Πρόσφατα διάβαζα ένα πολυμεσικό χρονικό που αποσκοπούσε στην αφήγηση μιας ολόκληρης περιόδου από την οπτική γωνία μιας συγκεκριμένης πλευράς πρωταγωνιστών. Η απεγνωσμένη προσπάθεια να ξαναγραφτεί η ιστορία είναι άλλωστε trend στις μέρες μας.
Χαρακτηρίζω απεγνωσμένη την προσπάθεια καθώς όλες ή τουλάχιστον οι περισσότερες πηγές, δεν ίσχυαν διότι τα links ήταν σπασμένα. Μέρος της στρατηγικής όλων των actors και των μηχανισμών που θέλουν να επικρατήσει η δική τους αφήγηση έναντι άλλων αποτελεί η συνήθεια, όταν έχουν την ευκαιρία, να σπάνε τους παλαιότερους υπερσυνδέσμους για ευνόητους λόγους. Το θέμα είναι να υπάρχει πρόνοια για αυτή την πιθανότητα.
Όταν όμως παρεμβαίνουν και ακυρώνουν την ανακατεύθυνση σε επίσημες πηγές, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι έκνομη ενέργεια. Ποιού Νόμου όμως όταν το τοπίο είναι τόσο θολό; Εδώ δεν υπάρχει κανένας κανόνας που να διέπει τη λειτουργία του δικτύου και δεν εφαρμόζεται καμμία αναλογική ρύθμιση είτε αυτό αφορά media είτε δημόσια δεδομένα είτε πνευματικά δικαιώματα.
Επιπλέον το αρχείο ενός digital Μέσου δεν θεωρείται ότι πρέπει να προστατεύεται και να είναι προσβάσιμο από τους μετέχοντες στη δημόσια σφαίρα. Είτε το μέσο διαγράψει υλικό είτε λογαριασμούς του στα social media, το αποτέλεσμα θα έχει υψηλό κόστος διότι δεν σώζει την κατάσταση το page cache.
Ανακοίνωσε στο twitter ο Γενικός διευθυντής του Breaking News, Cory Bergman.
Το ζήτημα είναι ότι μέχρι σήμερα δεν ασχολήθηκε κανείς από όσους τουλάχιστον έχουν την ευθύνη. Για παράδειγμα, οι λογαριασμοί των πρωταγωνιστών της κρίσης αλλάζουν ή μπορούν να αλλάξουν και να σβήσουν δεδομένα παράλληλα με την αλλαγή των προσώπων στους ίδιους ρόλους! Παλαιότερα, ήταν αστείο να βλέπει κανείς στο twitter αντιφατικά posts. Αυτό συνέβαινε όταν η μελέτη περίπτωσης αφορούσε διαφορετικές περιόδους και πρόσωπα αλλά, σήμερα που το ψέμα πάει σύννεφο, είναι μάλλον χρήσιμο για το fact checking να διευκολύνεται αυτή η σύγκριση.
Επιπλέον οι δημόσιες ανακοινώσεις για κρίσιμα ζητήματα που τεκμηριώνουν την αφήγηση της κρίσης και αναδεικνύουν ευθύνες προσώπων και κυβερνήσεων, μπορούν εύκολα να εξαφανιστούν από τους ιστότοπους των υπουργείων από τη στιγμή που δεν προστατεύεται το ψηφιακό αρχείο.
Σε αυτό το περιβάλλον ο καθένας γράφει ό,τι νομίζει προκειμένου να επηρεάσει τις αντιλήψεις. Η μνήμη δέχεται επίθεση και η αλήθεια είναι είδος προς εξαφάνιση. Αυτή η διαπίστωση καθιστά κορυφαίας σπουδαιότητας, στα ζητήματα ηθικής των Μέσων Ενημέρωσης, την τήρηση αρχείων και τη διαφύλαξη της αλήθειας (links με πηγές που μπορεί να σπάσουν είτε από δολιοφθορά είτε από άγνοια) με τη χρήση εξελιγμένων online μορφών αρχείων ή offline τύπων δεδομένων. Αυτό είναι και μία πρόταση για το Μητρώο των Μέσων που προωθεί το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής.
Όπως και να έχουν τα πράγματα, ο χρήστης πρέπει να διατηρήσει το δικαίωμα στην πρόσβαση των online αρχείων και ο ερευνητής να μπορεί να τεκμηριώσει στοιχεία της μελέτης του. Ο δε δημοσιογράφος πρέπει να μπορεί να παίξει τον ρόλο του fact checker διότι έτσι σήμερα ελέγχεται η εξουσία και τα δημόσια πρόσωπα.
ΥΓ: Στο παρόν άρθρο χρησιμοποιήθηκαν πηγές για την κατανόηση του ηθικού ζητήματος και όχι πηγές για την επιβεβαίωση του ρεπορτάζ για το τι συμβαίνει στο ελληνικό network.
Ο Βασίλης Βασιλόπουλος είναι δημοσιογράφος, σύμβουλος προτύπων στα Μέσα, συγγραφέας του βιβλίου Πρότυπα Ποιότητας στα ΜΜΕ και υπεύθυνος σύνταξης των Κωδίκων Δεοντολογίας των Ψηφιακών Μέσων της ΕΝΕΔ
