Συντάκτης: Θάνος Επαχτίτης
Δημοσιογραφική επιμέλεια έρευνας : Δημήτρης Αλικάκος
Η ΕΡΤ έκλεισε στις 11 Ιουνίου 2013 με μια αμφιλεγόμενη απόφαση της κυβέρνησης Σαμαρά που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Άνοιξε ξανά στις 11 Ιουνίου 2015 με την μετονομασία και την αλλαγή καταστατικού τού τότε δημοσίου ραδιοτηλεοπτικού φορέα ΝΕΡΙΤ που είχε εν τω μεταξύ ανοίξει από τις 4 Μαΐου 2014. Σύμφωνα με τους συνδικαλιστές της ΕΡΤ, σε αυτό το διάστημα, 23 εργαζόμενοι και αλληλέγγυοι πέθαναν εξαιτίας του κλεισίματος.
Είναι αλήθεια;
Στις 17 Μαρτίου 2015, τρεις μήνες πριν η ΕΡΤ ανοίξει εκ νέου, είδαμε το πρώτο βίντεο – αφιέρωμα στους 18 νεκρούς της.
Περίπου τρεις μήνες μετά, στις 9/6/15, το ίδιο ισχυριζόταν και ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΕΡΤ, Π. Καλφαγιάννης, δύο ημέρες πριν ανοίξει και πάλι η ΕΡΤ. Τότε μιλούσε για «18-19 νεκρούς»:
Πριν λίγες ημέρες, και συγκεκριμένα στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ, στις 3 Ιουλίου 2017, βλέπουμε τον εκφωνητή να κάνει λόγο για «23 νεκρούς εργαζόμενους και αλληλέγγυους». Δηλαδή, ο αριθμός των νεκρών παραδόξως αυξήθηκε!
Για ποιο λόγο συνέχισαν να πεθαίνουν εργαζόμενοι της ΕΡΤ μετά το άνοιγμά της, παραμένει άγνωστο. Φαίνεται ότι πέθαναν ακόμη 4 ή 5 άνθρωποι, από τον Ιούνιο του 2015, έως τον Ιούλιο του 2017, επειδή η ΕΡΤ ήταν κλειστή από τον Ιούνιο του ’13, έως τον Ιούνιο του ’15. (Σχετικό ρεπορτάζ, είδαμε και στο ert.gr, που επίσης μιλά για «23 νεκρούς»)
Αυτή ήταν η «ακτινογραφία» της ΕΡΤ, πριν το κλείσιμο:
– Πέντε κανάλια: ΕΤ1, ΝΕΤ, ΕΤ3, ERT WORLD (δορυφορικό), ΕΡΤ HD (Ψηφιακό)
– Επτά ραδιοφωνικοί σταθμοί με έδρα την Αθήνα: 91,6 Πρώτο Πρόγραμμα, 103,7 Δεύτερο Πρόγραμμα, 90,9 Τρίτο Πρόγραμμα, 93,6 Kosmos, 101,8 ΕΡΑ Σπορ, 106,7 Φιλία, Πέμπτο Πρόγραμμα-Φωνή της Ελλάδας [στα βραχέα σε όλο τον κόσμο]).
– Τρεις ραδιοφωνικοί σταθμοί με έδρα τη Θεσσαλονίκη (95,8, 102 και Τρίτο)
– 19 περιφερειακοί ραδιοφωνικοί σταθμοί ανά την Ελλάδα
– Δυο μουσικά σύνολα (Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα, Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής, Χορωδία)
– Μια έντυπη έκδοση, η «Ραδιοτηλεόραση», ένας διαδικτυακός τόπος το www.ert.gr, το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ, archives.ert.gr.
Σε ότι αφορά τους υπαλλήλους:
Το 2000 ανέρχονταν σε 4.257 συνολικά (σύνολο συμβάσεων έτους): 3.024 με συμβάσεις εργασίας (αορίστου) και 1.233 με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.
Το 2013 οι εργαζόμενοι ανέρχονταν σε 2.907. Συγκεκριμένα: 2.656 συμβάσεις εργασίας και 246 συμβάσεις ορισμένου έτους.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της «Αυγής» στις 9/6/16, η ΕΡΤ, έχει πλέον 2.265 άτομα, έναντι 2.912 όταν έκλεισε, το 2013, ενώ σύμφωνα με τη ΠΟΣΠΕΡΤ, ο αριθμός σήμερα ανέρχεται στους 2.316 εργαζομένους με σχέση αόριστου χρόνου.
Κοιτώντας τους αριθμούς «ψυχρά», διαπιστώνουμε πως από τα 2.912 άτομα που απολύθηκαν το 2013, 23 πέθαναν από αιτίες που συνδέονται με το κλείσιμο της ΕΡΤ, σύμφωνα πάντα με τον ισχυρισμό της ΠΟΣΠΕΡΤ. Στη πράξη, ο αριθμός των νεκρών εργαζομένων είναι μικρότερος, διότι τα σχετικά «ρεπορτάζ» κάνουν λόγο για εργαζομένους και αλληλέγγυους που απεβίωσαν λόγω των «άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων της απόλυσης». Για λόγους οικονομίας χρόνου, θα θεωρήσουμε πως όλοι οι νεκροί, ανήκαν στο προσωπικό της ΕΡΤ, αν και όπως θα δούμε πιο κάτω, ένα βρέφος, ένας ηλικιωμένος και ένας δημοσιογράφος του Έθνους, δεν είχαν καμία σχέση.
Είναι όμως δυνατόν οι 23 θάνατοι να αποδοθούν στις απολύσεις;
Στο CIA Factbook, βλέπουμε πως το ποσοστό θνησιμότητας ανά 1.000 κατοίκους στην Ελλάδα, ανά έτος, ανέρχεται στα 11.2 άτομα. Ο υπολογισμός περιλαμβάνει όλες τις αιτίες και όλες τις ηλικίες.
Το ανωτέρω ποσοστό μεταφράζεται σε περίπου 120.000 θανάτους ετησίως για το συνολικό πληθυσμό της Ελλάδας που ανέρχεται στους 10.770.000 ανθρώπους.
Συγκριτικά, στην ΕΡΤ έχουμε 23 θανάτους στα 2.912 άτομα, για 2 έτη (2013-15), από όλες τις αιτίες και ηλικίες που πρέπει να κυμαίνονται από 18-65. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία των εργαζομένων της ομοσπονδίας, στους θανάτους συμπεριλαμβάνονται ένα αγέννητο βρέφος και ένας ηλικιωμένος πατέρας απολυμένου της ΕΡΤ. Το παράδοξο με αυτά τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στις 9/7/17, είναι πως μιλάνε για 16 νεκρούς της ΕΡΤ. Εμείς όμως θα επιμείνουμε στο χειρότερο σενάριο των 23 νεκρών και θα υπολογίσουμε τη θνησιμότητα σε όλες τις ηλικίες, διότι στους νεκρούς δεν συμπεριλαμβάνονται μόνο άτομα που είναι στην ηλικιακή ομάδα 18-65, που θα ήταν το ηλικιακό εύρος των (νεκρών) εργαζομένων.
Ακολουθεί το πρώτο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ που στηρίζεται στα επίσημα στοιχεία που έδωσε η ΠΟΣΠΕΡΤ, αναφορικά με τον αριθμό και τη ταυτότητα των «νεκρών της ΕΡΤ».
«Ο πρώτος άνθρωπος που έφυγε ήταν ο Νίκος Ρόκας από την Αθήνα. Σε ηλικία 62. Στις 21 Ιουνίου 2013 έπαθε ανακοπή στο Ραδιομέγαρο στις 2.30 τη νύχτα. Στις 3 Ιουλίου 2013 πέθανε από καλπάζοντα καρκίνο η ραδιοφωνική παραγωγός της ΕΡΤ Έφη Μεταλινού σε ηλικία 56 ετών. Στην Αμοργό αυτοκτόνησε από κατάθλιψη ο Ανδρέας Θεολογίτης, σε ηλικία 77 ετών, πατέρας απολυμένου εργαζόμενου στην ΕΡΤ που είχε στην οικογένεια παιδιά ΑΜΕΑ. Ο δημοσιογράφος Αχιλλέας Παναγούλης, εργαζόταν σε εφημερίδα και έκανε βάρδιες στην ΕΡΤ. Έχασε τη ζωή του έως από την είσοδο του Ραδιομεγάρου στις 3.00 το πρωί, παραδίδοντας ρεπορτάζ στην ertopen η οποία είχε απέναντι τα γραφεία της. Στις 23 Σεπτεμβρίου 2013 έφυγε από τη ζωή ο οδηγός Χρήστος Βασίλαρος από ανακοπή. Η Γιάννα Γιαννούλα, διοικητικός υπάλληλος στη Θεσσαλονίκη αυτοκτόνησε σε ηλικία 46 ετών, στις 9 Οκτωβρίου 2013. Ο Τάσος Αβράτογλου, γενικός γραμματέας της ΠΟΣΠΕΡΤ, εικονολήπτης έφυγε σε ηλικία 54 ετών από καλπάζοντα καρκίνο στις 25 Μαρτίου 2014. Ο Δημήτρης Ανδρεάδης τεχνικός, 56 ετών πέθανε από ανακοπή καρδιάς στις 29 Απριλίου 2014. Ο αλληλέγγυος ηχολήπτης, Φίλιππας Κέρκυρας, Πέθανε στις 20 Μαίου 2014, μετά από ανακοπή καρδιάς στην βάρδια του στην ΕΡΤopen . Η Χρυσούλα Κατσίμπαλη διοικητικός σε ηλικίας 47 ετών Πέθανε στις 25 Μαΐου 2014 από ανακοπή καρδιάς. Η Σ.Μ. μετά τη βάρδια της στην ελεύθερη ΕΡΤ3/ΕΡΤopen και την έκτακτη μεταφορά της στο νοσοκομείο γέννησε ένα νεκρό μωρό, στις 13 Ιουνίου 2014. Η διοικητική υπάλληλος Αδαμαντία Πάντη, Πέθανε στις 29 Ιουνίου 2014, από ανακοπή στο τέλος της βάρδιας της στην κονσόλα του Ραδιοφωνικού σταθμού Ζακύνθου της ΡΤ. Ο τεχνικός Δημήτρης Γιακουμέλος, 57 ετών πέθανε από καλπάζοντα καρκίνο στις 11 Αυγούστου 2014. Ο Απόστολος Δήμου, τεχνικός, 41 ετών έφυγε επίσης από καλπάζοντα καρκίνο στις 27 Νοεμβρίου 2014. Ο τεχνικός Αθανάσιος Παπαγεωργίου,, 55 ετών πέθανε από καρκίνο στις 6 Φεβρουαρίου 2015. Ο Θωμάς Δημητριάδης, δημοσιογράφος, 49 ετών πέθανε από ανακοπή στο γραφείου του στην Κοζάνη στις 16 Μαρτίου 2015.»
Στους 16 νεκρούς για τους οποίους έχουμε «επίσημα» στοιχεία, βλέπουμε 7 νεκρούς από ανακοπή καρδιάς, 5 από καρκίνο, 2 αυτοκτονίες (η μία αφορούσε πατέρα απολυμένου), ένας θάνατος βρέφους κάτω από άγνωστες συνθήκες και ένας θάνατος από τροχαίο. Αν και οι στρεσογόνες και καταθλιπτικές καταστάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε ανεβασμένη πίεση και ενδεχομένως καρδιακά προβλήματα, σε καμία περίπτωση δεν προκαλούν καρκίνο. Ο ισχυρισμός ότι 5 άνθρωποι που πεθάναν από καρκίνο είναι «νεκροί της ΕΡΤ», είναι εξωφρενικός. Όσον αφορά το νεκρό βρέφος, είναι εντελώς αυθαίρετο να συνδέσουμε το θάνατό του με τα τεκταινόμενα στην ΕΡΤ τη στιγμή που δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να στηρίζει αυτόν τον ισχυρισμό. Τέλος, ο θάνατος από τροχαίο ατύχημα έξω από το Ραδιομέγαρο, είναι αδιανόητο να αποδίδεται στο κλείσιμο της ΕΡΤ.
Στατιστική ανάλυση – σύγκριση
Για τους 2.912 εργαζομένους της ΕΡΤ που απολύθηκαν το 2013 και μέρος τους παρέμειναν άνεργοι ως το 2015 (αρκετοί επαναπροσλήφθηκαν στη ΝΕΡΙΤ το 2014), έχουμε 23 νεκρούς, σύμφωνα πάντα με την ΕΡΤ. Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά, ο δείκτης θνησιμότητας στην Ελλάδα, είναι 11,2 άτομα/1.000 άτομα συνολικού πληθυσμού. Αν αντιπαραβάλουμε αυτά τα μεγέθη, θα έπρεπε να έχουμε συνολικά 32,61 νεκρούς ανά έτος για συνολικό πληθυσμό 2.912 ανθρώπων, ή περίπου 65 νεκρούς στο σύνολο των 2 ετών. Επομένως ο αριθμός των 23 θανόντων που ισχυρίζεται η ΕΡΤ και περιλαμβάνει 2 ολόκληρα έτη, όχι μόνο δε ξεπερνά τον μέσο όρο, αλλά είναι και αρκετά χαμηλότερος.
Για να το πούμε με πιο απλά λόγια, εάν υποθέσουμε πως έχουμε μια κωμόπολη 2.912 κατοίκων, μέσα σε ένα χρόνο, 32,61 άτομα (κατά μέσο όρο) θα πεθάνουν από διάφορες αιτίες (καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο κτλ). Στα δύο χρόνια, αυτός ο αριθμός θα φτάσει στους 65 νεκρούς. Στη περίπτωση της ΕΡΤ ωστόσο. μέσα σε δύο χρόνια, είχαμε 16 ή 23 νεκρούς (ανάλογα την πηγή). Προφανώς ο αριθμός, είναι πολύ πιο χαμηλός από τον μέσο όρο.
Για το 2014, σύμφωνα με τη EUROSTAT, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μαζί με τη Κύπρο, με 5 αυτοκτονίες ανά 100.000 κατοίκους (στην ΕΕ των 28 χωρών), με τον μέσο όρο να βρίσκεται στους 11/100.000. Αυτό μεταφράζεται σε 0,05 αυτοκτονίες, ανά 1.000 άτομα, ανά έτος. Αν επιστρέψουμε στο παράδειγμα της κωμόπολής μας και αντιπαραβάλουμε αυτά τα στατιστικά δεδομένα, θα πρέπει να έχουμε περίπου 1 αυτοκτονία στα 6-7 χρόνια. Στην ΕΡΤ, είχαμε 2 αυτοκτονίες σε 2 χρόνια (μία εργαζόμενης που απολύθηκε και μία πατέρα απολυμένου). Αν και πάνω από το μέσο όρο, η λογική των ανθρώπων που στηρίζουν τη θεωρία των αυτόχειρων «νεκρών της ΕΡΤ», δε μπορεί να θεωρηθεί εύλογο συμπέρασμα εξαιτίας του μικρού δείγματος και του χαμηλού γενικότερου ποσοστού αυτοκτονιών στην Ελλάδα (σε σχέση με την υπόλοιπη ΕΕ).
Όσον αφορά το καρκίνο, ο μέσος όρος στη χώρα μας είναι 98,64 θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους, ή 0,99 ανά 1.000. Επομένως στη «κωμόπολή» μας, θα πρέπει να έχουμε κάτι λιγότερο από 3 θανάτους ετησίως, ή 6 στα δυο χρόνια. Συγκριτικά, η ΕΡΤ μας «δίνει» 5 νεκρούς από καρκίνο.
Στη περίπτωση των θανάτων από καρδιακά νοσήματα, η ΕΡΤ αναφέρει 7 νεκρούς, τη στιγμή που ο αριθμός στην Ελλάδα, είναι κατά μέσο όρο, ένας νεκρός στους 1.000, ανά έτος. Τα νούμερα της ΕΡΤ είναι ελάχιστα πάνω από το μέσο όρο (7, έναντι 6, στα 2 χρόνια).
Στο γενικό πλαίσιο, οι «νεκροί της ΕΡΤ», είναι σαν ποσοστό πολύ λιγότεροι απ’ ότι ένα αντίστοιχο δείγμα 2.912 ανθρώπων (23 έναντι 65).
Συμπέρασμα: Πολιτική σπέκουλα, τυμβωρυχία, κοινωνικός αυτοματισμός ή συνδικαλιστική ασυδοσία; Σίγουρα μια απόλυση μπορεί να φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση έναν εργαζόμενο, ακόμη και να επιβαρύνει την υγεία του λόγω στρες, αλλά ο ισχυρισμός πως το κλείσιμο της ΕΡΤ προκάλεσε κάπου μεταξύ 16 έως 23 θανάτους, είναι εξωφρενικός. Από καθαρά στατιστική άποψη, σε ένα σύνολο σχεδόν 3.000 ανθρώπων, περίπου 34 εξ αυτών θα πεθάνουν μέσα σε ένα έτος από διάφορες αιτίες.
Όλα τα ανωτέρω, θα μπορούσαν εύκολα να διευκρινιστούν, εάν η ΕΡΤ δημοσίευε έναν πίνακα με τον ακριβή αριθμό εργαζομένων ανά έτος για τη τελευταία 15ετία και τον ακριβή αριθμό των θανόντων, πάλι ανά έτος, για να μπορεί ο αναγνώστης να συγκρίνει εάν η διετία 2013-15, ήταν πράγματι «φονική» για πολλούς από τους εργαζόμενους της.
Μέχρι τότε, «νεκροί του αγώνα της ΕΡΤ» δεν υπάρχουν.
EDIT: Αν και το λογικό ηλικιακό εύρος των εργαζομένων στην ΕΡΤ θα πρέπει να ήταν 18-65, εμείς υπολογίσαμε πλήρες εύρος ηλικιών από 0 έως 81, διότι στη λίστα των «νεκρών της ΕΡΤ», περιλαμβάνει ένα βρέφος που πέθανε στη γέννα και ένας ηλικιωμένος 77 ετών.
Αν θέλουμε να είμαστε απόλυτα ακριβείς, και με βάση την αναλυτική παράθεση θανάτων ανά ηλικιακή ομάδα του Αναπληρωτή Καθηγητή Ψυχιατρική του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Κωνσταντίνου Ν. Φουντουλάκη, θα πρέπει να αφαιρέσουμε 3 από τους 16 θανάτους εργαζομένων (του βρέφους, του δημοσιογράφου του Έθνους και του 77χρονου) και να καταλήξουμε στους 13, με βάση πάντα τα «επίσημα» στοιχεία της ΕΡΤ.
Οι θάνατοι, σε όσους τουλάχιστον αναφέρονται ηλικίες, ξεκινούν από 46 έως 64 ετών. Ακόμη και αν (αυθαίρετα) συμπεριλάβουμε ολόκληρο το ηλικιακό φάσμα των εργαζομένων (20-64), μας προκύπτει ένας μέσος όρος 250 νεκρών/100.000 άτομα ή 2,5 νεκροί ανά 1.000 άτομα το έτος. Στους 2.912 εργαζόμενους, αυτό μεταφράζεται σε σχεδόν 7,5 θανάτους το χρόνο, ή 15 θανάτους στη 2 χρόνια που ήταν κλειστή η ΕΡΤ. Αν και πάλι οι «νεκροί της ΕΡΤ» (13) είναι κάτω από τον μέσο όρο, αν δεν υπολογίζαμε καθόλου τις ηλικίες 20-44, μιας και δεν υπάρχουν στοιχεία για νεκρούς σε αυτό το πλαίσιο, τα ποσοστά των «νεκρών της ΕΡΤ», θα ήταν ακόμη χαμηλότερα.
