Πολεμούν, τραυματίζονται, ακρωτηριάζονται, σκοτώνονται. Πότε στην Ανατολική Ουκρανία και πότε στη Συρία. Τα ονόματά τους δεν ανακοινώνονται, οι απώλειες τους δεν καταγράφονται στις επίσημες στατιστικές του ρωσικού Υπουργείου Αμύνης. Όταν επιστρέφουν καμιά οργάνωση δεν φροντίζει για την επανένταξή τους στην κοινωνία. Ωστόσο, παρά την επίσημη δήλωση πως δεν ανήκουν σε καμιά δομή των ενόπλων δυνάμεων ή των δυνάμεων ασφαλείας της Ρωσίας, η κυβέρνηση τους παρασημοφορεί με κάθε επισημότητα. (Στο βίντεο Ρώσοι μισθοφόροι στη Συρία).

Ο λόγος για τα μέλη του Ιδιωτικού Στρατού «Βάγκνερ», πρώην στρατιωτικούς, – αξιωματικούς και οπλίτες- των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, οι οποίοι αποτελούν τον στρατιωτικό βραχίονα του βαθέος ρωσικού κράτους σε αποστολές που πρέπει να μείνουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Οι αόρατοι πολεμιστές

Σύμφωνα με δημοσίευμα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters  οι ρωσικές απώλειες στην Συρία αυξήθηκαν σε σχέση με το 2016, ωστόσο, το ρωσικό Υπουργείο Αμύνης διέψευσε το ρεπορτάζ επικαλούμενο την επίσημη στατιστική. Σε δηλώσεις του μάλιστα στο RIA Novosti, ο εκπρόσωπος τύπου του υπουργείου υποστράτηγος Ιγκόρ Κονασένκο είπε πως πρόκειται για ανυπόστατες φήμες, προερχόμενες από αναρτήσεις σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (https://ria.ru/syria/20170802/1499609222.html).

(Στο βίντεο η ρωσική βοήθεια προς τη Συρία).

Σύμφωνα με το ρωσικό Υπουργείο Αμύνης, οι ρωσικές απώλειες στη Συρία το 2017 ήταν δέκα στρατιωτικοί. Ωστόσο, το Reuters επιμένει πως τους πρώτους επτά μήνες του 2017 οι ρωσικές απώλειες πλησιάζουν τις 40. Η δημοσιογραφική ομάδα που ερεύνησε την υπόθεση επιβεβαίωσε τις απώλειες αυτές μιλώντας με συγγενείς, φίλους και τοπικούς αξιωματούχους από τις γενέτειρες των θυμάτων και επιμένει πως ο αριθμός αυτός δεν αντανακλά τους πραγματικούς αριθμούς, στο βαθμό που έχει πληροφορίες για ταφές θυμάτων σε ανώνυμους τάφους και μέσα σε γενική, επιβεβλημένη σιωπή.

Η ομάδα Βάγκνερ

Η ομάδα Βάγκνερ είναι η άτυπη ονομασία Ρώσων μισθοφόρων, οι οποίοι έδρασαν τόσο στην Ανατολική Ουκρανία όσο και στην Συρία. Αναλυτές θεωρούν πως το αρχέτυπο αυτής της ομάδας είναι το «Σλαβικό σώμα», το οποίο αρχικά έδρασε ανοιχτά στη Συρία, πράγμα που ανάγκασε τις ρωσικές αρχές να ξεκινήσουν τη δικαστική διερεύνηση, χωρίς όμως να δημοσιευτούν ποτέ τα αποτελέσματά της. Ως ηγέτης αυτής της ομάδας φέρεται ο απόστρατος αντισυνταγμαράρχης Ντμίτρι Ούτκιν ο οποίος, ως το 2013, ήταν διοικητής της 700ης Αυτόνομης Μονάδας Ειδικών επιχειρήσεων της 2ης Ανεξάρτητης Ταξιαρχίας Ειδικών Δυνάμεων της Γενικής Διοίκησης του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσίας.

Η πρώτη επιχείρηση αυτής της μονάδας ήταν ο αφοπλισμός των ουκρανικών μονάδων στην Κριμαία το 2014. Στη συνέχεια συμμετείχαν στις πολεμικές επιχειρήσεις στο Ντονμπάς. Τον Οκτώβριο του 2015 η μονάδα αυτή μεταφέρθηκε στη Συρία όπου είχε και τα πρώτα της θύματα κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού της ρωσικής αεροπορικής βάσης. Οι μισθοφόροι της ομάδας Βάγκνερ συμμετείχαν στην απελευθέρωση της Παλμύρας το 2016, ενώ τα θύματα που είχε για το διάστημα από το φθινόπωρο του 2015 μέχρι την άνοιξη του 2016 ήταν 32 νεκροί και περίπου 80 βαριά τραυματισμένοι.

Το στρατόπεδο εκπαίδευσης στο Μόλκινο και οι αποστολές στη Συρία

Στην περιοχή του Κρασνοντάρ, στην στρατιωτική βάση της 10ης Ανεξάρτητης Ταξιαρχίας της Διεύθυνσης Στρατιωτικής Κατασκοπίας του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσίας, βρίσκεται, σύμφωνα με δημοσιεύματα, η βάση εκπαίδευσης της ρωσικής Blackwater. Εκεί βρίσκονται τα «Γραφεία Στρατολογίας» και «Ασφαλείας», το πεδίο βολής και ο στίβος μάχης, καθώς και πολλά άλλα κτίρια, την χρήση των οποίων η δημοσιογραφική έρευνα, δεν μπόρεσε να διακριβώσει. Οι επικεφαλής εκπαιδευτές έχουν τα προσωνύμια «Ρους» και «Ασιάτης». Ο πρώτος στο παρελθόν χρημάτισε Ειδικός Εντεταλμένος ανακριτής του Υπουργείου Εσωτερικών της Ρωσίας και ο δεύτερος ήταν χωροφύλακας στην Κριμαία μέχρι το 2014.

Σύμφωνα με μαρτυρίες ανθρώπων που συμμετείχαν τόσο στην εκπαίδευση όσο και στις επιχειρήσεις στη Συρία το διάστημα 2015-2016, η εκπαίδευση που γινόταν στο Μόλκινο ήταν δίμηνης διάρκειας και οι εκπαιδευόμενοι είχαν στη διάθεσή του πολεμοφόδια σε απεριόριστο αριθμό, συμπεριλαμβανομένων και των πανάκριβων αντιαρματικών βλημάτων. Στην Συρία είχαν στην διάθεσή του τεθωρακισμένα Τ-72, συστήματα ΒΜ-21 «Grand», πυροβόλα 112 χιλιοστών D-30. Το οργανόγραμμα την άνοιξη του 2016 περιλάμβανε 2349 στρατιωτικούς, χωρισμένους σε τέσσερις λόχους ανιχνευτών, ομάδες διοίκησης, μία ίλη τεθωρακισμένων, μια μεικτή ομάδα πυροβολικού, μονάδες διοικητικής υποστήριξης και μονάδες καταδρομών. Μέχρι και το τέλος του 2016 οι μισθοί καταβάλλονταν κανονικά. Το ίδιο και τα παράσημα με τα μετάλλια. Στο τέλος της άνοιξης, η επιχείρηση σταμάτησε.

Το διάστημα Απριλίου – Μαΐου όλος ο βαρύς εξοπλισμός, τα τεθωρακισμένα, τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού παραδόθηκαν, ενώ οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί αποστρατεύτηκαν και επέστρεψαν σπίτια τους. Στα τέλη του 2016, η μονάδα άρχισε ξανά τις στρατολογίες και τις ανακλήσεις από την «εφεδρεία» μόνο που αυτή τη φορά, η αποστολή ήταν η φύλαξη των πετρελαιοπηγών της Συρίας.

Συγκεκριμένα…

Η πρώτη αποστολή ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2015 όταν οι λόχοι έφτασαν στην Συρία. Μέχρι τις αρχές του 2016 δεν συμμετείχαν σε μεγάλες επιχειρήσεις. Οι πρώτες μάχες έγιναν τον Φεβρουάριο, όπου είχαν τις πρώτες απώλειες, κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων για την απελευθέρωση της Παλμύρας. Τους επόμενους δύο μήνες και αφού παρέδωσαν το βαρύ οπλισμό και τα οχήματα, οι άντρες επέστρεψαν από την Συρία στην Ρωσία. Κατά την διάρκεια αυτών των επιχειρήσεων σκοτώθηκαν 32 μισθοφόροι. Τραυματίστηκαν βαριά άλλοι 80, οι οποίοι διακομίστηκαν σε στρατιωτικά νοσοκομεία της Ρωσίας και παρέμειναν εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η δεύτερη αποστολή ξεκίνησε στις αρχές του 2017 και συγκεκριμένα τον Ιούνιο. Βασικός στόχος της αποστολής αυτής ήταν η φύλαξη των πετρελαιοπηγών στην ευρύτερη περιοχή της Παλμύρας. Σύμφωνα με πληροφορίες οι νεκροί κυμαίνονται από 40 έως 60, ενώ οι τραυματίες φέρονται να είναι διπλάσιοι. Σχετικά δημοσιεύματα υπήρξαν στη ρωσική εφημερίδα RBK αλλά και σε εκθέσεις της Conflict Intelligence Team.

Ωστόσο, ανάμεσα στις δύο επιχειρήσεις, στην Συρία παρέμεναν μονάδες διοικητικής υποστήριξης, καθώς επίσης και μονάδες στρατιωτικών συμβούλων οι οποίοι συμμετείχαν σε τοπικού χαρακτήρα μάχες, όπως η ορεινή Λατάκια και οι πετρελαιοπηγές στις περιοχές του Σαέρ και στο Χαλέπι.

Εβρο-πόλις: η μυρωδιά του πετρελαίου

Το Δεκέμβριο του 2016 ο υπουργός Πετρελαίου και φυσικών πόρων της Συρίας Αλί Χανέμ επισκέφτηκε την Μόσχα. Η επίσκεψη αυτή πέρασε σχεδόν απαρατήρητη από τον ρωσικό και τον διεθνή Τύπο. Λίγους μήνες αργότερα, ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντρ Νόβακ σε συνέντευξη του σε κουβεϊτιανή εφημερίδα δήλωσε «Κατά την τελευταία μας συνάντηση με τον υπουργό Πετρελαίου και φυσικών πόρων της Συρία Αλί Χανέμ (8 Δεκεμβρίου 2016) συζητήσαμε λεπτομερώς την συμμετοχή μιας σειράς μεγάλων ρωσικών εταιρειών στα σχέδια γεωτρήσεων και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου στα εδάφη της Αραβικής Δημοκρατίας, με έμφαση στην ασφάλεια των δραστηριοτήτων τους».

Στη συνέχεια το Υπουργείο Ενέργειας της Ρωσίας υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με τον όμιλο «Εβρο-πόλις», όπου ο δεύτερος αναλαμβάνει την υποχρέωση να απελευθερώσει από τους αντιπάλους του καθεστώτος τις περιοχές των πετρελαιοπηγών και των πηγών φυσικού αερίου, τα διυλιστήρια, τα εργοστάσια και τις άλλες εγκαταστάσεις υποδομών και στη συνέχεια να αναλάβει την φύλαξή του. Το μερίδιο του ομίλου «Εβρο-πόλις» θα είναι το 25% των εσόδων από την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι δαπάνες για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, θα πληρώνονται χωριστά. Η διάρκεια του Μνημονίου ορίστηκε πενταετής.

Η εταιρεία Εβρο-πόλις ιδρύθηκε στις 13 Ιουλίου 2016 στην πόλη Κρασνογκόρσκ της περιοχής της Μόσχας. Η διεύθυνση της περιλαμβάνει ένα γραφείο, ένα ταχυδρομικό κουτί. Μοναδικός εργαζόμενος είναι ο γενικός διευθυντής της, έχει μετοχικό κεφάλαιο 10.000 ρούβλια ή 120 ευρώ. Στους επιχειρηματικούς καταλόγους της περιοχής αλλά και ολόκληρης της Ρωσίας δεν υπάρχουν καταχωρημένοι αριθμοί τηλεφώνων, φαξ, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή ιστοσελίδας της εταιρείας.

Στις αρχές του 2017 αλλάζει η διεύθυνση της εταιρείας, την οποία αναλαμβάνει ο Ολέγκ Γιερόχιν, πρώην διοικητής ειδικής επιχειρησιακής μονάδας του Υπουργείου Εσωτερικών της Ρωσίας στην βορειοδυτική ομοσπονδιακή περιοχή. Την ίδια περίοδο στην εταιρεία εμφανίζονται και άλλοι πρώην συνάδελφοι του γενικού διευθυντή, οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν. Ένας εξ αυτών και ο Γιεβγκένι Γκουλιάγιεφ, νυν επικεφαλής της υπηρεσίας ασφαλείας του Γιεβγκένι Πριγκόζιν, γνωστού και ως «μάγειρα του Κρεμλίνου», στον οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω.

Στις 19 Ιανουαρίου 2017 η Εβρο-πόλις αλλάζει ιδιοκτησία. Πρόκειται για την εταιρεία Νέβα, μία από τις πολλές εταιρείες – βιτρίνες του Γιεβγκένι Πριγκόζιν.

Διευθύνων σύμβουλος αναλαμβάνει ο Βαλέρι Τσεκάλοφ, το μετοχικό κεφάλαιο αυξάνει από 10.000 ρούβλια σε 3.000.000 και αλλάζουν οι σκοποί της εταιρείες, όπου συμπεριλαμβάνονται: η εξόρυξη πετρελαίου, οι γεωτρήσεις, το εμπόριο πετρελαιοειδών και ταυτόχρονα, ανοίγει παράρτημα στην Δαμασκό.

Ο μάγειρας, βασιλιάς των τρολ

Ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν είναι ένας δισεκατομμυριούχος της Αγίας Πετρούπολης, ιδιοκτήτης πλήθους εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο των κρατικών προμηθειών του ρωσικού Υπουργείου Αμύνης. Οι κακές γλώσσες λένε πως κατέχει δεσπόζουσα έως μονοπωλιακή θέση σε αυτή την αγορά.

Ξεκίνησε την επιχειρηματική του δραστηριότητα στο χώρο της μαζικής εστίασης. Ιδιοκτησίας του είναι το εστιατόριο «Παλιό τελωνείο» στο νησί Βασιλιέφσκι και μια αλυσίδα άλλων εστιατορίων μεταξύ αυτών και εκείνο της έδρας της ρωσικής κυβέρνησης. Θεωρείται παραδοσιακός προμηθευτής των δεξιώσεων του προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Το όνομα του συνδέεται με τη «φάμπρικα των τρολ στο διαδίκτυο», ενώ δημοσιογράφοι της μεγάλης ρωσικής εφημερίδας RBK με δημοσιεύματά τους αποκάλυψαν πως έχει τον έλεγχο ενός ομίλου ΜΜΕ με κοινό περίπου 36 εκατομμύρια πολίτες τον μήνα. Άντρες της προσωπικής του ασφαλείας, είναι συνήθως εκείνοι τα ονόματα των οποίων συνδέονται με την Μονάδα Βάγκνερ.

Επιμύθιο

Η ρωσική Blackwater, γνωστή ως «Μονάδα Βάγκνερ» έρχεται να επιβεβαιώσει τον χαρακτηρισμό του πολέμου στη Συρία ως υβριδικό και proxy, όπου όλοι πολεμούν εναντίον όλων δια αντιπροσώπων. Μπορεί μέχρι τώρα οι πληροφορίες να διέρρεαν με το σταγονόμετρο και να αντιμετωπίζονταν με νέα κύματα επικοινωνιακού πολέμου, ωστόσο το τελευταίο διάστημα, έντυπα όπως η WSJ, NYT, ειδησεογραφικοί οργανισμοί όπως η DW και το Radio Freedom, με πηγές εντός της Ρωσίας, πραγματοποιούν εκτεταμένες έρευνες γύρω από τις δραστηριότητες, τα πρόσωπα που κρύβονται πίσω από την εταιρεία και τις θυγατρικές της, αλλά και τις σχέσεις τους με το βαθύ ρωσικό κράτος. Είναι σίγουρο πως το επόμενο διάστημα θα διαβάσουμε και άλλες αποκαλύψεις.