Το Διαδίκτυο ήταν κάτι που διαβάζεται. Το 2018, θα γίνει και επίσημα κάτι που θα “βλέπεται”.
Του Hossein Derakhshan*
Δύο δεκαετίες μετά την ύπαρξη μιας απροσδόκητα σοβαρής πρόκλησης για την τηλεόραση στη δεκαετία του 1990, μπορούμε τώρα να πούμε ότι η τηλεόραση κέρδισε. Έχει κατακτήσει το διαδίκτυο, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και συνεπώς τον κόσμο.
Όχι μόνο ως μέσο, αλλά ως λόγος που επηρέασε βαθιά την κατανόησή μας για τον εαυτό μας και τον κόσμο. Η γραμμική, συγκεντρωτική, συναισθηματικά καθοδηγούμενη και επικεντρωμένη στην εικόνα φόρμα έχει νικήσει κατά κράτος την αποκεντρωμένη φόρμα που βασίζεται στο κείμενο και τη λογική. Μην ξεχνάμε ότι ο Παγκόσμιος Ιστός δημιουργήθηκε με βάση τα βιβλία και τις εφημερίδες.
Όχι μόνο γίνονται πολύ περισσότερες επενδύσεις στα επιχειρηματικά μοντέλα της τηλεόρασης και στο video journalism, πλέον η εικόνα διεισδύει παντού: από τα διαφημιστικά βίντεο πριν ή στη μέση ενός κλιπ, την τοποθέτηση προϊόντων και τις μηνιαίες συνδρομές.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Ακριβώς όπως οι τηλεοπτικοί παραγωγοί χρειάζονται καλωδιακούς ή ραδιοτηλεοπτικούς διανομείς για να προσεγγίσουν το κοινό τους, τα ψηφιακά μέσα χρειάζονται ολοένα και περισσότερες κοινωνικές πλατφόρμες όπως το Facebook ή το YouTub, αντί των δικών τους ιστότοπων ή εφαρμογών για κινητά. Αυτό δεν συνέβαινε όταν ο τύπος είχε τις δικές του εγκαταστάσεις εκτύπωσης ή συστήματα διανομής.
Ιδέες όπως η “prime time” (ζώνη υψηλής τηλεθέασης/ακρόασης/εμπλοκής) έχουν επίσης “μεταναστεύσει” από την τηλεόραση στα κοινωνικά μέσα. Δεν μπορούμε να τουιτάρουμε ή να ποστάρουμε στο Facebook ή το Instagram οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Πρέπει να συμβαίνει σε καθορισμένες χρονικές στιγμές, με ορισμένη συχνότητα ώστε να λαμβάνει η δημοσίευσή μας τη μεγαλύτερη δυνατή εμπλοκή από τους χρήστες και άρα να έχει μεγαλύτερη επιδραστικότητα.
Σε όλα αυτά να προσθέσουμε και νεότερες ιδέες όπως το YouTube TV ή την απευθείας αναμετάδοση συμβατικών τηλεοπτικών προϊόντων μέσω Facebook Live και Twitter. Με λίγα λόγια περιγράφουμε την τηλεόραση στην εποχή του κινητού.
Το Διαδίκτυο έχει γίνει η νεο-τηλεόραση και είμαστε απολύτως έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της απόλυτης κυριαρχίας της τηλεόρασης, μερικές από τις οποίες έχει εξηγήσει ο Neil Postman στο βιβλίο του “Διασκέδαση μέχρι Θανάτου” (1985. Εκδόσεις Κατάρτι)
Η τηλεόραση, παλιά ή νέα, είναι το μέσο της μετα-Διαφωτιστικής μας εποχής, όπου το κείμενο και ο λόγος αντικαθίστανται από εικόνες και συναισθήματα. Με λίγα λόγια, ο Trump είναι μόνο η αρχή.
* Ο Hossein Derakhshan είναι δημοσιογράφος, αναλυτής και συν-συγγραφέας του βιβλίου: Disorder: Toward an interdisciplinary framework for research and policy making.
