Με τον κόσμο να παλεύει με το δεύτερο κύμα της πανδημίας και να προετοιμάζεται για το τρίτο και την Ρωσία να μην μπορεί να ξεκολλήσει από την τέταρτη θέση παγκοσμίως σε κρούσματα και θανάτους, ο προβληματισμός για τον νέο κόσμο που αναδύεται δειλά, με εμβρυουλκό την μάχη κατά του κορονοϊού, εντείνεται τόσο στην Δύση, όσο και στην ίδια την αχανή χώρα.
Το ξέσπασμα της πανδημίας, βρήκε την Ρωσία, όπως και όλες τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου απροετοίμαστη. Σε αντίθεση με τις δυτικές όμως, η προπαγανδιστική μηχανή του Κρεμλίνου, θέλησε να εκμεταλλευτεί και αυτή την ευκαιρία.
Το αφήγημα των επίσημων και απολύτως ελεγχόμενων ΜΜΕ, ευθύς εξ αρχής ήταν πως η πανδημία, θα εμβαθύνει την κρίση εμπιστοσύνης στους δυτικούς, δημοκρατικούς θεσμούς, θα τεθεί ζήτημα αντιπροσώπευσης, θα διευρυνθεί το χάσμα της ηθικής έκπτωσης των κοινωνιών και θα παρουσιαστούν ευκαιρίες για επιβολή του «νέου, πολυπολικού συστήματος διεθνών σχέσεων» που παραμένει ο κύριος στόχος της εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου.
Η κρίση που προκάλεσε η πανδημία σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, δεν άφησε ασυγκίνητους τους προπαγανδιστές του Κρεμλίνου, πράγμα που προκάλεσε την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία από τον περασμένο Μάριο κιόλας, εντόπισε την αλλαγή της προπαγανδιστικής τακτικής και με μία έκθεση της, επεσήμανε τους κινδύνους (βλέπε την Έκθεση εδώ)
Το βαρύ πυροβολικό
Στον «καλό αγώνα» κλήθηκαν και συμμετείχαν όλα τα ελεγχόμενα από την σημερινή πολιτική ηγεσία της Ρωσίας, ΜΜΕ, όπως το ειδησεογραφικό πρακτορείο Sputnik, το διεθνές ειδησεογραφικό τηλεοπτικό δίκτυο Russia Today, το δίκτυο του γνωστού ολιγάρχη Μαλοφέγιεφ, ο όμιλος «Patriot» του γνωστού «μάγειρα» του Κρεμλίνου Πριγκόζιν και φερόμενου ως ιδιοκτήτη του ιδιωτικού στρατού Βάγκνερ, αλλά και πολλοί βουλευτές της Κάτω Δούμας (Κοινοβούλιο).
Το πρώτο κύμα προπαγάνδας είχε να κάνει με την ψευτοθεωρία της «ανθρώπινης παρέμβασης στην δημιουργία του νέου ιού», πράγμα που θυμίζει την παλιά προπαγανδιστική επιχείρηση της τότε ΚΑ.ΓΚΕ.ΜΠΕ. με το ιό HVS. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται πως η πρώτη δημοσίευση για την «κατασκευή του ιού του AIDS έγινε σε αμερικανικά μυστικά εργαστήρια βιοχημικού πολέμου και ξέφυγε ή διοχετεύτηκε σκόπιμα» έγινε σε μία μικρή και ασήμαντη ινδική εφημερίδα, απ’ όπου και είχε ξεκινήσει το καρουσέλ της παραπληροφόρησης.
Έτσι είχαμε δημοσιεύματα, όπως εκείνο του Ρωσικού Ομοσπονδιακού Πρακτορείου Ειδήσεων, σύμφωνα με το οποίο οι Αμερικανοί πολίτες παρουσίασαν συμπτώματα μόλυνσης από κορονοϊό ένα χρόνο πριν την εκδήλωση της πανδημίας στην Κίνα (βλέπε εδώ). Ακολούθησαν και άλλα «δημοσιεύματα», όπως του ρωσικού εντύπου Life, όπου διατυπώνεται η άποψη πως «δημιουργοί» του νέου κορονοϊού είναι οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες (βλέπε εδώ) και του Sputnik Λετονίας, όπου πλέον κατηγορούνται οι χώρες της Βαλτικής. Η προπαγανδιστική μηχανή όμως, ακολουθεί διαφοροποιημένη και στοχευμένη στρατηγική ανάλογα με το κοινό κάθε περιοχής. Έτσι στην Μέση Ανατολή, υιοθετήθηκε η προσέγγιση διασποράς ψευδών ειδήσεων, όπως «το Ιράν ζήτησε από τις γειτονικές χώρες να κλείσουν τα βιοχημικά εργαστήρια των Αμερικανών στο έδαφός τους», πράγμα που έκαναν και πολλά τοπικά γραφεία του Sputnik στην Ευρώπη.
Ευρώπη – Ελλάδα – Παραπληροφόρηση
Μιας κι αναφερθήκαμε όμως στην Ευρώπη, αξίζει τον κόπο να θυμηθούμε τα επιχειρήματα που προβλήθηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα.
Στην Ιταλία και στην Γερμανία, η βασική γραμμή παραπληροφόρησης ήταν ότι οι φιλελεύθερες χώρες δεν αντιμετώπισαν με σοβαρότητα την πανδημία και ως εκ τούτου θυσιάζουν άδικα τους πολίτες τους.
Διαψευσμένες προσδοκίες
Κοινή συνισταμένη των προπαγανδιστικών αυτών κειμένων, δεν είναι άλλη παρά η αμφισβήτηση των βασικών αρχών της δυτικής, κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, η υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών και της εμπιστοσύνης των πολιτών στο σύστημα αντιπροσώπευσης των δυτικών κοινωνιών.
Δεν χάνουν όμως την ευκαιρία να σπείρουν την διχόνοια με άρθρα όπως «Οι Βρυξέλλες. σώζουν την Πολωνία, αντί για την Ιταλία (βλέπε εδώ). και παράλληλα να «διαφημίσουν» την ανιδιοτελή (η οποία αποδείχτηκε ακριβοπληρωμένη, όπως και με τους δήθεν εθελοντές Κουβανούς γιατρούς) βοήθεια που προσέφερε η Ρωσία σε Ιταλία και ΗΠΑ τους πρώτους μήνες της πανδημίας.
Βασικός στόχος των κατ’ επίφαση «δημοσιογραφικών» αυτών κειμένων, ήταν να καταδείξουν την ανικανότητα των Βρυξελλών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολο της, να διαχειριστούν την πανδημία, να διασπείρουν την ψευδή είδηση περί ανισοκατανομής των κονδυλίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, την απουσία αλληλεγγύης προς την σκληρά χειμαζόμενη Ιταλία, να υπερτονίσουν τις διαφορές ανάμεσα στην Γερμανία και την Πολωνία, της τελευταίας με τις χώρες της Βαλτικής και, εν γένει, να παρουσιάσουν την Ενωμένη Ευρώπη στα πρόθυρα της διάλυσης.
Το δεύτερο κύμα και η άρση των κυρώσεων
Το δεύτερο κύμα επιθετικής προπαγάνδας ήταν σε πλήρη αρμονία με την παλιά, καλή, σοβιετική, σωτηριολογική προπαγάνδα, όπου η Ρωσία, ούτε λίγο, ούτε πολύ, παρουσιαζόταν ως «Σωτήρας» της ανθρωπότητας, είτε με την παροχή «δωρεάν» ιατρικής βοήθειας, είτε με την παρασκευή του μοναδικού, αξιόπιστου ρωσικού εμβολίου.
Μακροπρόθεσμος στόχος ήταν, όπως φάνηκε σχεδόν αμέσως, με την επίκληση της πανδημίας και των έκτακτων αναγκών που αυτή δημιούργησε να αρθεί το καθεστώς των κυρώσεων που επέβαλαν οι δυτικές χώρες στην Ρωσία για την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Η προσεκτική ανάγνωση διαφόρων «δημοσιολογούντων», «αρθρογράφων» κ.λπ. σε διάφορες γλώσσες, προσφέρει την ευκαιρία στον αναγνώστη, να διακρίνει το κοινό κέντρο, από το οποίο εκπορεύεται κάθε φορά η συγκεκριμένη προπαγάνδα, η οποία, θα πρέπει να τονίσουμε, παρέμενε ατελέσφορη στο ζήτηση της άρσης των κυρώσεων. Απεναντίας, οι κυρώσεις ανανεώθηκαν από τις χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις από καμία χώρα.
Οι πανηγυρισμοί για την επιστολή του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ προς την σύνοδο κορυφής G20 (βλέπε εδώ) για την άρση των κυρώσεων σε ορισμένες χώρες, λόγω της πανδημίας, καταλάγιασαν πολύ γρήγορα, όταν διαπιστώθηκε πως περιλαμβάνει χώρες όπως το Ιράν, η Βενεζουέλα, Κούβα, Βόρεια Κορέα και Ζιμπάπουε (συμμάχους της Ρωσίας), αλλά όχι την ίδια την Ρωσία.
Οι μήνες κύλησαν, οι εξελίξεις διέψευσαν τους προφήτες-προπαγανδιστές, αλλά τα κείμενα παραμένουν και περιμένουν τον ιστορικό του μέλλοντος να τα αξιολογήσει ψύχραιμα και νηφάλια. Στο μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει την πανδημία και τις επιπτώσεις της με επιτυχία. Κατάφερε να εξασφαλίσει δωρεάν δόσεις εμβολίου για όλους τους πολίτες της, τα συστήματα υγείας άντεξαν την πίεση, αλλά και δικτυώθηκαν για την περίθαλψη ασθενών από άλλες χώρες, ψήφισε ένα γιγαντιαίο πακέτο στήριξης των οικονομιών, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της οικονομικής επιβράδυνσης.
Η πανδημία, σίγουρα, άλλαξε και θα αλλάξει πολλά. Είναι αμφίβολο, όμως, αν θα αλλάξει στρατηγική η ρωσική πολιτική παραπληροφόρησης.
