Σε ολόκληρη τη Ρωσία, οι άνθρωποι δέχονται πρόστιμα ή 24ωρη σύλληψη για αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που καλούν σε αντιπολεμικές δράσεις. Προφανώς, παρακολουθούνται τα κοινωνικά δίκτυα τόσο στενά, που μπορούν να λαμβάνουν screenshots τέτοιων αναρτήσεων σχεδόν αμέσως μετά τη δημοσίευσή τους. Η «Mediazona» περιγράφει αυτή την πρακτική μέσα από το παράδειγμα της Sofia Attarova από τη Μόσχα, η οποία πέρασε αρκετές ημέρες στο αστυνομικό τμήμα για τα tweets της.
Στις 24 Φεβρουαρίου, η Sofia Attarova έγραψε στο Twitter «έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που έκανα μια βόλτα στο κέντρο της πόλης». Το μήνυμα αυτό δύσκολα θα δημιουργούσε προβλήματα με τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου, αν δεν είχε προσθέσει στο tweet της έναν σύνδεσμο προς ένα άλλο tweet που περιείχε έκκληση για παρουσία στην βραδινή αντιπολεμική συγκέντρωση στην πλατεία Πούσκιν. Η Attarova διέγραψε το δικό της tweet μερικές ώρες αργότερα. Δεν πήγε ούτε στη συγκέντρωση και το ξέχασε για μια εβδομάδα, μέχρι που συνελήφθη στο σταθμό του Μετρό Fonvizinskaya, την 1η Μαρτίου.
Η Αttarova είναι 27 ετών, ζει στη Μόσχα εδώ και έξι χρόνια και ασχολείται με την παραγωγή τηλεοπτικών διαφημίσεων. Toν ελεύθερο χρόνο της τον αφιερώνει στο stand-up: «είναι το χόμπι μου, η ομάδα μου και εγώ δίνουμε μια χιουμοριστική μορφή μάχης. Δεν χρησιμοποίησα τα μέσα μαζικής μεταφοράς από τις 24 Φεβρουαρίου έως την 1η Μαρτίου. Κάναμε μια αυτοσχέδια συναυλία με τα παιδιά και αποφασίσαμε να στείλουμε τα έσοδα στην UVD-Info. Στη συνέχεια, την πρώτη ημέρα του Μαρτίου, ο φίλος μου και εγώ έπρεπε να πάμε σε μια άλλη συναυλία και κατέβηκα στο Μετρό. Ένας αστυνομικός με πλησίασε και ζήτησε να δει τα χαρτιά μου. Τον ρώτησα τι συμβαίνει, δεν φορούσα μάσκα, σκέφτηκα ότι ίσως ήταν εξαιτίας αυτού. Μου είπε, σε θέλουν».
Ο ίδιος ο αστυνομικός της Fonvizinskaya δεν γνώριζε γιατί καταζητείτο η Attarova. Αξιωματικοί από το αστυνομικό τμήμα της περιοχής Butyrsky ήρθαν να παραλάβουν το κορίτσι, το οποίο επίσης δεν καταλάβαινε τι συνέβαινε. Αποδείχθηκε ότι αυτή ήταν σχεδόν η πρώτη φορά που η «Sphere» (σφαίρα) λειτουργούσε με αυτόν τον τρόπο.
«Sphere» είναι το όνομα του συστήματος αναγνώρισης προσώπου που χρησιμοποιούν οι αρχές της Μόσχας. Aναγνωρίζει τους καταζητούμενους για διάφορα αδικήματα ή παραβάσεις και ειδοποιεί την αστυνομία του Μετρό σε 3 ως 5 δευτερόλεπτα, οπότε και συλλαμβάνονται αμέσως. Το σύστημα λειτουργεί σε όλους τους σταθμούς, με βασική λειτουργία την πρώτη στον κόσμο «Pay-by-Face» μέθοδο πληρωμής, από την 1η Σεπτεμβρίου 2020. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, 2.800 παραβάτες έχουν συλληφθεί στο Μετρό, ανέφερε το γραφείο του δημάρχου της Μόσχας πριν ένα μήνα. Οι αρχές της ρωσικής πρωτεύουσας έχουν ήδη αναπτύξει ευρέως την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου σε ολόκληρη την πρωτεύουσα, με ένα δίκτυο σχεδόν 200.000 καμερών παρακολούθησης που χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση υπόπτων για εγκληματικές πράξεις. Ακτιβιστές είχαν εκφράσει φόβους ότι οι αρχές θα χρησιμοποιήσουν τις κάμερες αναγνώρισης προσώπου ως εργαλείο παρακολούθησης.
Το Sphere είναι το επόμενο στάδιο στην ανάπτυξη του συστήματος Safe City για την αναγνώριση προσώπου στις μεταφορές και στους δρόμους από κάμερες παρακολούθησης. Με το Sphere, δεν είναι πλέον δυνατόν να χαθεί κανείς μέσα στην ανθρωποπλημμύρα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Το σύστημα μετατρέπει το πρόσωπο ενός επιβάτη που έχει περάσει από τον διάδρομο σε ένα μοναδικό βιομετρικό κλειδί και το ελέγχει με τη βάση δεδομένων των αρχών επιβολής του νόμου, περιέγραψε το γραφείο του δημάρχου τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος. Εάν ένα άτομο βρίσκεται στον ομοσπονδιακό κατάλογο καταζητούμενων, το σύστημα το αναγνωρίζει και ειδοποιεί την αστυνομία εντός δευτερολέπτων.
Λίγους μήνες νωρίτερα, στις 11 Αυγούστου 2021, ο 21χρονος ακτιβιστής της «Άλλης Ρωσίας» Mikhail Aksel επέστρεφε με φίλους από μια συναυλία. Τον σταμάτησε η αστυνομία στο σταθμό Sportivnaya του Μετρό στη Μόσχα. Αποδείχθηκε ότι ο Aksel είχε εντοπιστεί από το σύστημα αναγνώρισης προσώπου, που λειτουργούσε τότε σε δοκιμαστική λειτουργία. Αποδείχθηκε επίσης ότι τα δεδομένα είχαν εισαχθεί στη βάση δεδομένων από υπάλληλο του Κέντρου για την Καταπολέμηση του Εξτρεμισμού.
