο είναι κάτι που άρχισε να συζητείται από την εποχή του Νικίτα Χρουστσόφ, την περίοδο που έμεινε γνωστή στην ιστορία ως «λιώσιμο των πάγων».

Εξίσου αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός πως σύμφωνα με επανειλημμένες δημοσκοπήσεις του Κέντρου Λεβάντα, ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της Ρωσίας θεωρεί τον Στάλιν ως πετυχημένο μάνατζερ και τις διώξεις που έκανε ως «δικαιολογημένες», πράγμα που ενισχύει τον συμβολικό χαρακτήρα της σημερινής πράξης του Β. Πούτιν.

Η Γιλένα Ζεμκόβαγια, εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος «Μεμοριάλ», το οποίο ασχολείται με τη διατήρηση της μνήμης των θυμάτων και τη σωτηρία πολύτιμου αρχειακού υλικού, δήλωσε στην ηλεκτρονική έκδοση Gazeta.ru πως είναι ικανοποιημένη για την τοποθέτηση του μνημείου και τα αποκαλυπτήριά του μία ημέρα σαν κι αυτή που τιμάται η μνήμη των θυμάτων, σημειώνοντας επίσης ότι «το κράτος σκότωνε τους πολίτες, το κράτος είναι υποχρεωμένο να αναγείρει το μνημείο προς τιμή των αθώων θυμάτων».