Το να είσαι δημοσιογράφος στο Μεξικό αυτή τη στιγμή σημαίνει να βάζεις τη ζωή σου σε κίνδυνο, όχι μόνο επειδή καλύπτεις ευαίσθητα θέματα, αλλά και επειδή εργάζεσαι σε κακές συνθήκες εργασίας. Δημοσιογράφοι σε 40 μεξικανικές πόλεις διαδήλωσαν το βράδυ της Τρίτης όχι μόνο για τρεις συναδέλφους τους που σκοτώθηκαν αυτόν τον μήνα, αλλά για να επιστήσουν την προσοχή στον σοβαρό κίνδυνο που διατρέχει η δημοσιογραφία στο Μεξικό, όπου 148 δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί από το 2000, καθιστώντας το την πιο θανατηφόρα χώρα στο δυτικό ημισφαίριο για την άσκηση της δημοσιογραφίας, σύμφωνα με την Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων.

Από αυτούς τους 148, 28 δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί από τότε που ανέλαβε καθήκοντα ο πρόεδρος Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, τον Δεκέμβριο του 2018, σύμφωνα με το Articulo 19, μια ανεξάρτητη οργάνωση στο Μεξικό και την Κεντρική Αμερική που υπερασπίζεται την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης. Για τη σύγκριση, 47 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν μεταξύ 2012 και 2018 επί προεδρίας του πρώην προέδρου Ενρίκε Πένια Νιέτο. Οι πρόεδροι του Μεξικού έχουν μία εξαετή θητεία.

Στις 23 Ιανουαρίου, η δημοσιογράφος Lourdes Maldonado βρέθηκε νεκρή στο αυτοκίνητό της ακριβώς έξω από το σπίτι της στην Τιχουάνα της Μπάχα Καλιφόρνια, λίγες ημέρες αφότου συμμετείχε σε ολονυκτία και διαμαρτυρία για τη δολοφονία του ανεξάρτητου φωτορεπόρτερ Margarito Martínez, ο οποίος πυροβολήθηκε στις 17 Ιανουαρίου στην Τιχουάνα. Η δολοφονία του Μαρτίνες ακολούθησε το θανάσιμο μαχαίρωμα του δημοσιογράφου Χοσέ Λουίς Γκαμπόα στην πολιτεία Βερακρούς στις 10 Ιανουαρίου. Και στις τρεις περιπτώσεις, οι δημοσιογράφοι κάλυπταν το έγκλημα και τη διαφθορά στις πολιτείες τους.

Η Maldonado, συγκεκριμένα, είχε μόλις κερδίσει μια δικαστική διαμάχη εννέα ετών για απλήρωτους μισθούς και άδικη απόλυση εναντίον του πρώην κυβερνήτη της Μπάχα Καλιφόρνια Χάιμε Μπονίγια, ο οποίος έχει δεσμούς με το Primer Sistema de Noticias, το ειδησεογραφικό κανάλι στο οποίο εργαζόταν ο Maldonado. Είχε ζητήσει βοήθεια και μέτρα ασφαλείας από μια κυβερνητική υπηρεσία που υποτίθεται ότι προστατεύει τους ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους δημοσιογράφους σε πολιτειακό και ομοσπονδιακό επίπεδο.

Σε αρκετές από τις διαδηλώσεις, δημοσιογράφοι και υποστηρικτές της ελευθεροτυπίας άναψαν κεριά και έφεραν φωτογραφίες και αφίσες των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν στο Μεξικό τα τελευταία χρόνια. Στην πρωτεύουσα, την Πόλη του Μεξικού, η διαμαρτυρία συγκεντρώθηκε στα σκαλιά του κτιρίου του Υπουργείου Εσωτερικών, της κυβερνητικής υπηρεσίας που είναι επιφορτισμένη με τον χειρισμό των εσωτερικών υποθέσεων. Πρόβαλλαν φωτογραφίες των δολοφονημένων δημοσιογράφων στο εξωτερικό του κτιρίου, περιμένοντας από τους ομοσπονδιακούς αξιωματούχους να ακούσουν τις ανησυχίες τους, οι οποίες δεν έφτασαν ποτέ, σύμφωνα με το ανεξάρτητο ειδησεογραφικό πρακτορείο Animal Politico.

Οι δημοσιογράφοι φώναζαν “No se mata la verdad” (“Δεν μπορείτε να σκοτώσετε την αλήθεια”) και μοιράστηκαν προσωπικές ιστορίες παρενόχλησης, βίας, φόβου και ιστορίες για συναδέλφους των οποίων οι δολοφονίες παραμένουν ανεξιχνίαστες και ατιμώρητες. Κατά τη διάρκεια τουλάχιστον δύο διαδηλώσεων – μία στην Πόλη του Μεξικού και μία στη νότια πολιτεία Τσιάπας – οι δημοσιογράφοι διάβασαν μια δήλωση που περιγράφει και αποδοκιμάζει την αδράνεια της κυβέρνησης απέναντι σε ένα μακροχρόνιο πρόβλημα.

Ιδού η δήλωση

Το να σκοτώσεις έναν δημοσιογράφο στο Μεξικό είναι σαν να μην σκοτώνεις κανέναν. Μακριά από το να διεξάγονται σοβαρές έρευνες από τους εισαγγελείς των πολιτειών και των ομοσπονδιακών αρχών, από το να γνωρίζουμε γιατί σκοτώνονται δημοσιογράφοι σε αυτή τη χώρα και από τη δικαιοσύνη, [αντίθετα] ο [αριθμός] αυξάνεται. Στο Μεξικό, η κρατική βία – που περιλαμβάνει το οργανωμένο έγκλημα, σε συνεννόηση με τις κυβερνήσεις σε διάφορα επίπεδα – έχει προκαλέσει ζώνες σιωπής όπου δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να ασκήσουμε τη δουλειά μας. Έχουν δολοφονήσει, εξαφανίσει, απειλήσει και αναγκάσει δημοσιογράφους να εγκαταλείψουν τις [πόλεις και τα σπίτια τους]. Σε ένα [κράτος γυναικοκτονίας] όπως το Μεξικό, όπου 11 γυναίκες δολοφονούνται κάθε μέρα, η δολοφονία μιας γυναίκας δημοσιογράφου πρέπει να μας προκαλεί και να μας ταπεινώνει σε κοινωνικό επίπεδο, καθώς αγγίζει τις πιο ευαίσθητες πτυχές ενός τόπου όπου ο κοινωνικός ιστός έχει διαρραγεί.

Κατά τη διάρκεια του 2021, το Κέντρο Επικοινωνίας και Πληροφόρησης για τις Γυναίκες (CIMAC) κατέγραψε ότι κάθε 38 ώρες μια γυναίκα δημοσιογράφος υφίσταται κάποιου είδους βία για τη δουλειά της. Περιπτώσεις όπως αυτή της Lourdes Maldonado, η οποία ειδοποίησε τους ομοσπονδιακούς και πολιτειακούς φορείς [αρμόδιους για την προστασία των δημοσιογράφων], που φοβήθηκε για τη ζωή της, αναδεικνύουν όχι μόνο την περιορισμένη ικανότητα των κρατών να αντιδρούν άμεσα, αποτελεσματικά και ταχύτατα και να ενσωματώνουν τις ανάγκες και τα διαφορετικά πλαίσια, αλλά κάνουν επίσης ορατή την έλλειψη μιας ολοκληρωμένης προστασίας. Στην ανασφάλεια και την έλλειψη επίλυσης των δολοφονιών συναδέλφων δημοσιογράφων προστίθεται η εργασιακή ανασφάλεια και οι δημοσιογράφοι κερδίζουν πολύ χαμηλούς μισθούς, για μέρες που δεν τελειώνουν ποτέ.

Η Lourdes Maldonado συμμετείχε στην πρωινή διάσκεψη [του προέδρου ]τον Μάρτιο του 2019 για να ζητήσει από τον López Obrador βοήθεια για μια εργατική αγωγή, την οποία κέρδισε πρόσφατα [το 2021] εναντίον του πρώην κυβερνήτη της Baja California Jaime Bonilla. Μόλις που πρόλαβε να γιορτάσει αυτόν τον θρίαμβο όταν, σε μια δειλή πράξη, δολοφονήθηκε. Στο Μεξικό, δεν έχουμε τις προϋποθέσεις για να επιτελούμε το ενημερωτικό μας έργο σε καθημερινή βάση, λόγω των τρομερών συνθηκών εργασίας και της εκμετάλλευσης στην οποία υποβαλλόμαστε. Και επιπλέον δεν έχουμε τις συνθήκες ασφαλείας που μας επιτρέπουν να μην πεθάνουμε στην προσπάθειά μας να ενημερώσουμε τον πληθυσμό.

Την Τετάρτη, ο Λόπες Ομπραδόρ δήλωσε στην καθημερινή πρωινή συνέντευξη Τύπου ότι οι αντίστοιχες υπηρεσίες θα ερευνήσουν την υπόθεση του Μαλδονάδο, αλλά προειδοποίησε να μην βγει το συμπέρασμα ότι ο Μπονίγια, μέλος του πολιτικού κόμματος Morena του Λόπες Ομπραδόρ, εμπλέκεται. “Δεν υπάρχει ατιμωρησία, αλλά ταυτόχρονα ας μην εμπλακούμε σε πολιτικολογίες για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα”, είπε.

“Κάθε φορά που ένας δημοσιογράφος σκοτώνεται, αποσιωπάται το θέμα που ερευνούσαν”, έγραψε στο Twitter η Μεξικανή δημοσιογράφος και υπότροφος Nieman του 2017 Marcela Turati. “Μην περιμένετε μέχρι να σκοτώσουν τον δημοσιογράφο που ακολουθείτε, τον φωτογράφο που αποτυπώνει καλύτερα ένα ειδησεογραφικό γεγονός, τον αρθρογράφο που σας ενημερώνει, για να συμμετάσχετε στο κίνημα για την υπεράσπιση της ελευθερίας σας να ενημερώνεστε”.

Πηγή 

#Journalism #Press Freedom #Δημοσιογραφία #Δημοσιογράφοι #δολοφονίες δημοσιογράφων #Ελευθερία Τύπου #πολιτική&δημοσιογραφία