Οι γαλλικές προεδρικές εκλογές, ο πρώτος γύρος των οποίων διεξάγεται την Κυριακή και ο δεύτερος στις 7 Μαίου, θα δοκιμάσουν τις αντοχές της Ευρώπης. Οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν ποσοστά που αναδεικνύουν μια διχοτόμησηση του εκλογικού σώματος ανάμεσα στους τέσσερις βασικούς υποψήφιους: σε απόσταση αναπνοής Μακρόν και Λε Πεν με σχεδόν 22-23% αντίστοιχα, και 16-18% οι Φιγιόν και Μελενσόν. Μεγάλα ποσοστά σχετικά με προηγούμενες αναμετρήσεις, σχεδόν ένα τέταρτο του εκλογικού σώματος για τον καθένα. Αυτή η εικόνα δημιουργεί τις προϋποθέσεις ενός θρίλερ.
Οι “ευσεβείς” μας πόθοι θέλουν τον Μακρόν να έρχεται πρώτος την Κυριακή και να μπαίνει με αέρα νικητή στο δεύτερο γύρο.
Μακάρι να είναι έτσι. Αλλά αντίστοιχοι “ευσεβείς πόθοι” έχουν διαψευσθεί δύο φορές σε διάστημα ενός χρόνου, με το Brexit και με τον Τραμπ. Γιατί δεν θα γίνει το ίδιο στη Γαλλία; Ας επιχειρήσουμε μια ανάλυση των δεδομένων:
1. Η Γαλλία δεν είναι Βρετανία, δηλαδή δεν έχει αντι-ευρωπαϊκή παράδοση, είναι ένα επιχείρημα. Λάθος! Η Γαλλία είναι αντι-ευρωπαϊκή με την έννοια ότι είναι “γαλλοκεντρική”. Και αν δεν υπάρχει σήμερα ευρωπαϊκό σύνταγμα οφείλεται στο γεγονός ότι απορρίφθηκε το 1995 από την πλειοψηφία των Γάλλων παρότι ένας από τους κύριους συντάκτες του ήταν ο Βαλερύ Ζισκάρ Ντ’Εστέν.
2. Η Γαλλία δεν είναι Αμερική, είναι ένα άλλο επιχείρημα. Εκείνοι που το επικαλούνται υπονοούν ότι η Γαλλία είναι μια πολιτισμένη χώρα, με κουλτούρα, παιδεία, παράδοση διαφωτισμού που λίγη σχέση έχει με τις “απαίδευτες” μάζες των μεσοδυτικών πολιτειών που ανέδειξαν τον Τραμπ. Λάθος! Η Γαλλία δεν είναι μόνο το Παρίσι και έχει ένα μεγάλο κομμάτι πληθυσμού, τη βαθιά Γαλλία, που απεχθάνεται τις ελίτ της πρωτεύουσας όσο απεχθάνονται εκείνες της Ουάσιγκτον οι κάτοικοι της “βαθιάς Αμερικής”.
3. Η Γαλλία είναι ρεπουμπλικανική, είναι ένα τρίτο επιχείρημα, άρα αποκλείεται να ψηφίσει Λε Πεν στο δεύτερο γύρο. Και πάλι λάθος, δυστυχώς. Αυτό το ταμπού έχει σπάσει. Δεν βρισκόμαστε στο 2002 όταν όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις στοιχήθηκαν πίσω από τον Σιράκ για να μη βγει ο Ζαν Μαρί Λε Πεν που είχε περάσει στο δεύτερο γύρο ανατρέποντας το σκηνικό που ήθελε το δίπολο δεξιά-σοσιαλιστές να εναλλάσσεται στην εξουσία, μετά το 1981. Η σημερινή υποψήφια, κόρη του ιδρυτή του Εθνικού Μετώπου, έχτισε το προφίλ της παίρνοντας αποστάσεις από τον ακροδεξιό πατέρα της. Εκφράζει ένα ευρύτερο ρεύμα της γαλλικής κοινωνίας, σωβινιστικό, αντι-ισλαμικό, αντι-ευρωπαϊκό. Είναι ένα ρεύμα με βαθειές ρίζες που βρήκε έκφραση στη Λε Πεν λόγω των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, της μακροχρόνιας ανεργίας, του μεγάλου αριθμού μεταναστών, της αναιμικής ανάπτυξης. Είναι ένα ρεύμα αντίστοιχο του “Πρώτα η Αμερική” που έφερε τον Τραμπ στην εξουσία.
Επομένως, επειδή η Γαλλία είναι μια χώρα σε κρίση – και είναι σε κρίση για πολλά χρόνια- τίποτε δεν πρέπει να αποκλείεται. Δείγμα της κρίσης είναι και ο κατακερματισμός των βασικών πολιτικών ρευμάτων, κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς. Το πέρασμα από την εξουσία διέλυσε τους σοσιαλιστές άλλά και τη δεξιά. Αν επικρατήσει ο Μακρόν, ένα πρόσωπο καινούργιο, χωρίς κόμμα να τον στηρίζει, θα είναι πράγματι ένα δείγμα πολύ μεγάλης υγείας της γαλλικής κοινωνίας. Θα σημαίνει ότι υπάρχει μια πλειοψηφία που αντιδρά στην οπισθοδρόμηση.
Θα είναι ένα καλό αποτέλεσμα όχι μόνο για τη Γαλλία αλλά και για την Ευρώπη καθώς θα ισχυροποιήσει το γαλλο-γερμανικό άξονα. Αλλά αυτό είναι το καλό σενάριο. Και επειδή πολλά κακά έχουν συμβεί και στη Γαλλία τα τελευταία χρόνια και υπάρχει μεγάλη οργή σε ένα κομμάτι της κοινής γνώμης, το κακό σενάριο είναι επίσης στο τραπέζι.
